«فهما» استانداردهای کانون تراز را مشخص کرد/ از اعتلای هنر مسجدی تا تربیت کتابخوا‌ن‌های حرفه‌ای

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، اجرای پرشور طرح ملی «فهما (پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران)» و مشارکت فعالانه و باانگیزه کانون های مسجدی در آن، فصل جدیدی از فعالیت و حیات را برای این کانون ها رقم زده است. از این رو و در بررسی برکات و آثار این رویداد ملی با «سعید سعادتی»، معاون فرهنگی هنری ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور گفت وگویی داشته ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

چه ضرورت ها و نیازسنجی هایی به طراحی و اجرای رویداد ملی «فهما» منجر شد؟

نزدیک به سه دهه از فعالیت کانون های فرهنگی هنری مساجد می گذرد و نیاز بود بعد از 27 سال، فعالیت ها آسیب شناسی شود تا ببینیم در کدام حوزه ها کمبود و آسیب و در کدام حوزه ها ظرفیت و استعداد داریم؛ بر این اساس رویداد ملی «فهما (پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران)» طراحی شد.

پیش از این، برای ارتباط کانون ها و اشتراک فعالیت‌شان از حیث محتوا، تجربه، برنامه و ... و شبکه سازی آنها و اطلاع از عملکرد یکدیگر زیرساختی وجود نداشت اما با راه اندازی و فعالیت پورتال جامع «بچه های مسجد»، امکان تعامل و اشتراک محتوا و تجربه این کانون ها فراهم شد.

در پی آسیب شناسی ها چه نتایجی حاصل و برای تقویت چه حوزه هایی تصمیم گیری شد؟

در این آسیب شناسی متوجه شدیم در حوزه هنر، فعالیت کانون ها کمرنگ تر بوده و باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد و کانون ها به مرکز شناسایی استعدادها و تولید آثار فاخر در عرصه دینی تبدیل شوند.

همچنین، با توجه به اینکه در شرایط کنونی رشد تکنولوژی و فناوری در جامعه غلبه دارد، لازم بود کانون ها به تناسب ذائقه مخاطبان، به سلاح روز مجهز شوند، از این رو، استفاده از شیوه نوین تبلیغ در دستور کار قرار گرفت.

علاوه بر این، در حوزه سیاستگذاری با توجه به تمرکز نظام سلطه بر فروپاشی خانواده، درصدد جذب حداکثری به مسجد با رویکرد خانواده‌محوری و مسجدپایگی برآمدیم.

چرا فضای رقابتی را برای اجرای این رویداد ملی در نظر گرفتید؟

برای رفع آسیب ها و تحقق اهداف، رویکرد و فضای رقابتی را انتخاب کردیم تا کانون ها در این فضا برای رفع نقایص و رشد اقدام کنند.

باید توجه داشت کانون های فرهنگی هنری مساجد ظرفیتی هستند که وقتی در کنار هم قرار بگیرند، موجی سراسری را ایجاد می کنند لذا رویداد ملی «فهما (پایتخت فرهنگ و هنر مساجد ایران)» باعث شد تا جریانی فرهنگی هنری در این کانون ها شکل بگیرد.

فهما با تامین زیرساخت ها، استانداردهای یک کانون تراز را مشخص کرد و هماهنگی و انسجام را در پی داشت و میدان عمل و حوزه رقابت سالم را برای کانون های مسجدی فراهم کرد چنان که امسال در نخستین دوره اجرای این طرح هشت شاخص قرآن و عترت، بزرگداشت مناسبت های ملی و مذهبی، کتاب و کتابخوانی، اوقات فراغت، شبکه سازی و ساماندهی، رسانه و فضای مجازی، ابتکار و خلاقیت و هنری و ادبی پیش بینی شده است.

