نقش کانون‌های تفکر در فرایند سیاستگذاری در مرکز پژوهش‌ها بررسی شد

به گزارش خبرگزاری شبستان، گروه مطالعات بنیادین حکومتی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در گزارشی با عنوان " نقش کانون‌های تفکر در فرایند سیاستگذاری" با اشاره به اینکه در جنگ ایده‌ها، کانون‌های تفکر یک کشور، ارتش فکری و یکی از مؤلفه‌های قدرت نرم محسوب می‌شود، آورده است: دیدگاه عمومی این است که فلسفه وجودی کانون‌های تفکر به ‌حرکت درآوردن تخصص‌ها و ایده‌ها برای اثرگذاری بر فرایندهای سیاستگذاری است.

در این گزارش تصریح شده است: در جهانی که با مسائل عاجلِ گوناگونی از قبیل فقر مفرط، نابرابری، تغییرات آب‌وهوایی، شهرنشینی گسترده، شیوع بیماری‌های واگیردار، منازعات نظامی، تروریسم بین‌المللی، جنایت‌های سازمان‌یافته و گسترش جنگ‌افزارهای کشتار جمعی روبرو است، ارائه ایده‌های خوبی که قابلیت کاربردی داشته باشند ضروری به نظر می‌رسد.

گزارش مرکز پژوهش‌ها می‌افزاید: تردیدی نیست که حکمرانی خوب و فنی به تصمیم‌گیری متفکرانه و مستند نیاز دارد. در این میان کانون‌های تفکر می‌توانند نقشی مهم در حوزه‌ قانونگذاری و سیاستگذاری بازی کنند. کانون‌های تفکر سازمان‌هایی مستقل و غیرانتفاعی هستند که با هدف کسب حمایت و تأثیرگذاری بر فرایند سیاستگذاری، با تکیه بر تخصص و فکر به تولید ایده‌ها می‌پردازند. یکی از کارکردهای اولیه کانون‌های تفکر کمک به آموزش سیاستگذاران و مردم در رابطه با مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، کانون‌های تفکر به ‌عنوان سازمان‌های پژوهشی سیاست عمومی به رفع شکاف میان جهان اندیشه‌ها و جهان سیاست کمک می‌کنند، اما چالش‌هایی نیز در برابر فعالیت این نهادها وجود دارد که با توجه به محیط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هر کشور فرق می‌کند.

در این گزارش همچنین عنوان شده است: شاید مهم‌ترین موضوعی که کانون‌های تفکر امروز در سراسر جهان با آن مواجه هستند مشکلات بودجه است. بخش قابل توجهی از کانون‌های تفکر برای تأمین نیازهای مالی سالیانه خود به کمک‌های اشخاص، شرکت‌ها و دیگر نهادهای خصوصی و دولتی متکی هستند. در نتیجه این امکان وجود دارد که کانون‌های تفکر به ‌آسانی گوش به فرمان منافع حامیان مالی بوده و تنها به موضوعات خاصی پرداخته و از کار پژوهشی گسترده غافل شوند.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در ادامه آورده است که یکی از آفت‌های مهم کانون‌های تفکر گرایش به «تفکر خودکار» و پرهیز از «تفکر نوآورانه» است. حدود ۸۰۰۰ اندیشکده سیاستی یا کانون تفکر در سراسر جهان وجود دارد که از این تعداد بیش از ۱۸۷۰ کانون تفکر در ایالات متحده و به‌ ویژه در واشنگتن واقع شده‌اند.

این گزارش می‌افزاید: بودجه سالیانه اندیشکده RAND، بالغ بر ۲۶۰ میلیون دلار است. برخی دیگر مانند مؤسسه بروکینگز و بنیاد هریتیج بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلیون دلار بودجه دارند. تفاوت در منابع بودجه‌ای کانون‌های تفکرِ محافظه‌کار و لیبرال، اغلب با تفاوت‌هایی در رهبری، راهبرد و شیوه تخصیص بودجه همراه است./