خبرگزاری شبستان؛ زیارت اربعین که به یک سنت فرهنگی در جوامع اسلامی تبدیل شده، محملی است که افراد از طیف‌های مختلف اعتقادی در آن شرکت می‌جویند. زیارت اربعین، امت واحده ای است که حول حب به حسین(ع) شکل می گیرد. تکثر حول محور واحد حسین(ع) پذیرفته است. افرادی در این مسیر کنار هم راه می روند و از خدمت به یکدیگر افتخار می کنند که شاید چندی پیش روبه‌روی هم جنگیده اند و این معنای وحدت در کثرت و معنای رواداری در عین اعتقاد به حقیقتی واحد است.
اربعین، درس این است که چطور می‌توان اختلافات بنیادین را کنار نگذاشت اما حول محوری عظیم و واحد به وحدت رسید. هویت فردی را حفظ کرد اما حفظ این هویت فردی را در دشمنی با دیگری ندید. زیارت اربعین به مثابه امت واحده باید برای امت، هم افزایی داشته باشد. به طور مثال در این زیارت، عراقی‌ها می‌توانند سرمشق سخاوت و کرم و مهمان‌نوازی و خدمت به زائران حسین علیه السلام باشند.
خدمتی بی شائبه و کریمانه. خدمتی بدون توقع متقابل، بدون انتظار، بدون نگاه به جایگاه اجتماعی مخاطب، بدون نگاه به جنسیت و طبقه و نژاد و ملیت و فرقه سیاسی و... . خدمتی تنها به زائر حسین علیه السلام از سر عشق و ارادت.
فرد عراقی نگاه نمی‌کند که مقابل او یک خارجی است؛ پس بیشتر او را تحویل بگیرد یا هم نژاد خودش است پس امکانات بیشتری فراهم کند. او همه را یک مهره از تسبیحی می‌داند که حول حب به حسین شکل گرفته است.
هم‌افزایی دیگر، تقویت فهم از جهاد است. در این حرکت و کارزار، مجاهدت در راه حق به طرق مختلف انجام می‌شود. حتی اگر آن جهاد، خستگی بدنی باشد، جارو زدن جلوی موکب، یا گرفتن دست پیرمردی یا دادن غذایی ناچیز در حد خرما یا دستمال یا حتی ماساژ پای زائری. عراقی‌ها به ما می‌آموزند که هر چه دارید و ندارید بیاورید و در طبق اخلاص بنهید و خدمت کنید. چه کم چه زیاد.
تمرین مدارا و رواداری حول محوری واحد، مردم عراق را نسبت به اختلافات سیاسی در عین حساسیت نسبت به سرنوشت عراق، بی توجه کرده است. اما این بی توجهی از سر ناآگاهی نیست. وقتی در زیست جهان عراقی قرار می‌گیری متوجه میشوی که مردم عراق تحلیل‌های درستی دارند اما در شرایط جنگ و بی خانمانی و... وحدت را حرف اول می‌دانند. وحدتی که به یمن زیارت اربعین بیشتر و بهتر به چشم می‌آید و در مقابل فرقه‌گرایی و ملی‌گرایی رادیکال می‌ایستد، ضمن آن که ملیت و فرقه و هویت را از بین نمی‌برد.
نکته‌ای که در این اجتماع عظیم ممکن است وصله‌ای ناجور باشد بحث نظم و انضباط است. شهید مطهری در کتاب امر به معروف و نهی از منکر می گوید: در قرون دو و سه هجری که اوج شکوفایی تمدن اسلامی بود یکی از وظایف محتسب ها به عنوان امر به معروف و نهی از منکر، تذکر جهت رعایت بهداشت بود. مثلا تذکر به مغازه دار برای گذاشتن درپوش ماست یا پوشیدن لباس تمیز و... . اشکالی ندارد اگر با رعایت مقدمات امر به معروف و با منش و روش برادرانه و غیر مستقیم، رعایت بهداشت را بالا ببریم. البته ذکر این نکته مهم است که مشکل اصلی بهداشت در عراق، نبود زیرساخت‌های مناسب است که تلاش‌هایی در سال‌های اخیر شده است. اما همان طور که امنیت به بهترین نحو تامین است، بهداشت به این درجه از تامین نرسیده است. این مهم در درجه اول با افزایش زیرساخت‌های مناسب و در درجه بعد با جا انداختن فرهنگ نظافت، تقویت می‌شود.
در نهایت این‌که زیارت اربعین یک زیارت خانوادگی است. کل اعضای یک خانواده عراقی در این زیارت سهیم و دخلیل‌ند. برخلاف ایرانیان که بیشتر مردانه سفر می‌کنند، عراقی‌ها خانوادگی سفر می‌کنند. زیارت اربعین، همراهی با زینب است و در نتیجه زیارتی اولا زنانه و خانوادگی. گوئی همه کسانی که این مسیر را طی می‌کنند زیر لب می‌گویند: کاش آن زمان بودیم تا اشکی از چشم کودکان این خاندان می ستاندیم. کاش بودیم تا کنار زینب دنبال طفلان در بیابان می گشتیم. کاش بودیم و کنار زینب می‌گریستیم و غمش را تسلی می دادیم. این بغض چند صد ساله حالا مجال ترکیدن یافته است تا "یا لیتنا کنا معکم" را در قرن چهاردهم هجری به نمایش بگذارد.
همه افرادی که از آلمان و سیدنی و تانزانیا و نیجریه و آذربایجان و ترکیه و لبنان و عربستان و.... می آیند رو به سوی مقصدی داشتند که سال ۶۱ حضرت زینب طی کرده بود.
خسته، پای پیاده، حزن آلود، خاک آلود، اما محکم چونان زینب. دل شیعه گویی جز با این همذات پنداری آرام نمی‌گیرد. سالها خوانده است: یا لیتنی کنت معکم و حالا این زیارت پیاده را نمادی از آن همراهی می داند.
نظر شما