خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: امام رضا(ع) با وجودی که به نیرنگ و کید مامون عباسی به ولایت عهدی خلیفه منصوب شدند اما با کیاستی که داشتند، جامعه را به سمتی سوق دادند که آن شرایط دگرگون اجتماعی به آرامش نسبی دست یابد، کلید این امر در رافت و مهربانی حضرت از یک سو و تدبیر ثامن الحجج از سوی دیگر بود که توانستند چنین دستاوردی را برای اسلام و تشیع رقم بزنند.
از این رو به مناسبت فرا رسیدن سالروز شهادت ایشان بر آن شدیم شرایط دوران زندگی امام رضا(ع) و آنچه را که می توانیم از سبک زندگی امام رئوف برای زندگی امروز الگو بگیریم در گفت وگو با حجت الاسلام «ابراهیم بهاری»، استاد حوزه و مدرس اخلاق به بحث بگذاریم که در ادامه حاصل آن را می خوانید:
با توجه به اینکه در سالروز شهادت جانگداز امام رضا(ع) قرار گرفته‌ایم، آنچه که از سبک زندگی آن حضرت برای امروز جامعه می توانیم برداشت و به واسطه آن مشکلات مختلف را حل کنیم در چه مواردی یافت می شود؟
ببینید اساسا آنچه که از زندگانی اهل بیت (ع) به عنوان سبک و سیره زندگی آن بزرگواران به ما رسیده است به اندازه ای هست که بتوانیم تمامی ابعاد زندگی خود را تحت پوشش آن بزرگواران قرار دهیم و از حیات آنان الگوبرداری کنیم.
برای مثال اگر نگاهی به سیره زندگی یک به یک ائمه اطهار(ع) داشته باشیم در مجموعه مدت عمر شریف شان، هرکدام در برهه ای از زمان با بعضی مسایل و مشکلات رو به رو شدند که این معضلات در نوع خودشان منحصر به فرد بود؛ برای مثال صلح امام حسن(ع)، واقعه عاشورا و یا بریدن مردم از محوریت امامت و پشت کردن به امامت که در دوره امام سجاد(ع) رخ داد و به حدی بود که امام سجاد(ع) فرمود: کسانی که جواب سلام ما را می دادند به عدد انگشتان دو دست نمی رسیدند.
در هر دوره ای شرایط خاصی بوده است، در دوره امام کاظم(ع)، دوره حضرت رضا(ع) و حتی امام جواد(ع) خودش را نشان می دهد. شخصیتی چون امام رضا(ع) با مسایل بسیار پیچیده سیاسی و اجتماعی و حتی فردی رو به رو شده است، شاید از این باب وارد بحث شوم تا یک مثال ملموس و مبتلا به را مطرح و واکنش امام رضا(ع) را تشریح کنم.
امام رضا(ع) تقریبا تا سن حدود پنجاه سالگی صاحب فرزند نشده بودند و بسیاری از افراد حتی آنهایی که انتساب درجه یک داشتند زخم زبان می زدند. روزی که خداوند حضرت جواد(ع) را به امام رضا(ع) عنایت کرد یکی از وحشتناک ترین اتفاقات افتاد و آن هم اینکه برخی شک کردند که آیا این بچه از آن امام رضا(ع) هست یا خیر. این اتفاق در مورد هیچ یک از ائمه نیفتاده است و بی حرمتی را به جایی رساندند که بچه را نزد قیافه‌شناسان بردند و آنها نظر دادند. در این میان بسیاری مذمت کردند که آیا نمی دانید این نوزاد چه نَسَبی دارد؟ آیا نمی دانید چه کسی را آورده اید؟ شما کسی را زیر سوال می بردید که از هر شخصیتی پاک تر و فاضل تر است.
با این وجود امام رضا(ع) در مقابل مذمت و حتی حرف بستگان خودشان صبوری و مدارا می کنند با اینکه وجود مبارک حضرت این رفتار را از عزیزان و دور و بری های خودش دیده است. این گونه صبرها قطعا برای ما بسیار مورد توجه است. در واقع در روزگار کنونی که بسیاری برای هر مساله کوچکی زخم زبان می زنند صبر بهترین روش مقابله است چراکه واقعیت در هر شرایطی مشخص خواهد شد.
با توجه به مناقشات سیاسی آن دوران و از سوی دیگر شرایط فکری و عقیدتی جامعه، رویکرد حضرت چگونه بود؟
در دوره آن حضرت مسایل و مشکلات سیاسی در اوج بود، از طرف دیگر عقاید و اندیشه های متعددی مطرح شد و کار به جایی رسید که مامون در اقدامی حساب شده با هدف تضعیف جایگاه امام رضا(ع) مجلس مناظره ترتیب می داد، در مقابل امام رضا(ع) حتی ملحدان قرار داشتند اما حضرت با التفات کریمانه خود با آنها مواجه می شد که این امر بسیار قابل توجه است.
مامون عباسی با زیرکی خاص علی بن موسی الرضا(ع) را به عنوان ولیعهد خود معرفی می کند و این انتخاب تاثیرات متعددی در جامعه گذاشت از جمله اینکه حتی برخی شیعیان ظاهری کمر به قتل حضرت می بندند تا حضرت در کسوت ولایت عهدی قرار نگیرند، اما ورد حضرت به این جریان و شرایطی که در آن سیر می گذرد تمام نقشه های شومی را که مجموعه حاکمیت بنی عباس دارد، نمایان می کند.
در واقع امام رضا(ع) با شروطی ولایت عهدی را می پذیرد که عملا نشان می دهد حضرت این منصب را نپذیرفته و آنچه که مطرح شده از روی اجبار بوده است. این مساله سبب می شود امام رضا(ع) بسیاری از کید و نیرنگ های دستگاه عباسی را نمایان سازد.
چطور می توان سبک زندگی ها را با اخلاق و معنویت نهفته در سیره رضوی مانوس کرد؟
تصور می کنم باید با الفت در مواجهه با افراد مختلف باشیم، این امر سبب وحدت در جامعه می شود. امام رضا(ع) با این رویکرد میان قاطبه مسلمین وحدت ایجاد کردند و همین امر نشان از تدبیر حضرت دارد. ما نیز امروز باید این مساله را سرلوحه قرار دهیم، از جدل بیهوده پرهیز کنیم و در کمال آرامش و توکل به خداوند به امور خود رسیدگی کنیم.
نظر شما