خبرگزاری شبستان: شروع ماه محرم آغاز فصل تجدید پیمان و تازه کردن عهد با انسانی است که از همه امکانات و توانایی‌های موجود یاری گرفت تا اسلام اصیل را احیا و از بروز شکاف در کامل‌ترین دین الهی ممانعت کند. حسین‌بن علی (ع) پرچم مبارزه و ایستادگی در برابر ظلم را 1400 سال پیش، آنچنان برافراشت که هنوز پس از گذشت سال‌ها و ماه‌ها بر زمین نیفتاده است.
اگر روایات و احادیث بر این مسئله تاکید می‌کند که با برپایی هیئت‌های عزاداری و سوگواری یاد و خاطره سالار شهیدان در دل‌ها و جان‌ها زنده شود، درکنارش به این نکته نیز اشاره می‌کند که چارچوب‌های شرعی و عرفی این مراسم و حرکت‌ها نیز به طور جدی باید لحاظ شود.
نشر فرهنگ عاشورایی اگر از مسیر نادرست و غیر صحیح صورت گیرد قطعا بازتاب‌های ناخوشایند و پیامدهای منفی به دنبال دارد. بنابراین بر نخبگان فکری و مذهبی جامعه لازم است تا با توجه هر چه بیشتر به این امور و جلوگیری از وقوع انحرافات بستر را برای ترویج و نشر شعارهای اصیل نهضت کربلا فراهم کنند. با توجه به ضرورت این موضوع بر آن شدیم که با حجت‌الاسلام عالی، استاد حوزه و دانشگاه به گفتگو بنشینیم و باید ها و نباید های عزاداری های این ایام را از زبان وی جویا شویم. آنچه می خوانید حاصل این گفتگو است.
- شما برپایی مراسم عزاداری سالار شهیدان در مساجد و حسینیه ها را توصیه می کنید یا تکایا و هیئت ها؟ گسترش و افزایش تعداد تکایا را در سال های اخیر چگونه ارزیابی می کنید؟
همه ساله در ایام محرم مراسم عزاداری علاوه بر مساجد در تکایا و حسینیه ها نیز برگزار می شود که در سال های اخیر استقبال از مراسم عزاداری تکایا پر رنگ تر از مساجد شده است. البته اگر اصل عزاداری با هدف زنده نگه داشتن واقعه عاشورا و احیای فرایض الهی باشد هیچ منافاتی نیست. اگر مراسم عزاداری در تکایا برگزار و به مستحبات توجه شود ولی به آنچه که پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) توصیه کردند و واجبات دین ما است بی توجهی شود، عمل درستی نیست به عنوان مثال برخی در مراسم عزاداری شرکت می کنند ولی به اقامه نماز و شرکت در نماز جماعت مسجد که هدف قیام امام حسین(ع) بود، بی توجه هستند که این مسئله باید از سوی امامان جماعات و خطبا مورد توجه قرار گیرد.
مسئله ای که موجب کمرنگی حضور مردم در این ایام در مساجد می شود نوع و نحوه مدیریت مساجد و عدم همکاری میان متولیان مساجد و داشتن متولیان متعدد برای مسجد است که موجب می شود جوانان با تشکیل هیئت مذهبی و تکایا در مراسم هیئات شرکت کنند. ائمه جماعات اولین برنامه ریزان مساجد باید نوعی تعامل و همکاری میان تمام بخش های مساجد به وجود آورند تا زمینه حضور تمام اقشار به ویژه جوانان را در مساجد پر رنگ تر کنند. امام جماعت مسجد و خطیب باید مردم به ویژه نسل جوان را با مباحث دینی و معارف الهی آشنا و به بحث نماز جماعت توجه جدی داشته باشند.
مسئله دیگر این است که در عزاداری های سال های اخیر تنها به بعد ظاهری عزاداری پرداخته شده و برخی از جنبه‌های مهم مورد توجه قرار نمی‌گیرد که بخشی از آن به ائمه جماعات مساجد برمی‌گردد، متاسفانه در حال حاضر مساجد ما تبدیل به نمازخانه شده‌اند و امامان جماعت ما پیش نماز. به معنا واقعی که عالم بر تمام ابعاد باشند، نیستند و تنها یک پیش‌نماز صرف هستند. بسیاری از مساجد هنگام نماز باز است و پس از آن درب مسجد بسته می‌شود.
