لزوم ثبت میراثی باغ ملی لنگرود

به گزارش خبرگزاری شبستان از رشت، «باغ ملی لنگرود بهسازی شد». طرحی که به گفته شهردار لنگرود به کمک گروه معماری دانشگاه آزاد اسلامی این شهر و به منظور افزایش فضاهای تفریحی برای شهروندان و با اعتبار یک میلیارد تومان انجام شده است.(پایگاه خبری تدبیر شرق ۱۸تیر۹۸)

باغ ملی لنگرود در «فشکالی» محله و نزدیک به عمارت تاریخی منجم باشی، (حاکم لنگرود و رانکوه در دوره قاجار) یادگاری به‌جامانده از دوره قاجار است که تا دهه ۱۳۶۰ نیز درختان تنومند آزادش همچون باغ محتشم رشت، فضایی نوستالژیک برای شهروندان ایجاد می‌کرد.

بسیاری از مردم لنگرود از این باغ تاریخی خاطره دارند؛ اگرچه باغ مساحت تقریبی چهار هزار و ۵۰۰متر مربع داشت، اما محل گل کوچیک نوجوانان لنگرود بود که نوجوانان کاسگر محله، انزلی محله، چالکیاسر و جاده چمخاله با یک توپ پلاستیکی در باغ بازی می‌کردند و در زمان فقدان امکانات ورزشی صندلی‌های باغ تبدیل به دروزاه می‌شد.

تنها فضای سبز بزرگ درون شهری لنگرود، گاها محل معرکه‌گیرانی بود که مردم را به‌دور خود جمع می‌کردند و مردم چشم به جعبه معرکه‌گیر داشتند تا ماری از درون آن بیرون بیاید و یا پهلوان بعد از جمع کردن انعام از مردم بالاخره زنجیر پاره کند.

تابستان داغ که می‌رسید، بساط آلاسکا فروشی‌های دوره گرد در این باغ برپا می‌شد و معدود برف‌های لنگرود که می‌بارید، نوجوانان و جوانان در این باغ مشغول برف بازی می‌شدند.

باغ تاریخی لنگرود سرشار از شور زندگی بود به‌ویژه با ۲درخت توت سفید و پنج درخت عناب، همیشه نوجوانان برای تفریح به این باغ می‌رفتند.

باغ ملی در آن سال‌ها، به‌ندرت پاتوق افراد میانسال بود، در سال‌های گذشته متاسفانه از وسعت باغ اندک اندک کاسته شد. ساخت اداره برق و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بخشی از وسعت باغ را بلعید. دهه ۱۳۶۰ درختان تنومند آزاد باغ به بهانه تجمع افراد معتاد در پشت آن قطع شد و دیگر از درختان توت سفید و عنابی که نوجوانان به اشتیاق خوردنش به باغ می‌رفتند، خبری نیست.

این باغ در دوره‌های مختلف دستخوش تغییرات زیادی شد. دهه ۱۳۸۰، مدتی بخشی از فضای باغ حصارکشی و وسایل بازی برقی برای کودکان در آن جانمایی شد. چند سال بعد، وسایل برقی دوباره جمع شد و با ایجاد مبلمان جدید شهری، باغ ملی، محلی برای پاتوق سالمندان لنگرود شد. انگار فضای جدید باغ، پاسخگوی هیجانات دوره جوانی نبود.

اما داستان به اینجا ختم نشد، با ازدیاد تاکسی‌های خطی که قصد جابجایی مسافران به روستاهای اطراف لنگرود را داشتند، حریم باغ به‌یکباره پرازدحام شد. مضاف بر اینکه به دلیل نزدیکی به بازار ماهی فروشان، دستفروشان دوره گرد نیز بساط خود را در اطراف باغ پهن می‌کردند.

به‌همین دلیل، سال گذشته شهرداری لنگرود به‌فکر ساماندهی دوباره باغ ملی افتاد و پیشتر هم شهردار لنگرود گفته بود در باغ ملی فضاهایی برای سالمندان در نظر گرفته می‌شود و تاکسی‌های جوار باغ ساماندهی می‌شوند.

بالاخره پروژه ساماندهی باغ به اتمام رسید و مدتی پیش پرده‌های اطراف باغ که برای پوشاندن فضای کارگاهی کشیده شده بود، برداشته شد. اگرچه بهسازی، گلکاری و ساماندهی تاکسی‌ها در جوار باغ حرکت ارزشمندی است، ولی به‌نظر می‌رسد اندکی از وسعت باغ برای ساماندهی تاکسی‌های خطی کاسته شده است.

باغی که قدمتش به دوره قاجار می‌رسد و برای همان سالمندانی که پاتوقشان است، خاطرات نوستالژیک جوانی دارد، می‌توانست پس از بهسازی تداعی‌گر بخشی از گذشته پرهویت خود باشد. ولی این بهسازی روایتگر باز زنده‌سازی هویت گذشته باغ ملی و فضای نوستالژیک باغ نیست.

اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان در این میان می‌توانست نقش فعال‌تری داشته باشد و همچون باغ تاریخی سبزه میدان رشت -که سال ۱۳۹۵ شهردار وقت می‌خواست برای کاهش بار ترافیکی مرکز شهر از وسعت باغ بکاهد، پیشقدم شده و برای ثبت باغ در فهرست آثار ملی و بهسازی بر اساس عکس‌های به‌جامانده از لنگرود قدیم اقدام کند.

هنوز هم دیر نشده و لازم است برای باغ ملی لنگرود پرونده‌ای تشکیل و برای ثبت در فهرست آثار ملی به میراث فرهنگی کشور پیشنهاد شود.