شیوه پیشبرد طرح به چه صورت است و نهایتا چه تعداد کانون به دایره برترین ها راه می یابند؟

هم استان ها و هم کانون ها در حال رقابت در شاخص های هشت‌گانه هستند؛ فعالیت آنها در 34 عرصه ارزیابی می شود و بر این اساس در هر عرصه ای 10 کانون برتر مشخص و نهایتا 180 کانون برتر معرفی و تقدیر می شوند.

سه کانون با عنوان «برتر»، «شایسته تقدیر ویژه» و «شایسته تقدیر»، هشت استان در عرصه های هشت‌گانه انتخاب و معرفی و نهایتاً سه استان نامزد پایتختیِ فهما انتخاب می شوند؛ یک استان هم به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر مساجد کشور برای سال 99 معرفی می شود.

اجرای طرح ملی فهما در معاونت فرهنگی هنری چه تحولاتی را به همراه داشته است؟

در بحث کتاب و کتابخوانی زیرساخت ها فراهم بود و توسعه آن نیز اعم از امکانات نرم افزاری و سخت افزاری روند خوبی داشت، اما در حوزه کتابخوان خلاء داشتیم.

لذا با اجرای طرح ملی فهما و در قالب طرح «شنبه های کتاب»، سه شبکه را راه اندازی کردیم: اول: «مروجان کتاب» شامل شخصیت هایی همچون استادان دانشگاه، ائمه جماعات و .... دوم: شبکه «کتابداران مساجد»؛ که در آن حدود 12 هزار کتابدار با شیوه های نوین جذب مخاطب و بردن کتاب و مطالعه در بطن فعالیت های مسجد و انجام فعالیت هایی همچون بازار کتاب، نذر کتاب، گردش کتاب و کوله پشتی کتاب (رجوع خانه به خانه و اعطای کتاب) همراه شدند.

شبکه سوم «کتابخوان ها» هستند که باید ترغیب شوند تا سرانه روزانه مطالعه خود را افزایش دهند.

چه حوزه های دیگری با طرح ملی «فهما» درگیر شده اند؟

در حوزه فعالیت های هنری ادبی ویژه برنامه «هوای تازه» با محوریت سرود اجرا شد که طی آن بهترین مربیان سرود از طریق سامانه «فهما» شناسایی شدند و تحت آموزش قرار گرفتند. در نتیجه کار آنها آلبوم «همصدا با اربعین» رونمایی شد و آلبوم «بچه های مسجد» شامل شش قطعه نیز به زودی رونمایی می شود.

در حوزه خلاقیت و نوآوری اگر قبلاً کانونی می خواست ایده ای را مطرح کند باید مکتوب و فیزیکی به دبیرخانه مرکز می رساند و روند تایید و اجرا زمانبر بود، اما اکنون سامانه «سحاب» طراحی شده که کانون ها می توانند طرح های ملی و بومی و تجربه های موفق خود را در این سامانه ثبت کرده و به اشتراک بگذارند.

برای مثال ایده «شنبه های کتاب» از همین سامانه و از طرح «تنفس اوراق» در یکی از کانون های استان کرمان، اخذ شده است. دو سه برنامه سال آینده ستاد هماهنگی کانون های مساجد کشور نیز از همین ایده ها گرفته و اجرا می شود.

در حوزه شبکه سازی و ساماندهی، اجرای رویداد ملی فهما در معاونت فرهنگی هنری ستاد هماهنگی کانون های مساجد چه تحولاتی را رقم زده است؟

در گذشته باید با حضور فیزیکی، عضویت در کانون ها انجام می شد اما اکنون از طریق سامانه «بچه های مسجد» این مهم انجام می شود و بعد از همین طریق هم ساعت حضور و فعالیت ها دنبال می شود.

علاوه بر این، در جشنواره قرآنی «مدها متان» حدود 18 هزار شرکت کننده در گذشته داشتیم اما امسال با راه اندازی پورتال «بچه های مسجد» این تعداد به 36 هزار نفر افزایش یافته و باز هم در سال های آتی افزایش می یابد.