به گزارش خبرگزاری شبستان: «عباس اسماعیلی‌زاده» روز گذشته ۹ آذرماه در جلسه مناظره دانشکده الهیات و معارف اسلامی با موضوع «واکاوی حجاب در آیات و روایات» گفت: در رابطه با تبیین بحث حجاب در قرآن بحث فراتاریخی بودن قرآن مطرح است، منظور از فراتاریخ بودن این است که قرآن ناظر به زمان نزول نیست، روشنفکران دینی امروز ما خاستگاه بحث خود را تاریخی بودن قرآن قرار می‌دهند.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، افزود: ما اگر قرآن را یک کتاب تاریخی بدانیم پس از آن باید برای جاودان بودن این کتاب به‌دنبال علت باشیم، برای تبیین درست مسئله حجاب باید ریشه اصلی این بحث را در قرآن و حدیث بدانیم، مباحثی مثل اینکه اگر آیات را براساس نزول مورد نظر نداشته باشیم، فهم درستی از آنها نخواهیم داشت.
لوازم فهم کلام الهی در خود آیات آمده است
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه زبان قرآن یک زبان نوشتاری است و نمی‌تواند یک زبان گفتاری باشد، اظهار کرد: ما وقتی بر این اعتقاد باشیم که قرآن یک زبان نوشتاری دارد، اعتقاد یک لوازمی دارد، یعنی اینکه برای مثال آنچه برای فهم آیات قرآن لازم است در خود آیات قرآن بیان شده است و این یعنی ما برای فهم آیات قرآن نیاز به شأن نزول و روایت و سایر موارد نداریم.
اسماعیلی‌زاده ادامه داد: در بحث‌های قرآنی باید توجه کنیم که معنایی که از آیات قرآن براساس روایات یا موارد دیگر استنباط می‌کنیم، با ظاهر الفاظ و بیان قرآن همخوانی داشته باشد، از خود آیه حجاب اینگونه برمی‌آید که حجاب مخصوص زن نیست، بلکه هم مرد و هم زن دارای حجاب‌هایی هستند. در آیه حجاب در سوره احزاب تشریع حجاب به دست نمی‌آید، بلکه این یک بحث تکمیلی است. زنان آن زمان حجاب و خُمُری داشته‌اند که قرآن بر همین اساس می‌گوید این خُمُر را پایین‌تر بیاورید و تا روی گردن را بپوشانید.
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: در بسیاری از تفاسیر هم آمده که در اینجا بحث تشریع حجاب مطرح است، اما دقیقاً مشخص نیست که این برداشت از کجا به دست آمده است. اگر هدف حجاب برای زنان مؤمن را این بدانیم که به عفت شناخته شوند و مورد اذیت قرار نگیرند، یعنی زنانی که حجاب ندارند در نتیجه اشکالی ندارد که اگر مورد آزار قرار گیرند، ما به یک امر غیرانسانی رسیده‌ایم.
اصطلاحات مربوط به عفت را تفکیک‌شده بدانیم
اسماعیلی‌زاده ادامه داد: در سوره نور هم که بحث حفظ فروج مطرح می‌شود، اکثراً افراد اینگونه معنا کردند که زنا نکنید در صورتی که اگر ما به اصطلاحات قرآنی مراجعه کنیم، خواهیم دید که قرآن برای زنا تعبیر خودش را به کار برده است. حتی بحث حفظ فرج با احسان فرج تفکیک شده است و نمی‌توان این‌ها را به یک معنا گرفت و گفت زنا نکنید.
وی گفت: اگر بنا به تشریع حجاب بود، قرآن می‌گفت روسری به سر بکشید اما اینجا جلبابی وجود داشته و آیه می‌گوید این جلابیب را به خود نزدیک‌تر کنید. در واقع حجاب مسئله جدیدی نیست که قرآن و اسلام آن را مطرح کرده باشد. حجاب برای این است که زنان مؤمن در سطح جامعه شناخته شوند، نه این که از دیگر زنان تمیز داده شوند و البته این یک احتمال است که زنان با این کار به عفت شناخته شوند اما بدان معنا نیست که با این کار زنان آزاد و حره اذیت نشوند اما کنیزان مورد اذیت قرار گیرند.
این مدرس دانشگاه اظهار کرد: گفت‌وگوی آیات قرآن در باب عفاف است و این یعنی چیزی فراتر از حجاب مطرح می‌شود. قرآن در آیات سوره‌های انعام و اعراب و آیاتی مشابه این‌ها که پیش از این بوده فواحش و آنچه قبح و زشتی آن آشکار باشد را حرام کرده بود. آیه حجاب یک علت و نتیجه را برای رعایت حجاب عنوان می‌کند و آن این است که زنان مورد اذیت قرار نگیرد.
اسماعیل‌زاده گفت: ما در فرض می‌توانیم روایات و احادیث را تاریخی در نظر بگیریم و بگوییم معصومین در آن شرایط این فرمایشات را داشته‌اند اما اینکه موضوع را به قرآن بکشانیم و بگوییم قرآن در یک زمان و یک تاریخ بوده، دچار اشکال می‌شود. تاریخ برای فهم آیات قرآن کمک‌کننده است و بحثی در آن نیست اما بحث همان جایی است که ما به مبنا قرار گرفتن تاریخ در مباحث قرآنی نظر داریم و اینجاست که ایده فراتاریخی بودن قرآن بسیاری از مباحث را حل می‌کند.
منبع: ایکنا
نظر شما