سرّ شهرت مسجد «احمدیه» در شرق تهران

خبرگزاری شبستان، گروه مسجد و کانون‌ های مساجد: شاید به نظر برسد بیشتر مساجدی که نام و آوازه ای یافته اند از نظر مساحت، وسیع هستند همچون مسجد امام خمینی (ره) بازار بزرگ و مسجد شهید مطهری تهران، اما همیشه هم این گونه نیست و مساجدی را می توان نام برد که شهره شهر هستند ولی خبری از حیاط بزرگ با حوضی در میان آن و درختان سر به فلک کشیده و گل های رنگارنگ و اتاق های تو در تو نیست، مسجد «احمدیه» واقع در تهران، خیابان شهید آیت، تقاطع چهارراه سرسبز از نمونه های بارز چنین مساجدی است.

از مترو چهارراه سرسبز که بیرون می آییم، مناره های مسجد مشخص هستند و با دنبال کردن آن می رسیم به مسجد احمدیه. چند پله را باید بالا رفت تا به شبستان این خانه خدا رسید؛ الحق و الانصاف، افراد مسن و کهنسالی که از این پله ها بالا می روند و مشغول عبادت می شوند، دست مریزاد دارند. تعبیه یک آسانسور یا بالابر برای سهولت در رفت و آمد کهنسالان به مسجد احمدیه لازم است.

قبل از ورود به شبستان یک راهرو کوچک وجود دارد که محل نصب اطلاعیه های هیات امنا و تبلیغات و کارهای فرهنگی پایگاه بسیج این خانه خدا است. همه چیز به همین سادگی و جمع و جوری!

شبستان مسجد احمدیه اما بسیار بزرگ است و دست کم هزار و سیصد و چهارصد مرد و زن به راحتی در آن جا می شوند. معماری این مسجد شباهتی به هیچ یک از دوره های تاریخی برای نمونه صفویه یا قاجاریه ندارد و چون حدود 15 سال پیش بازسازی شد، ساختاری جدید دارد. البته محراب این مسجد نمای زیبایی دارد.

مثل همه مساجد کشورمان دور تا دور مسجد را صندلی هایی پر کرده بودند که مترصد استفاده شدن از سوی کهنسالان بودند و هرچه به اذان مغرب نزدیک می شدیم دیگر خبری از صندلی های خالی نبود. عده ای مشغول خواندن نماز و قرآن و دعا بودند؛ برخی نیز سرگرم صحبت با یکدیگر؛ تعداد کمی نیز با تسبیح ذکر می گفتند و مشخص بود مترصد اذان و سپس نماز جماعت بودند.

حجت الاسلام و المسلمین «رضا جلالی خمینی»، امام جماعت این مسجد با بلند شدن نوای ملکوتی اذان وارد مسجد می شود. بی اغراق می توان گفت تمام شبستان مسجد احمدیه مملو از نمازگزاران از سنین مختلف اعم از پیرو و جوان بود و جا برای سوزن انداختن نبود. با پایان نماز دوم، قرآن ها میان مردم توزیع و یک صحفه از این کتاب آسمانی به صورت دسته جمعی قرائت شد. پس از نماز حجت الاسلام جلالی خمینی در دفتر مسجد نشست و یک به یک پاسخگوی مراجعان بود، کاری که حدود چهل دقیقه ای به درازا انجامید.

البته هیچ یک از اینها دلیل شهرت مسجد احمدیه نیست بلکه علت را در چند چیز باید جست: آیت الله حیدرعلی جلالی خمینی، حوزه علمیه احمدیه، پاتوق گردهم آیی ائمه جماعت مساجد و حوزویان شرق تهران و محل برگزاری مراسم ترحیم شخصیت های مهم سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در این منطقه از پایتخت کشورمان.

جلالی خمینی قدیمی ترین امام جماعت شرق تهران و حتی تمام شهر تهران است. حجت الاسلام والمسلمین «سید محمود مصطفوی منتظری» که شناخته ترین منبری شرق تهران است در این ارتباط به خبرنگار شبستان گفت: آیت الله جلالی خمینی بیش از 54 سال امام جماعت مسجد احمدیه بود و از حدود سال 1340 به منطقه نارمک آمد. آیت الله سید هاشم حمیدی، امام جماعت مسجد انصارالحسین(ع) و آیت الله سید علی مقدم قوچانی، امام جماعت مسجد علوی و بنده، نفرات بعدی بودیم که به این منطقه از تهران آمدیم و به اصطلاح جزو قدیمی ترین روحانیون شرق تهران هستیم.

شخصیت انقلابی آیت الله جلالی خمینی باعث شد که مسجد احمدیه خیلی زود مرکز اجتماع روحانیون مبارز شود و دیرزمانی است که صبح های پنج شنبه به ویژه در برخی از مناسبت های مهم دینی یا انقلابی، روحانیون از نقاط مختلف شرق تهران در حسینیه مجاور این مسجد که جزو رقبات این مسجد است گردهم می آیند. البته بزرگ ترین گردهم آیی روحانیون در مسجد احمدیه، همه ساله در آخرین شب پنج شنبه ماه رمضان  اتفاق می افتد که در آن، ائمه جماعات مساجد و استادان و طلاب از سراسر شهر تهران دور هم جمع می شوند.

خرید سینمایی در منطقه نارمک و تبدیل آن به مسجد، بار دیگر نام امام جماعت مسجد احمدیه را بر سر زبان ها انداخت. ماجرا از این قرار است که آیت الله جلالی خمینی با مشاهده فعالیت های این سینما که در آن زمان مرکز فساد در شرق تهران شده بود و با تایید آیت الله العظمی سید احمد خوانساری از مراجع تقلید شیعیان، ملک آن سینما را خریداری کرد و به جای آن مسجد ساخته شد؛ اقدامی که مورد مخالفت شدید ساواک و رسانه های رژیم وقت قرار گرفت. انجام این کار توسط امام جماعت مسجد احمدیه، به صورت خودکار موجب شهرت این مسجد نیز شد.

محوریت مسجد احمدیه در شرق تهران موجب شد که بسیاری از مردم و شخصیت ها تصمیم گرفتند مراسم ترحیم درگذشتگان خود را در این خانه برگزار کنند اما به دلایلی امکان حضور برخی از افراد در این مراسم و در مسجد وجود ندارد از این رو هیات امنای این مسجد تصمیم گرفتند حسینیه ای در جوار مسجد احمدیه تاسیس کنند. 

مسجد احمدیه در دستگیری از نیازمندان نیز همیشه پای کار بوده است که البته به گفته آیت الله جلالی خمینی، این مسجد در کنار توزیع بسته های ارزاق و پوشاک میان نیازمندان، سعی کرده است بنابر آن ضرب المثل معروف «به جای ماهی دادن، ماهی گیری یاد بدهید» دوره های آموزش کارآفرینی به صورت مرتب در این خانه خدا برگزار می شود. بانوان سرپرست خانوار اولویت اصلی ما در برگزاری این دوره ها هستند.

سخن پایانی اینکه، عوامل مختلف دست به دست هم داده اند تا مسجدی نه چندان وسیع از نظر مساحت، بتواند حرف اول را در منطقه خود بزند که در میان همه عوامل، روحیه جهادی و انقلابی امام جماعت مسجد احمدیه، حرف اول را می زند.