خبرگزاری شبستان: گرچه عادت و عرف زمانه این است که منتقدان به نقد و بررسی فیلم های سینمایی می پردازند و مخاطبان را در جریان یافته های خود قرار می دهند اما حقیر از آنجایی که یک منتقد حرفه ای سینما نیستم قصد چنین کاری را ندارم! غرض از این یادداشت شکواییه گون، طرح مساله ای است که مطمئناً مورد گلایه بسیاری از مردم نیکو گفتار و خوش سیرت ایران اسلامی است.
شاید شما هم در این روزها تبلیغات فیلم سینمایی موسوم به بعدازظهر سگی سگی را از صدای و سیمای جمهوری اسلامی دیده باشید، بنده فیلم مذکور را ندیده و نخواهیم دید ولی عنوان غیرمودبانه و تا اندازه ای آزاردهنده این فیلم بهانه ای شد تا گلایه ای از مسئولان امر – اعم از صداوسیما و وزارت ارشاد اسلامی – بنگارم.
در دنیای متحول شده امروز که رسانه ها نقش ویژه ای در فرهنگ عمومی مردم به عهده دارند و عادات، اخلاقیات و گفتار آنها را به جد تحت تاثیر قرار می دهند توجه به پیامها و اثرات غیرمستقیم تبلیغات بازرگانی رسانه ملی امر خطیری است در سال های اخیر به نظر می رسد مسئولان فرهنگی نسبت به تبعات ضمنی پیام های بازرگانی در خوشبینانه ترین صورت منفعل و غیرآگاهانه عمل می کنند گرچه نباید تبلیغات یک فیلم سینمایی را در قماش یک پیام بازرگانی شمرد، بدیهی است انتظاری که از فیلم سینمایی می رود – که بنا بر قاعده موردانتظار توسط فرهیختگان فرهنگی تهیه و تولید می شود – بسیار بالاتر از آگهی های تجاری است اشتباه نشود هرگز اعتقاد به قاعده گذاری های خشک بدون انعطاف ندارم گویی که ممکن است در یک فیلم سینمایی با مضمونی کاملاً دینی از واژگانی غیردینی و در مواردی برای واقع انگاری از واژگان غیرعرفی هم استفاده شود اما بحث من چیز دیگری است؛ نامگذاری در فرهنگ ملی و اسلامی ما مقوله مهمی است، توجه آموزه های اسلامی به نامگذاری فرزند یک نشانه برای واقعیتی بزرگتر است که باید موردتوجه قرار گیرد بی توجهی به شان نامگذاری ها می تواند در به ابتذال کشاندن فرهنگ عمومی مردم و عادی سازی واژه های خلاف ادب کمک کند.
امروزه به طور روزمره واژگان بیگانه با الحانی جذاب و گیرا در خلال تبلیغات بازرگانی تلویزیونی و غیرتلویزیونی ترویج می شود غم انگیز آنکه غالب این مسمی ها که اسامی غربی دارند محصول داخلی است ولی به دلایل غیرقابل قبولی نظیر کسب وجه، از واژگان خارجی استفاده می شود فرزند دو ساله من و شما امروز با برخی از واژه های بیگانه آشناتر است تا کلمات زبان ملی خودمان گرچه این حکایت درازی است که متخصصان و دلسوزان فرهنگی باید به آن حساسیت نشان داده و جوانب آن را تشریح کنند: از منافع زبانی تا تاثیرات مخرب فرهنگی، از خودباوری ملی و فرهنگی تا وابستگی فرهنگی و مواردی از این دست باید طرح و بحث شود.
اما بهانه این یادداشت موضوعی شفاف تر از مساله واژگان بیگانه است؛ رعایت اخلاق و ادب عرفی و اسلامی ما امری است که تاکنون کم و بیش لحاظ می شد و نمونه مورد اشاره اسباب تعجب و تاسف نگارنده شد تا دست به قلم ببرد به هر حال از باب پیروی از امر مولایمان حضرت امام خمینی (ره) که فرمود: «ما باید جدیت کنیم همانطور که رای دادیم به جمهوری اسلامی و اسم جمهوری اسلام الان در ایران است، محتوایش را اسلامی کنیم یعنی رادیو و تلویزیون که شما هستید اسلامی باشد؛ لغویات و لهویات و نمی دانم صورت های کذا نباشد اصلاح باید بشود اینها» (سخنرانی حضرت امام خمینی (ره) در جمع کارکنان پخش رادیو در شهر قم، 17/6/58) این گلایه را نوشتم و در پایان از گلستان احادیث معصومین (ع) چند فقره ای را در موضوع ادب به شما تقدیم می کنم:
مولا علی (ع) در وصیت به امام حسن (ع) فرمودند: ادب، مایه باروری عقل و تزکیه قلب و زینت زبان و راهنمای انسان به اخلاق پسندیده است، اگر ادب همراه انسان نباشد او حیوانی رها شده بیش نیست، خداوند به ادب خیر دهد کوچک را آقایی می بخشد، پس در جستجوی ادب باش تا شخصیت و ثروت به دست آوری، هر کس پی ادب باشد به وسیله آن چیره می شود. کسی که آن را رها کند بر او چیره می شوند و حمله می آورند.
امام صادق (ع) نیز حدیثی با این مضمون دارند: بهترین چیزی که پدران برای فرزندان خود به ارث می گذارند، ادب است نه مال، زیرا مال از بین می رود و ادب باقی می ماند. کافی جلد 8 صفحه 150 حدیث 132.
رسول گرامی (ص): هیچ پدری هدیه ای بهتر از ادب نیکو به فرزندش نداده است. کنزالعمال جلد 16 صفحه 456 حدیث 45411.
مولای علی (ع) در حدیثی دیگر تاکید می کنند: مردم به ادب شایسته، بیش از طلا و نقره نیازمندند. تصنیف غررالحکم صفحه 247 حدیث 5080.
مولا علی (ع) همچنین در وصیتی به فرزندش امام حسن (ع) فرمود: پسرم، بهره ات را از ادب غنیمت بدار، و قلب خود را برای آن آزاد گردان، زیرا قلب بالاتر از این است که به آلودگی بیامیزی، و بدان که اگر کمبودی داشته باشی به وسیله ادب بی نیاز می شوی، و اگر غریب و تنها باشی ادب دوست و همراه تو خواهد بود که با وجود آن وحشتی نخواهد بود. اعلام الدین.
پایان پیام/
نظر شما