خبرگزاری شبستان، گروه قرآن و معارف، سومین کنگره ملی نماز، سلامت روان و نشاط معنوی امروز سه‌شنبه ۱۲ آذرماه، در دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران و با همکاری مراکز و نهادهایی همچون معاونت دانشجویی و مرکز مشاوره دانشگاه تهران، دفتر مشاوره و سلامت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ستاد اقامه نماز، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دانشگاه علم و فرهنگ، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره احیا آغاز به کار کرد.
در ابتدای این مراسم «غلامعلی افروز»، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و رئیس کنگره نماز، سلامت روان و نشاط معنوی طی سخنانی بیان کرد: همگی بر این باور هستیم که نماز کامل‌ترین پاسخ به عالی‌ترین نیاز انسان و عالی‌ترین نیاز انسان نیز خودشکوفایی و اینکه انسان شکفته شود و به فلاح برسد، است. فلاح از «فلح» به معنای رشدیافتگی و رشدیافتگی انسان در گرو راز و نیاز با خداوند است.
وی با تأکید بر اینکه لازمه شکفتگی وجود انسان، آرامش است و نماز مهمترین وسیله در دستیابی به آرامش است؛ «أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب»، ادامه داد: نشاط معنوی مسئله‌ای مهم در جهان امروز است. شادیِ صرف، نشاط معنوی و بهجت نمی‌آورد. آنهایی که نشاط معنوی دارند، سلامت روانی‌شان تضمین می‌شود. انسان به اوج آرامش روانی نمی‌رسد مگر آنکه اهل نیایش با خالق شگفتی‌ها باشد. نماز پرچم عبادات، سرود وارستگی و آزادگی و سکینه خاطره است. نماز تعظیم ارزش‌ها و تکریم کرامت‌های انسان است.
چهره مؤمن و نمازگزار متبسم و گشاده است
افروز با بیان اینکه نماز منجر به پالایش روح و روان می‌شود، افزود: در خانه‌ای که نماز اقامه می‌شود آسیب‌پذیری نادر و چنین خانواده‌ای پرطراوت است. این خانواده طلاق و آسیب‌های ناشی از آن را ندارد. کلید نماز، وضو است. وقتی به این عمل با نگاه روانشناسانه می‌نگریم، می‌بینیم که این عمل به انسان آرامش می‌دهد. چهره مؤمن و نمازگزار متبسم و گشاده است. وضو گرفتن چهره انسان را از خمودگی و ناراحتی و خشم می‌رهاند.
در ادامه «منصوره سادات صادقی»، دبیر کمیته علمی این کنگره و مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تشریح روند برگزاری این کنگره، اظهار کرد: از زمان اعلام فراخوان سومین کنگره ملی نماز، سلامت روان و نشاط معنوی، تعداد ۳۲ مقاله به دبیرخانه واصل شد که از این تعداد، ۲۵ مقاله پذیرفته شد. این کنگره همچنین موفق شد کد ISC را برای چاپ مقالات دریافت کند.
وی با بیان اینکه تحقیقات مختلف تأثیرات نماز بر سلامت جسمانی و روانی را نشان داده است، ادامه داد: مؤلفه‌های افزایش سلامت روان دانشجویان با مؤلفه‌های معنویت و اعتقاد به خداوند، ارتباط تنگاتنگ دارد.
مدیرکل دفتر مشاوره و سلامت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همچنین درباره وضعیت دین‌داری دانشجویان براساس نتایج به‌دست آمده از طرح‌های پایش سیمای زندگی دانشجویان، گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد هر چه تحصیلات دانشجویان بالاتر رفته، تلاش بیشتری برای به جا آوردن نماز داشته‌اند. آنهایی که نماز را اول وقت به جا آورده‌اند، رضایت بیشتری از زندگی داشته و خوش‌بینی آنها به آینده بیشتر بوده است.
دبیر کمیته علمی کنگره نماز، سلامت روان و نشاط معنوی، گفت: در بررسی وضعیت خودکشی در میان دانشجویان، بررسی‌ها نشان داده است، آنهایی که در خانواده‌های مذهبی زندگی می‌کردند به ندرت چنین افکاری داشته‌اند. نتایج این بررسی‌ها نشان داد که دانشجویانی که در خانواده‌ای مذهبی زندگی می‌کنند، دارای وضعیت بهتر تحصیلی نیز بوده‌اند.
سعید حبیبا، معاون دانشجویی و عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران نیز در سخنانی اظهار کرد: برای اینکه بتوانیم با خالق ارتباط برقرار کنیم، مسیر مشخصی را خداوند برایمان تعیین کرده و آن اقامه نماز است. روح ما به ارتباط با خدا نیاز دارد. این روح با مرگ از بین نمی‌رود. برای رشد آگاهی‌ها و ایمان، حتی بعد از مرگ، بهترین و سهل‌ترین راه، نماز است.
حجت‌الاسلام «محمدمهدی کرمی»، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه تهران نیز سخنران بعدی این کنگره بود. وی در سخنانی با ابراز امیدواری از اینکه این کنگره‌ها منجر به علاقه‌مندی همگان به نماز شود، گفت: مسائل فرهنگی، معنوی و ارزشی از جمله موضوعاتی است که نتایج آن را باید در درون خودمان احساس کنیم، ارائه آمار در حوزه عبادات و سایر اعمال معنوی و ارزشی، کفایت نمی‌کند.
