جدال یاقوت سرخ با کپک/ دسترنج کشاورزان بر باد رفت

خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی: زرشک یکی از سه محصول مزیت دار خراسان جنوبی است که به جرات می‌توان ادعا کرد فقط در اين استان کشت و به ثمر می رسد. با وجود خشکسالی های چند ساله و کاهش منابع آبی بیشتر کشاورزان از کاشت محصولاتی که نیاز به آب فراوان دارند به سمت کشت زرشك رفته اند چرا که علی رغم آب کم سود بیشتری را عاید کشاورز می کند. در زمان برداشت این محصول مزیت دار کشاورزان به سختی بدون توجه بر زخم دست‌نشانده هاشان با احتیاط اقدام به برش شاخه های زرشك می کنند که مبادا زرشك رسیده و تازه، له و خراب شود.

و اما به راستی سهم دست های زخم برداشته كشاورزان روستایی از گنج یاقوت سرخ كویر چقدر است؟! دست‌هایی كه گویی به خار این درختچه‌ها عادت كرده اند.

خشك كردن محصول در هوای ناپایدار، سوء استفاده دلالان، نرخ پایین محصول و ... همه و همه مشکلاتی هستند که کشاورزان منطقه با آن دست و پنجه نرم می کنند.

یکی از زرشك كاران استان با یادآوری سختی های تولید و جمع آوری این محصول می گوید: متأسفانه بیشتر زرشك كاران برای خشك كردن محصول خود با مشكل جدی مواجه هستند و بسیاری از آنها برای حل این مشكل مقداری از محصول خود را به صورت تر و تازه می فروشند این در حالی است که ارزش ریالی زرشك خشک شده دو چندان است.

به گفته دهقانی، هزینه تامین اقلام مورد نیازمانند كود، سم و ... بالا است و تامین آن از مشکلات است.

به گفته یکی دیگر از زرشك كاران عمده مشكل و آسیب به زرشك كاران بعد از جمع آوری و هنگام خشك كردن محصول اتفاق می‌افتد و مسئولان باید در این زمینه چاره اندیشی کنند.

میرزایی می گوید: زرشك محصول حساسی است و اگر در هنگام خشك كردن با مشكل مواجه شود سیاه و گاه بدبو شده و بازار خود را از دست می دهد.

نابودی زرشک

یكی از زرشك داران آرین شهر هم نبود مکان مناسب برای خشک کردن زرشك را مهمترین مشکل عنوان می کند و می گوید: به دلیل نداشتن مکان مناسب امسال مقداری از زرشك‌های برداشت شده را به کارخانه ای در قاین برای خشك كردن انتقال دادم.

وی با بیان این که زرشك محصول حساسی است، ادامه می دهد: متاسفانه متصدی کارخانه به بهانه نبود گازوییل زرشك کشاورزان علی رغم قبول کردن خراب کرد، زرشک تازه در صورت کپک زدن به هیچ دردی جز معدوم شدن نمی خورد.

وی ضمن گلایه مندی از مسئولان استان و شهرستان خواستار رسیدگی به این مهم می شود و می گوید: کشاورزان با هزار امید و آرزو یک سال برای به ثمر نشستن یاقوت های سرخ چشم می چرخاندند و این پایان جز ناامیدی عایدی دیگری برای کشاورز ندارد.

یکی دیگر از زرشك کاران بی ثباتی در قیمت، فراهم نبودن امكانات و سالن های زرشك و نبود حمایت دولتی از مهم ترین مشكلات باغ داران منطقه است و كمبود مكان های مناسب برای نگهداری و خشك كردن این محصول باعث از بین رفتن بخشی از آن می شود.

خسروی می گوید: در حالی كه كه فصل برداشت زرشك با سرما و احتمال بارندگی همزمان است، اغلب كشاورزان مکان مناسب برای خشك كردن و نگهداری زرشك ندارند به ناچار برخی کشاورزان محصول خود را زودتر برداشت كرده و با قیمت پایین و گاه به صورت نسیه و چك چند ماهه می فروشند.

یكی از كشاورزان منطقه نیز در باره مشكلات پیش روی باغ داران و زرشك كاران می گوید: با توجه به اینكه زرشك یك سال در میان محصول می دهد باید مخارج یك خانواده برای 2 سال مدیریت شود.

وی ادامه می دهد: متأسفانه علی‌رغم رنجی كه كشاورزان در برداشت زرشك متحمل می شوند سود این محصول مزیت دار به جیب دلان می رود.

وی با اشاره به ورود دولت برای خرید توافقی زرشك با هدف حذف دلال و واسطه می‌گوید: با توجه به اعلام این موضوع تاکنون اعتباری به شرکت‌های تعاون روستایی برای خرید توافقی انجام نشده است.

وی با اشاره به احداث کارخانه فرآوری زرشك در نوغاب درمیان می گوید: از سرمایه در گردش کارخانه حدود ۲۵۰ میلیون تومان آزاد شد در حالی که با این وجود زرشک اهالی به ارزش  حدود ۷۰۰ میلیون تومان به صورت چک و نقد خریداری شد.

به گفته یکی دیگر از زرشك کاران از ویژگی های زرشك این است كه در فصولی از سال به خصوص در تابستان و فصل برداشت نیاز به آب بیشتری دارند.

حسین پور خواستار مدیریت و حل این مشکل برای تولید زرشك مرغوب تر می شود.

وی ضمن گلایه مندی از بیمه، می گوید: چندسالی از عمر بیمه محصول زرشك در استان می گذرد اما بیمه تا زمانی جوابگو است كه زرشك روی درخت باشد و در زمان خشك كردن محصول پاسخگو نیست.

علی رغم پیگیری زیاد خبرنگار شبستان، موفق به دریافت پاسخی از مسئولان جهاد کشاورزی استان نشد.