به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، سیدحسین فدایی‌حسین نمایشنامهنویس و پژوهشگر حوزه نمایش با اشاره به جایگاه و اهمیت تئاتر کودک گفت: تئاتر کودک برای جامعه و آینده سازان کشور لازم و ضروری است و اهالی تئاتر نیز باید به این اهمیت پی ببرند و آن را جدی‌تر دنبال کنند.
وی با بیان این که تئاتر کودک و نوجوان با تئاتر بزرگسال در همه چیز از جمله موضوع، شخصیت‌های داستانی، بازیگری، مکان، زمان، صحنه، نورپردازی، صدا، موسیقی و ... متفاوت است، افزود: نمایشنامه‌ای که برای کودک نوشته می‌شود با نمایشنامه خردسال، نوجوان و بزرگسال فرق دارد.
نویسنده نمایشنامه «سحر میان خوراکی‌ها» با اشاره به چهار رکن اصلی تئاتر ادامه داد: موضوع و اتفاق داستان، شخصیت‌ها، مکانی که اتفاق در آنجا روی می‌دهد و همچنین تعلیق‌ها، موانع و گره‌هایی که در نمایشنامه گذاشته می‌شود باید برای بچه‌ها قابل درک باشد و با آن آشنا باشند.
وی با بیان این که چینش گره‌ها نیز قواعدی دارد اضافه کرد: گره‌ها در راستای جذابیت اثر به لحاظ عرض یا طول داستان و هم به لحاظ ارتفاع یعنی شدت اتفاقات یا بزرگی موانع به شکل‌های مختلف تنظیم می‌شود. نویسنده با ابن کار مخاطب را همراه نموده و تماشاگر با نگرانی ماجرا را دنبال می‌کند.
فدایی حسین خاطرنشان کرد: در نمایشنامه کودک، معمولا چینش موانع باید با فاصله باشد تا کودک فرصتی برای تفکر و تحلیل داشته باشد در حالی که در کار بزرگسال چینش موانع متنوع، مختلف و در برخی موارد درهم و حتی معمایی است.
این نمایشنامهنویس اظهار کرد: یکی از هنرهای نویسنده این است که مشکل و دغدغه شخصیت اصلی یا قهرمان داستان را طوری طراحی کند که مخاطب فکر کند این مشکل، مشکل اوست و تا قهرمان به مقصد نرسد خیال مخاطب راحت نمی‌شود.
عضو هیئت مؤسس بنیاد نمایش کودک در ادامه به شخصیت‌های نمایشنامه و لزوم هم‌خوانی آن با نیازهای کودک و نوجوان اشاره و بیان کرد: در نمایش کودک، بچه‌ها باید با شخصیت داستان همراهی و با او همذات پنداری کنند. در نمایش کودک تک‌تک عناصر تشکیل دهنده یک نمایش باید رویکردی کودکانه داشته باشد.
وی افزود: عنصر فانتزی و خیال در کار کودک بیشتر استفاده می‌شود زیرا مکان‌ها و فضاهای تخیلی بیشتر برای آنها جالب است.
خالق مجموعه نمایشنامه «کارآگاهان مدرسه» بیان کرد: همان گونه که شخصیت‌های آثار کودک با نوجوان و بزرگسال فرق می‌کنند بازی کردن این نقش‌ها هم با یکدیگر متفاوت است و تعداد بازیگرانی که در هر سه مورد موفق باشند خیلی کم است.
فدایی حسین با اشاره به این که هر بازیگری توانایی و قابلیت لازم را برای بازی در کار کودک ندارد اضافه کرد: ارتباط با مخاطب و مشارکت گرفتن تماشاگر توسط بازیگر و استفاده از آن در طول اجرا بسیار مهم است از این رو بازیگری که برای کودک بازی می‌کند باید بتواند با حرکات، حس و صدای خوب، با تماشاگر ارتباط برقرار کند تا بچه‌ها هم با او همراهی کنند. باید منطقی صحبت کند تا اعتماد آنها را جلب کند.
وی همچنین با بیان این که بازیگر کودک باید بچه‌ها را دوست داشته باشد تا بتواند با آنها ارتباط برقرار کند، افزود: بازی برای کودک ظرافت‌های خاصی دارد که یک بازیگر کودک و نوجوان باید در ذاتش باشد و بلد باشد.
این کارشناس ارشد ادبیات نمایشی همچنین با بیان این که هر بازیگری جنس بازی خودش را دارد، گفت: به خاطر جنس بازی، هر بازیگری نمی‌تواند فانتزی بازی کند.
وی با بیان این که شیوه فاصله‌گذاری در کار کودک بهتر جواب می‌دهد، گفت: اگر بازیگر غرق نقش شود بچه‌ها می‌ترسند و پس می‌زنند بنابراین بازی او باید چیزی بین واقعیت و حقیقت باشد.
آشنایی با روانشناسی کودک نکته دیگری بود که این نمایشنامهنویس آن را لازمه کار برای کودک دانست و خاطرنشان کرد: بازیگر کودک علاوه بر مهارت باید روانشناسی کودک را بداند تا نبض تماشاگر در دستش باشد و بتواند او را جذب کند و این جز با شناخت تماشاگر کودک و ویژگی‌های او حاصل نمی‌شود.
وی در بخش دیگر سخنان خود با بیان این که هر صحنه‌ای مناسب اجرا برای بچه‌ها نیست، گفت: صحنه‌هایی که ارتفاع زیاد دارد و بچه‌ها نمی‌توانند به راحتی روی صحنه را ببینند برای اجرای نمایش کودک مناسب نیست.
این پژوهشگر، نورپردازی در کار کودک را حائز اهمیت دانست و ادامه داد: در نمایش کودک نباید همه نورها خاموش شود زیرا سبب ترس بچه‌ها می‌شود.
لزوم استفاده از نورهای رنگی به جای نورهای فلت و تخت، کاهش سایه‌ها، استفاده از صندلی‌های استاندارد کودک، نوع پخش صدا، موسیقی، شعر و ... از دیگر نکاتی بود که وی آنها را در برقراری ارتباط بهتر کودکان با اثر مؤثر دانست.
عضو بنیاد نمایش کودک در ادامه با تأکید بر این که تئاتر کودک و نوجوان یک مقوله تخصصی و فراتر از وجه عمومی تئاتر است، گفت: کسی که برای کودک و نوجوان کار می‌کند علاوه بر شناخت کامل تئاتر، باید کودک و نوجوان و تئاتر ویژه این قشر و حتی تئاتر دانش آموزی را بشناسد.
فدایی حسین اظهار کرد: کسی که قرار است در مدارس با بچه‌ها، تئاتر دانش آموزی کار کند، نیاز نیست کارگردان باشد، کافی است تئاتر را بشناسد ولی روحیه معلمی و مربیگری داشته باشد.
وی در ادامه کارگاه با بیان مطالبی درباره نمایش خلاق گفت: در تئاتر رسمی، متداول و معمول همه چیز تعیین و برنامه‌ریزی شده است اما در نمایش خلاق اجرا مهم نیست اما انجام یک فعالیت نمایشی خلاق مطرح است و ما در پی رشد خلاقیت نمایشی اعضای گروه هستیم.
این نمایشنامهنویس با اشاره به این که نمایش خلاق هیچ محدودیتی ندارد، افزود: مهم‌ترین ویژگی نمایش خلاق فرایند محور است نه برآیند محور؛ در فعالیت رسمی نمایش، تولید و محصول و برآیند مهم است.
این کارگاه به همت واحد هنرهای نمایشی حوزه هنری یزد در نارنجستان هنر این نهاد برگزار شد.
نظر شما