خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: دین اسلام حفظ وحدت امت اسلامی را از اساسی ترین موضوعات جامعه می داند و منادیان وحدت را تشویق کرده و افرادی را که باعث افتراق و جدایی مردم و ملت ها می شوند، مورد نکوهش قرار داده است.
نگاهی به سبک زندگی پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت(ع) و اندیشه های مراجع تقلید و علما نیز تقویت وحدت اسلامی و دوری از تفرقه را نشان می دهد. به منظور بررسی سیره حضرات معصومین (ع) و منش وحدت بخش علمای جهان تشیع، گفت و گویی با آیت الله «سید هاشم حمیدی» از شاگران آیت الله العظمی سید حسین بروجردی و امام خمینی (ره)، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز و نخستین مدیر حوزه علمیه استان تهران، داشته ایم که مشروح آن در ادامه می آید:
عده ای به سلب و غصب حق امیرالمومنین (ع) توسط خلفای صدر اسلام اشاره کرده و همین را وسیله ای برای طرح مسائل اختلافی قرار می دهند. حقیقت ماجرا در مواجهه با این واقعیت تاریخی چیست و سیره شخص امیر(ع) در این باره چه آموزه ای دارد؟
امیرالمومنین علی (ع) باوجود اینکه سزاوارترین مردم نسبت خلافت بود اما هیچ گاه برای احقاق حق خود، دست به اسلحه نبرد و اقدامی نکرد. امام علی (ع) در این باره فرمودند: «به خدا سوگند هرگز فكر نمی كردم عرب بعد از پیامبر(ص) امر امامت و رهبری را از اهل بیت او بگیرند اما با چشم خود دیدم گروهی از اسلام بازگشته و می خواهند دین محمد(ص) را نابود سازند. در این جا بود كه ترسیدم اگر اسلام و اهلش را یاری نكنم باید شاهد نابودی و شكاف در اسلام باشم كه مصیبت آن برای من از محروم شدن از خلافت و حكومت بر شما بزرگ تر بود، چرا كه این بهره دوران چند روزه دنیا است كه زایل و تمام می شود، همان طور كه سراب تمام می‌شود یا ابرها از هم می پاشد.»
این سخن حضرت امیر (ع) به خوبی نشان می دهد که حضرت(ع)، مصلحت مسلمانان را به کناره گیری از خلافت می دانست. ضمن اینکه هر گاه لازم بود به خلفا کمک می کرد که این بزرگترین سند درباره اهمیت وحدت مذاهب اسلامی است. امیرالمومنین (ع) در جایی فرمودند: دشمنان گذشته را رها کن و دشمن امروزه (یعنی معاویه) را دریاب و او را سرکوب کن. بنابراین ما نیز باید دست از اختلافات برداریم و دشمن اصلی اسلام یعنی آمریکا را هدف حملات خود قرار دهیم.
آیا شواهدی درباره کمک حضرت علی (ع) به خلفا که در بالا به آن اشاره کردید، وجود دارد؟
بله، فراوان؛ برای نمونه، در زمان خلیفه دوم، میان مسلمانان و رومیان جنگی پیش آمد که وی نظر حضرت علی (ع) را این باره را خواستار شد. امیرالمومنین (ع) به او فرمودند: «اگر شما به این جنگ بروید و شکست بخورید، برای مسلمانان، پناهی نخواهد بود. بنابراین به جای خود بمان و فردی کارآزموده را به میدان بفرست تا خود از بین نروی.»
خلیفه دوم در زمان جنگ میان مسلمانان و یونانیان نیز با امام علی (ع) مشورت کرد که حضرت امیر (ع) در این مورد نیز رفتن خلیفه مسلمانان به جنگ را صلاح ندانست و به او تاکید کرد، از مدینه خارج نشو و از اینجا لشکر اسلام را مدیریت کن. برای کسانی که واقعیت های تاریخی را درباره اسلام نمی دانند شاید باورکردنی نباشد که حضرت امیرالمومنین (ع) تا این اندازه برای حفظ جان خلیفه دوم، مصلحت اندیشی کنند و بفرمایند اگر او شکست بخورد، اسلام شکست می خورد.
اولین سنگ توهین به مقدسات شیعه چگونه پایه ریزی شد؟
زمانی از سوی آیت الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی، از مراجع تقلید شیعیان در عصر حاضر، برای تبلیغ به کردستان رفتم و در آنجا موضوع وحدت را که مطرح کردم، برخی از علمای اهل سنت به من گفتند، چگونه از وحدت سخن می گویید درحالی که شیعیان به خلفای صدر اسلام توهین می کنند. به او گفتم، اولا، این کار عوام است و هیچ فرد آگاه و بصیری، موافق بیان چنین مطالبی نیست. ثانیا، آیا غیر از این است که معاویه، اولین کسی بود که دشنام دادن به امام علی (ع) را رایج کرد؟
همچنین به ایشان گفتم، دوست ندارم درباره این گونه مطالب سخن بگویم، ولی برای پاسخ به سوال شما مجبور شدم، اقدام معاویه را بیان کنم. با وجود این، طرح این گونه مطالب نباید موجب اختلاف میان مسلمانان شود بلکه فقط برای روشن سازی است.
توصیه اهل بیت (ع) به شیعیان درباره رفتار با اهل سنت چیست؟
شیخ حرّ عاملی، صاحب کتاب «وسائل الشیعه» نوشته است، معاویه بن وهب از امام صادق (ع) پرسید، با کسانی که شیعه نیستند و همچنین اهل سنت، چگونه برخورد کنیم، که حضرت جعفر بن محمد (ع) فرمودند، شیعیان در این باره به رفتار امامان خود توجه کنند. ما به عیادت بیماران آنان می رویم، در تشییع جنازه آنان شرکت می کنیم، امانت آنان را به آنان می پردازیم و به نفع آنان شهادت می دهیم.
امام صادق (ع) همچنین تاکید دارند وقتی شیعیان با اهل سنت خوش رفتاری کنند، آنان می گویند، این رفتار شیعیان ریشه در ادب جعفری دارد. بنابراین اهل بیت (ع) ضمن اینکه خود با اهل سنت خوش رفتار بودند در این زمینه توصیه های زیادی به پیروان خود داشتند.
نکته مهم و ضروری این است که اهل بیت (ع) شیعیان را به شرکت در نماز جماعت اهل سنت توصیه می کردند. مرحوم حاج آقا مصطفی خمینی (ره) که در دوران تحصیل با بنده هم دوره بودند، می گفت امام (ره) هر وقت به مکه مشرف می شدند در نماز جماعت اهل سنت شرکت می کردند.
نگاه آیت الله العظمی سیدحسین بروجردی به موضوع وحدت چیست، زیرا عده ای مدعی شده اند ایشان کاری به موضوع تقریب مذاهب اسلامی نداشتند و اصولا کاری به مسائل سیاسی و اجتماعی به این معنا نداشتند؟
مرحوم آیت الله العظمی بروجردی، زعیم عالی مقام شیعیان با اقدامات پیگیر خود گامی بلند در راستای تقویت وحدت اسلامی برداشتند. ایشان با درایت و روشن بینی خود، مرحوم آقای قمی را به مصر فرستادند و دارالتقریب را بنا کردند. شیخ محمود شلتوت با صدور پیامی در این باره، اقدام آقای بروجردی را تایید کردند و ستودنی دانستند. شیخ شلتوت بعد از این کار، مذهب شیعه معروف به مذهب جعفری را در کنار چهار مذهب سنی، جزو مذاهب رسمی اسلام معرفی کرد.
نظر شما