- ائمه جماعات چه نقشی در حفظ حضور پررنگ مردم در مساجد دارند و چگونه می توانند مساجد ار همواره مملو از جمعیت حفظ کنند؟
اگر امام جماعت مهارت لازم در کارخود را داشته باشد می تواند زمینه حضور پر شور مردم در مسجد را فراهم کند. امام جماعت مسجد باید هدایتگر مردم باشد چرا که مسجد مرکز فعالیت‌های دینی است که متأسفانه در حال حاضر این کارکرد را در مساجد شاهد نیستم، چنین مسجدی جذابیت نخواهد داشت. مسجد در صدر اسلام محور فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی یک منطقه بود اگر مساجد ما به چنین جایگاهی دست یابند نه تنها در ایام محرم بلکه در طول سال مملو از جمعیت می شوند چرا که اگر مردم بینند مسجد تبدیل به پایگاهی برای ارتقای معرفت اسلامی آنها و حل و فصل مشکلاتشان است بدون شک حضور آنها در مسجد پر رنگ می شود.
ائمه جماعات و واعظان نباید واقعه محرم و عاشورا را با صورت بحث های کلامی و فلسفی مطرح کنند. در تبیین فلسفه عاشورا باید عشق و شور حسینی را به شدت تقویت کرد و در کنار آن مردم را راهنمایی کرد، نه این راهنمایی به حدی باشد که عشق و شور از بین برود و نه مراسم محرم به سخنرانی خشک تبدیل شود و به شور توجه نشود. در این صورت اصل عاشورا از دست می رود. در مسئله عاشورا عشق بسیار پررنگ بود، باید از این عشق و احساسات استفاده کرد و مردم را به سمت خدا و به اصل قیام امام حسین(ع) و نماز اول وقت و حضور در نماز جماعت مسجد سوق داد.
- چگونه می شود که افرادی غیر متخصص در عرصه های دینی و فرهنگی کشور که یکی از این عرصه ها ایام محرم و فرهنگ عزاداری است، وارد می شوند؟ مشکل از کجاست؟
متأسفانه امروز بسیاری از سخنرانی‌های ایام محرم فرهنگ‌ساز نیست که البته این مسئله تنها به مساجد برنمی‌گردد. متولیان فرهنگی مساجد و کشور باید در این زمینه تأثیرگذار عمل کنند. امام جماعت مسجد، سخنران و مداح در بیان یک موضوع باید تمام ابعاد واقعه عاشورا را در نظر بگیرد و بیان کند اگر در تبیین و ارتقای آگاهی مردم با مشکل مواجه شویم به دلیل آن است که خواص و سخنرانان و ائمه جماعات در فرهنگ‌سازی میدان کار را به طور صحیح در دست نگرفته‌اند و این کار به دست افراد غیر متخصص سپرده شده است. امام جماعت باید پیرامون شئوناتی که در مسجد باید رعایت شود نیز مردم را آگاه کند و قداست مسجد به عنوان خانه خدا را مورد توجه قرار دهد.
در این ایام امامان جماعات علاوه بر اینکه خودشان شعائر و ظواهر دین را رعایت می کنند و الگو برای همگان هستند باید با کلامی نافذ و همراه با سند به تبیین واقعه عاشورا و معارف الهی بپردازند. هرقدر مداحان و سخنرانان دانش بیشتری داشته باشند و هیئت ها هرچه بیشتر از روحانیون عالم و دانشمند استفاده کنند بیشتر می توان مردم را با واقعیت های عاشورا آشنا کرد اما با اکتفا به مسائل سطحی هیچ ارتقایی در شعور عزاداران حاصل نمی شود و آسیب ها همچنان ادامه می یابد.
اگر این ایام فرصتی برای جذب مردم بویژه جوانان به سوی معنویت و پیام واقعه عاشورا شود آن موقع در جهت تعمیق دین خدا تلاش شده است. توحید و یکتاپرستی، اقامه نماز، احکام دینی، اخلاق، حجاب و عفاف و امر به معروف و نهی از منکر به عنوان اصل و اساس دین باید برای مردم تبیین شود. اگر تبلیغ در مسیر الهی و برای خدا و همراه با اخلاص باشد و در این مسیر هم از غیرخدا یعنی قدرتمندان و طواغیت هراسی به دل راه داده نشود، قطعاً نتیجه بخش و اثرگذار می شود.
پایان پیام/
نظر شما