نگاه نقادانه مزیت مهم «جامعه شناسی هنر» است/ ضرورت پیوند علم و روشنفکری در دانشگاه ها

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «نیره توکلی» صبح امروز در نشست نقد و بررسی کتاب «جامعه شناسی هنر» اثر دیوید انگلیس و جان هاکسون با ترجمه جمال محمدی که در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، گفت: زمانی که می خواهیم کتابی را بررسی کنیم، باید از صفحه حقوق آن آغاز کنیم. در صفحه حقوق این کتاب مقابله و ویرایش آمده است که بهتر بود به جای این دو کلمه ویراستار نگارشی نوشته می شد؛ سپس باید به آخر کتاب توجه کنیم که از چه منابعی استفاده شده است. نمایه های آخر کتاب مهم است، کتاب خوب باید نمایه داشته باشد.

مدیر گروه جامعه شناسی و هنر انجمن جامعه شناسی ایران با بیان اینکه کتاب جامعه شناسی و هنر را از چند بعد می توان بررسی کرد، افزود: مقدمه مترجم تنها بخش محتوایی تولید شده به فارسی است. بخش دیگر محتوای کتاب است که در مورد کتاب ترجمه شده و ترجمه آن خیلی نمی توان نظر داد، مگر اینکه متن اصلی آن را خوانده باشیم. در مورد ویرایش کتاب هم می توان صحبت کرد. پدیدآورندگان کتاب جامعه شناسی و هنر هم جزو روشنفکران بودند و هم آکادمیک.

وی با اشاره به اینکه کتاب جامعه شناسی هنر کتاب خوبی برای دانشجویان جامعه شناسی هنر است، بیان کرد: در این کتاب نمونه های مشخصی وجود دارد که دانشجویان جامعه شناسی و هنر می توانند از آن الگوبرداری کنند. زمانی به دانشجویانم گفتم که بروند تحقیق کنند در کلیساها و ببینند عکس های حضرت مسیح و حضرت مریم در هر کلیسا چه تفاوتی با هم دارد؛ به عنوان مثال شکل حضرت مسیح و حضرت مریم در کلیساهای اروپا با کلیساهای ارمنستان فرق دارد؛ این مسئله می تواند جای تحقیق باشد. این نشان می دهد که چقدر عناصر فرهنگی بر مسایل مذهبی و دینی موثر بوده اند. در قدیم مرجعیتی برای زیباشناسی وجود نداشته است و رسانه ای هم مانند امروز نبوده است و برای همین هر کسی از ظن خود شد یار من بسیار صدق می کرده است. خوبی کتاب جامعه شناسی هنر این است که انتقادی است و خود انتقادی را نیز در پی دارد.

مدیر گروه جامعه شناسی و هنر انجمن جامعه شناسان ایران با بیان اینکه چطور دیدن در جامعه شناسی مهم است، عنوان کرد: باید به همه چیز توجه کرد و به همه چیز نقد داشت. کارآمدترین جامعه شناسان جهان طرفدار نقد بودند. حسن کتاب جامعه شناسی هنر این است که هر کس از رشته تخصصی خود برخورد کرده است.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر خاطرنشان کرد: دیدن دنیا از منظر زنان هنرمند، بازنمایی زنان در هنر و تحویل آثار هنری زنان تا 30 – 40 سال پیش نادیده گرفته می شد. در اروپا روشنفکری و آکادمیک بودن توافق داشته است در حالی که در ایران این طور نیست. در ایران فقط غیر آکادمیک غلبه داشته است و روشنفکری به یکجانبه نگری تبدیل شده است. باید پیوندی بین آکادمیک و روشنفکری در دانشگاه های ما برقرار شود.