وی گفت: خداوند در آیه ۱۳۲ سوره طه می‌فرماید: «وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاهِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا لَا نَسْئَلُکَ رِزْقاً نَّحْنُ نَرْزُقُکَ وَالْعَاقِبَهُ لِلتَّقْوَى». در روایتی آمده است که بعد از نزول این آیه، تا مدتی، پیامبر اکرم(ص) به منزل حضرت فاطمه(س) و حضرت علی(ع) می‌آمدند و آیه تطهیر را می‌خواندند و سپس می‌فرمودند: «الصلوه». خداوند به پیامبر(ص) امر کرده بود که نخست باید اهل خود را به نماز دعوت کنی، در این مسئله هم باید پیگیر و شکیبا باشی.
کرمی افزود: نمازگزار باید به گونه‌ای جلوه کند که دیگران هم عاشق نماز شوند. این دعوت به عنوان مأموریت ویژه‌ای به پیامبر(ص) محول شده بود، ما نیز باید به تناسب وضعیت زندگی خود، دیگران را به نماز دعوت کنیم. خداوند در آیه ۴۵ سوره عنکبوت برای دوری از مسائل و مشکلات روحی، دو راهکار به ما ارائه می‌دهد؛ «اتْلُ مَا أُوحِیَ إِلَیْکَ مِنَ الْکِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلاهَ إِنَّ الصَّلاهَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکَرِ». خودِ اقامه نماز با تلاوت قرآن همراه است و این نماز می‌تواند بسیاری از مشکلات فردی و روحی و روانی ما را رفع کند.
حجت‌الاسلام نیکزاد عیسی‌زاده، معاون آموزشی پژوهشی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها نیز در سومین کنگره نماز، سلامت روان و نشاط معنوی، با تبیین نقش نماز در سبک زندگی اسلامی، اظهار کرد: امروزه آسیب‌های اجتماعی همه جوامع را مورد تهدید قرار داده و جامعه ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. یکی از عواملی که نقش مهمی در کم کردن این آسیب‌ها دارد، مسائل معنوی و استفاده از شیوه‌ها و ابزارهای معنوی است. یکی از زیباترین و مؤثرترین عوامل در دین مبین اسلام مقوله نماز با مشخصات و حرکات ویژه‌ای است که همگان می‌شناسیم.
بعد نخست رسیدن به تمدن نوین از دیدگاه اسلام؛ تحکیم مبانی اعتقادی و معرفتی
وی با بیان اینکه خاستگاه اصلی فرهنگی زندگی اسلامی، اعتقاد و ایمان است، ادامه داد: در سیر تحولات جهان معاصر، بعد نخست رسیدن به تمدن نوین از دیدگاه اسلام، تحکیم مبانی اعتقادی و معرفتی است. موضوع اصلی سبک زندگی اسلامی ایمان و مبانی معرفتی دین مبین اسلام است و سبک زندگی در فرهنگ اسلامی برگرفته از اندیشه توحیدی است. سایر ادیان نیز نگاه جدی به مقوله توحید دارند.
نیکزاد عیسی‌زاده، با تأکید بر اینکه در اسلام اندیشه توحیدی هسته اصلی سبک زندگی را تشکیل می‌دهد، افزود: در سبک زندگی غیر اسلامی، فرهنگ زندگی برگرفته از نظریه‌های اجتماعی و نظام عملی فرد در جامعه است. سبک زندگی قرآنی برگرفته از انضباط رفتاری است که ابعاد زندگی انسان را شکل می‌دهد و تحت آرمان عالی عبودیت قرار دارد. کسی که عبودیت و بندگی را مقصد حیات خود می‌بیند، نمی‌تواند نسبت به طریقه زندگی خود و جامعه بی‌تفاوت باشد.
سبک زندگی نمازگزار تنها خواندن نماز در اوقات مشخص شده نیست
وی با بیان اینکه در قرآن کریم اشارات بسیاری به نماز و سبک زندگی نمازگزار شده است، گفت: سوره معارج در قالب بیان صفات مصلین، سبک زندگی خاص زندگی نمازگزار را بیان می‌کند که مداومت بر نماز، یاد خدا در زندگی، مراقبت از آن، توجه به فقرای جامعه، توجه به روز قیامت و عذاب، پاکدامنی در زندگی، پایداری بر امانت‌ها و تعهدهایی که به دیگران داده از جمله مهمترین آنهاست. بر این اساس، سبک زندگی نمازگزار تنها خواندن نماز در اوقات مشخص شده نیست.
معاون آموزشی پژوهشی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها همچنین بیان کرد: بینش و منش اسلامی دو اصل سبک زندگی اسلامی است. هسته مرکزی این سبک را توحید و خداباوری تشکیل می‌دهد و از آنجا که نماز، شاخص و معیار سبک زندگی اسلامی است، وجه تمایز آن با سبک زندگی غربی است که بر اصولی نیز استوار است. مهمترین مبانی شاخص عبادی نماز، خدامحوری در مقابل انسان‌محوری، جهان‌بینی الهی در مقابل جهان‌بینی مادی و جمع‌گرایی در مقابل فرد‌گرایی است. محل بروز آثار آن در حوزه فردی و اجتماعی هم اخلاق، ایمن‌سازی و وحدت‌بخشی است.
نظر شما