به گزارش خبرگزاری شبستان: «ایرج خزایی» جزء هنرمندانی است که عرصه گرافیک قرآنی را برای خود انتخاب کرده است، زمینه‌ای که فعالیت در آن پرمحتوا اما دشوار است، او تلاش کرده، مفاهیم قرآنی را با تصاویر عینیت بخشد و شاید کمتر هنرمندی جسارت ورود به این عرصه را داشته باشد به همین جهت با او به گفت‌وگو نشسته‌ایم که مشروح آن در ادامه از نظر می‌گذرد.
این هنرمند گرافیک قرآنی در گفت‌وگویی درباره چگونگی ورود به این عرصه گفت: پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه تهران در رشته کارشناسی گرافیک، برای ادامه تحصیل در سال ۱۳۸۶ به مالزی رفتم و در دانشگاه UITM مالزی در رشته گرافیک ادامه تحصیل دادم. این کشور مهد هنر نیست، هر چند از واقعیت هنری هم دور نیست و با وجود اینکه رشته معماری نخوانده بودم، اما سبک بنا‌های مساجد آن مرا جذب این کشور کرد.
وی افزود: در ابتدا به این فکر افتادم که بیشتر خط کتیبه‌های مساجد به گونه‌ای نوشته شده که قابل خواندن نیست و باید آیات قرآن به صورت گویاتر برای مخاطبان انتقال یابد. مثلاً گل و بلبل که یک موتیف است، این خط نیز همانند یک موتیف (الگو و نقشمایه) می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و به صورت نرم افزاری طراحی شود.
طراحی لوگوی جهانی حلال
خزایی ادامه داد: در گام بعد، تز فوق لیسانسم را که درباره لوگوی حلال بود، آماده کردم. فقط در دو کشور ایران و عربستان لوگوی حلال وجود ندارد، چون همه چیز در آنها حلال است. این لوگو یک استاندارد جهانی است که بیانگر حلال و کیفیت مطلوب است. برای این امر لوگوی حلال کشور‌های گوناگون را جمع‌آوری کردم، به عنوان مثال کشور استرالیا بیش از ۳۰ لوگوی حلال دارد و نتیجه این شد که یک لوگوی حلال برای همه جهان طراحی کنم. از این رو ۵ طرح برای این موضوع طراحی کردم که مؤسسه اسلامی میحاس (Mihas) آن را از من خریداری کرد.
وی در ادامه گفت: پس از آشنایی بیشتر با این مؤسسه، متوجه شدم که این مؤسسه هر چند سال یک بار، یک قرآن چاپ می‌کند. آن سال که قرار بود برای سال ۲۰۱۲ قرآنی را طراحی و چاپ کنند، همکاری کردم و طرح جلد و موتیف‌هایی که برای تذهیب‌های قرآنی استفاده کردم، سعی کردیم تذهیب متفاوتی طراحی کنیم که در آن گلی به نام بوگارایا که بومی این کشور است، الگو گرفتیم که از این گل روی اسکناس این کشور نیز استفاده شده است، بنابراین در طراحی این قرآن تذهیب‌هایی را با همین الگو طراحی کردم. طراحی من با طراحی‌های دیگر متفاوت است و تفاوت آن نیز در این است که من حتی برای طراحی اولیه از قلم و کاغذ استفاده نمی‌کنم و همه آنها در نرم‌افزار فتوشاپ شکل می‌گیرد.
گرافیک؛ راهکاری برای عینیت بخشی به آیات قرآن
به‌کارگیری تذهیب ایرانی برای سر سوره‌ها
این هنرمند تصریح کرد: در جلد قرآن از خط معلی و در سر سوره‌ها از تذهیب ایرانی بهره گرفتم؛ که آنها پیشتر از تذهیب‌های بومی تونس استفاده می‌کردند. اغلب هنرمند‌های این کشور در آمریکا یا انگلیس درس خوانده‌اند و آن‌هایی که در انگلیس درس خوانده‌اند بدون استثنا بر روی سبک و سیاق معماری اسلامی ایران تز دکتری داشته‌اند.
