واقعه عاشورا را تراژدی نخوانیم

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، سمیه عطاردی دکترای ادبیات عرفانی در این نشست به نقد و بررسی نگاه تراژیک بر حادثه عاشورا پرداخت و از حضور نگاه تراژیک به واقعه عاشورا در قالب یک سری عناوین و اصطلاحات در بین عموم مردم و اقشار حوزوی و دانشگاهی هم چون تراژدی کربلا و عاشورا سخن گفت.

وی با بیان اینکه شاهد هستیم که عاشورا را برابر با یک تراژدی دانسته و آن را با تراژدی که برگرفته از نگاه سطحی انگارانه است مقایسه می‌کنند، افزود: دلیل این امر آشنایی کامل نداشتن با تراژدی است که متاسفانه بر اساس یک سری شباهت‌های دراماتیک و نمایشی که واقعه عاشورا و تراژدی داشته در جامعه رواج پیدا کرده است و سعی می‌شود تا عاشورا را نوعی تراژدی معرفی کنند.

وی با اشاره به ذکر نمونه‌های موجود در کتاب‌ها و مقالات مختلف ارائه شده به تبیین نحوه پرداختن به این واژه پرداخت و گفت: اطلاق یک گونه ادبی شناخته شده به واقعه کربلا بدون توجه به معانی مختلف و ظرافت‌های خاص آن می‌تواند پیامدهای ناخوشایندی داشته باشد، تا جایی که ارزش واقعه عاشورا را تا حد یک تراژدی پایین بیاورد و جایگاه اصلی این واقعه به خصوص برای کسانی که آگاهی کامل نسبت به واقعه عاشورا ندارند و مسلمان نیستند، مغفول بماند.

عطاردی در بخش دیگری از سخنانش به این مسئله که واژه تراژدی بیشتر از هر چیزی گویای یک ژانر خاص است و در غرب برخلاف ایران برای عموم مردم شناخته شده است، تصریح کرد: اطلاق این عنوان به کربلا در قالب کتابی که به زبان‌های مختلف منتشر شده است می‌تواند در اذهان مردم ناآشنا نسبت به واقعه کربلا با نوعی انحراف و سوء نسبت به چیستی واقعه کربلا همراه باشد.

وی ادامه داد: اصلاحات دیگری نسبت به واقعه عاشورا مثل مصیبت وجود دارد که راه را بر این گونه سوء برداشت‌ها می‌بندد، اما متاسفانه به خاطر ناآگاهی بسیاری از افراد و نویسندگان و حتی قشر حوزوی این اصطلاح وارد ادبیات عاشورایی می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: بنابراین نباید در ادبیات عاشورایی هر اصلاحی به کار برد که به واسطه آن واژه‌هایی را ناخواسته به واقعه  عاشورا تحمیل می‌کنیم.

عطاردی به تعریف واژه تراژدی از نگاه صاحب‌نظران پرداخت و از دو منظر محتوا و ساختار بررسی کرد و گفت: به لحاظ ساختاری، کربلا یک‌واقعیت تاریخی است اما تراژدی یک نمایش است.

وی هم‌چنین به تبیین ویژگی‌های قهرمان تراژدی و تفاوت‌های موجود میان قهرمان کربلا و تراژدی پرداخت و قهرمان واقعه عاشورا را  قابل قیاس با قهرمان تراژدی ندانست و بر بهره‌گیری از واژگانی هم چون مصیبت و حماسه برای واقعه عاشورا در سلسله مباحث مختلف ادبی و...تاکید کرد.

لازم به ذکر است، در این جلسه علاوه بر پرسش و پاسخ حاضران در جلسه، شاعران حاضر به ارائه اشعار خود پرداختند.