به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از حوزه هنری، سی‌ویکمین برنامه نقد کتاب شعر «یک ماه یک کتاب» با محوریت کتاب «تمرین سکوت می‌کنم بعد از تو» با حضور فریبا یوسفی، لیلا کردبچه، میلاد عرفان‌پور و حمیدرضا شکارسری،علی داوودی، مجید سعدآبادی و علاقه مندان به شعر و ادبیات عصر شنبه ۲۵ آبان ماه در سالن سلمان هراتی حوزه هنری برگزار شد.
در ابتدای این برنامه فریبا یوسفی شاعر، مدیر جلسه و مجری کارشناس، درباره برگزاری جلسات «یک ماه یک کتاب» گفت: ما در جلسات نقد کتاب «یک ماه یک کتاب» شاهد تغییر رویکرد هستیم. تا پیش از این، آثار شاعران زن مورد نقد و بررسی قرار می‌گرفت، اما از این پس شعر آقایان نیز در این جلسات نقد شده و از نظر کارشناسان بهره‌مند خواهیم شد. در نخستین برنامه با رویکرد جدید، کتاب رباعیات حمیدرضا شکارسری با عنوان «تمرین سکوت می‌کنم بعد از تو»، که شامل ۹۴ رباعی است و توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده بررسی شده و امیدوارم مورد توجه حضار و علاقه‌مندان به شعر و ادبیات قرار گیرد.
میلاد عرفان‌پور درباره آخرین اثر حمیدرضا شکارسری گفت: پیرامون قالب رباعی، مطلب بسیار است. از نظری سخن گفتن درباره رباعی بسیار سخت و دشوار است و از منظری می‌توان درباره آن بسیار صحبت کرد. رباعی قالبی کوتاه و ممتاز است و معیارهای بسیاری برای تشخیص یک شعر خوب در این قالب وجود دارد. در زمانی هستیم که اقبال دوباره به این قالب شده است و شاهد هستیم شکارسری سپیدسرا نیز کتاب رباعی منتشر می‌کند، جوانان بسیاری هم هر ساله در این قالب کتاب چاپ می‌کنند که نشان می‌دهد این قالب شعری شرایط جدیدی را تجربه می‌کند.
وی ادامه داد: اینکه چرا این قالب مورد اقبال قرار گرفته، علل متعددی دارد، اما یکی از علل اصلی، اقتضای رسانه‌های جدید است؛ رسانه‌هایی که از پیامک گرفته تا شبکه‌های اطلاع‌رسان از این نوع قالب شعر استقبال می‌کند. این مسئله در کنار سبک زندگی فرصت اندکی که مردم دارند، برای بیان حالات و اهداف بهترین قالب است. رباعی قالبی کوتاه با سابقه طولانی و مقبولیت بسیار است. رباعی قالبی است که به روایتی ۱۸ وزن و به روایتی ۲۴ وزن را شامل می‌شود و معمولا در مصرع اول تا سوم مقدمه‌ای طرح می‌شود و شاعر در مصرع چهارم با نوعی غافلگیری، پند و اندرزی را بیان می‌کند.
این کارشناس درباره رباعیات حمیدرضا شکارسری گفت: توقع می‌رفت یک سپیدسرا از عبارات و ترکیب‌های ساده‌ای استفاده کند، اما در بعضی رباعیات شاهد واژگان و ترکیب‌های سنگین یا وزن‌های ثقیلی هستیم. یکی دیگر از موضوعات که در شعر سپید شکارسری هم به وضوح دیده می‌شود این است که چند شعر با یک موضوع مثلا «دریا» پشت سر هم می‌آید، این مسئله سبب می‌شود که تکرار، خواننده را خسته کند و یا یک واژه و عبارت در دو شعر معنا یا مضمونی در تضاد هم پیدا کند. مثلا در دفتر شعری که فقط به یک موضوع بپردازد ممکن است تکرار، سبب خستگی و دلزدگی شود و باید این دفتر را در فواصل مختلف زمانی خواند. در این کتاب هم در چند مورد این مسئله تکرار شده است.
عرفان‌پور تاکید کرد: آشنایی‌زدایی و خرق عادت از ویژگی‌های بارز این کتاب است، به طوری‌که در چند رباعی شاهد هستیم از نظر محتوا، وزن و غافلگیری، شاعر دست بر نقاطی گذاشته که کمتر کسی به سراغش رفته است. گاهی خواننده تصور می‌کند که شاعر در انتخاب وزن و یا حتی به‌کارگیری آن دچار اشتباه شده، در حالی‌که رباعی دارای اوزانی است که کمتر از آنها استفاده می‌شود و به گوش مخاطب ایران ناآشنا است.
در شعر شکارسری از واژگان مردمی و عامیانه استفاده شده است
لیلا کردبچه نیز درباره شعر حمیدرضا شکارسری گفت: رباعی قالبی است که هر زمان نیاز باشد در عرصه ادبیات حضوری پر رنگ دارد، به عبارتی رباعی قالبی بسته به نیاز زمان است. از زمانی که زبان فارسی به شکل امروزی خود تشکیل شده، رباعی نیز از همان ابتدا خلق شده و داستان‌های بسیاری نیز در این باره نقل شده است. ما در ادبیات قالب‌های قصیده و قطعه که طولانی است را زیاد به کار می‌گیریم، در حالی‌که رباعی قالبی کوتاه است که در ۴ مصرع پیام و منظور شاعر را منتقل می‌کند. این ظرفیت به جهت انتقال صحبت‌های حکیمانه، اخلاقی و یا سایر اهداف، در دهه‌های مختلف مورد استقبال شعرا قرار گرفته است. در دهه سی و پنجاه و حتی امروز همه و همه برگرفته از شرایط زمانی است. اما در هیچ دوره‌ای هیچ‌گاه این قالب شعری به اندازه نیما یوشیج ساختارمدارانه نبوده است.
وی ادامه داد: در شعر شکارسری از واژگان مردمی و عامیانه استفاده شده است، این مسئله فهم شعر را برای مردم آسان می‌کند، اما اگر ادامه‌دار باشد شاعر از جامعه تخصصی و ادبی فاصله می‌گیرد. ما در این کتاب شعر، شاهد برخی آشنایی‌زدایی‌ها هستیم. به عنوان مثال در این کتاب رباعی‌ای سروده شده است که مصرع چهارم ندارد، یا در مصرع آخر به جای این که غافلگیری اتفاق بیافتد، تصویرسازی انجام شده است. اما باید به این مسئله توجه کنیم که شعر امری سلیقه‌ای است که از طرف عده‌ای مورد استقبال قرار می‌گیرد یا از طرف عده‌ای رد می‌شود.
نظر شما