وی گفت: در طراحی این قرآن، برای طرح سوره‌ها به این فکر کردم که این عناوین بر چه اساسی انتخاب شده است و تاریخچه‌ای از آنها جمع‌آوری کردم. با توجه به اینکه بیشترین ارتباط در قالب کوتاهترین شکل ممکن در گرافیک رخ می‌دهد. دنیا نیز به سمت سواد بصری پیش می‌رود و اکنون دو کشور آمریکا و ژاپن به سمت سواد بصری هستند. اولین اتفاق در موبایل‌ها رخ داده است و همه می‌دانند یک خط ضخیم که به تدریج نازک‌تر می‌شود به معنی افزایش یا کاهش صدا است. این سواد بصری است و ۲۰ سال آینده سواد بصری گستره بیشتری خواهد داشت.
خزایی گفت: من علاقه بسیاری داشتم که از سواد بصری در قرآن استفاده کنم. از این رو در قالب یک پوستر با کمترین شکل ممکن داستان سوره بقره را بیان کار کردم، حتی در این طرح، مکی یا مدنی بودن سوره و سجده دار بودن آن مشخص شده است و وقتی این طرح‌ها را به مؤسسه‌ای ارائه کردم، آنها نیز استقبال کردند و در حال طراحی کل سوره‌های قرآن به صورت پوستر هستم و در این راستا از قلم و کاغذ استفاده نمی‌کنم و همه طرح‌هایم در نرم‌افزار فتوشاپ انجام می‌شود.
گرافیک؛ راهکاری برای عینیت بخشی به آیات قرآن
وی درباره هدف خود از این کار بیان کرد: من سوره مسد را می‌خواندم، اما معنی آن را متوجه نمی‌شدم که با این پوسترها و تحقیقی که پیش از آن داشتم، توانستم معنی آن را در قالب یک پوستر طراحی کنم و این برای من و دیگران ایجاد شوق می‌کرد که به دنبال فهم یا اطلاعات بیشتری از این سوره باشند.
در واقع این سوره‌ها براساس عنوانشان، تصویرسازی شده‌اند که ممکن است برخی معادل تصویری نداشته باشند که به عنوان مثال در سوره کوثر از خطاطی استفاده شده است و این هم طرح جدیدی بوده که خودم آنها را طراحی کرده‌ام.
خزایی گفت: یکصد و بیست اثر قرآنی - تصویری با هدف ایجاد درک موضوع و مفهوم هر چه بیشتر نام سوره‌های قرآن کریم وهمچنین انگیزه‌ای برای ساختار ارزشی در تمام تصاویر به شکل متنوع و پیوسته در مدت چندین سال متوالی انجام شده است. همچنین این آثار برگرفته از تفاسیر قرآنی (المیزان، مجمع البیان و نمونه) است.
وی درباره نحوه اجرا و روش کار بیان کرد: با استفاده از برنامه‌های کامپیوتری (ایلستراسیون – و دیگر برنامه‌های ادوب) تنوع قلم عربی (فونت خط) با رزولوشن ۳۰۰ در اندازه ۱۰۰ سانتی‌متر در ۷۰ سانتی‌متر طراحی شده است. از دیگر خصوصیات این طرح رعایت اصول هنری و کاربردی با قابلیت‌های چاپی (کتاب- کارت پستال) و همچنین دارا بودن لایه‌های تفکیکی در تمامی طرح‌ها قابلیت برپایی نمایشگاه قرآنی در همه کشور‌های اسلامی امکان‌پذیر است.
وی تصریح کرد: بنا بر مطالعات علمی برای انتقال یک موضوع به مخاطب از طریق تصویر هیچ چیز نمی‌تواند جایگزین آن شود و شرط اولیه آن، دقیق بودن اطلاعات موضوع است، بنابراین تحقیقات و مطالعات بسیاری در رابطه با هر سوره انجام شده است که بیشترین تحقیق از خود قرآن کریم است.
تلاش طراح لوگوی حلال برای عینیت بخشی به آیان قرآن
خزایی یادآور شد: در همه طرح‌ها اصول قرآنی و جغرافیایی منطقه مربوط به موضوع سوره رعایت شده است. به طور مثال در سوره اسراء قرار گرفتن مکه و مسجدالاقصی با استفاده از نقشه گوگل مپ طراحی شده است.
این هنرمند یادآور شد: اکنون با یک مؤسسه قرارداد دارم و نمی‌توانم اطلاعات بیشتری بدهم و فقط به همین اکتفا می‌کنم که تاکنون که قرآن را می‌خواندیم با سواد بصری قرآن را خواهیم دید.
منبع: ایکنا
نظر شما