قربان عباسی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان با بیان این مطلب به خبرنگار شبستان گفت: با توجه به اهمیت ثبت اولین میراث معنوی استان گلستان و اهمیت جهانی فرش ترکمن، مراسم رونمایی از ثبت ملی فرش ترکمن در شهرستان گنبد کاووس به عنوان قطب فرش ترکمن کشور برگزار می شود.
وی افزود: از آنجا که استان گلستان به عنوان ایران کوچک دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بسیار چشمگیر در زمینه‌های مختلف گردشگری از جمله آثار متعدد میراث مادی و معنوی است بدین جهت، شورای ثبت آثار استان گلستان در معاونت میراث فرهنگی این اداره کل در سال گذشته دست به کار شد و پرونده ثبت فرش ترکمن را تکمیل و جهت ثبت در شورای ثبت سازمان مرکزی ارسال نمود که خوشبختانه مورد پذیرش قرار گرفت و در سال جاری به شماره 234 در فهرست آثار ملی ایران و به عنوان اولین میراث معنوی استان گلستان ثبت شد.
عباسی تصریح کرد: با توجه به سفر چهارم رئیس جمهور و هیئت دولت به استان گلستان، مراسم رونمایی ثبت فرش ترکمن در فهرست آثار ملی کشورنیز هم زمان با این سفر برگزار می شود.
وی خاطرنشان کرد: برگزاری مراسم مذکور دارای چند مزیت و شاخصه است، ازجمله اینکه: شهرستان گنبدکاووس به عنوان دومین شهرستان استان گلستان و بزرگترین شهرستان ترکمن نشین این استان از اهمیت خاص سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و غیره برخوردار است. لذا برگزاری مراسم مذکور در این شهرستان، نور امید و انگیزه بیشتری را در دل ساکنان شهرستان به ویژه خانواده های ترکمنی ساکن گنبدکاووس برمی‌افزود و از سوی دیگر موجب رونق بیش از پیش اقتصاد فرش ترکمن می‌شود.
عباسی ادامه داد: با توجه به حضور مذاهب شیعه و اهل سنت در استان گلستان برگزاری این مراسم به عنوان یکی از دستاوردهای استان در عرصه ملی از سوی نظام مقدس جمهوری اسلامی می‌تواند زمینه‌های تحکیم حداکثری وحدت شیعه و سنی فراهم شده و از سوی دیگر اقوام مختلف ساکن در استان بیش از گذشته به مصادیق عملی وحدت و یکپارچگی روی خواهندآورد.
وی دیگر مزیت برگزاری این مراسم را برشمرد و افزود: قالی ایرانی در فهرست آثار جهانی به ثبت رسیده است، لذا فرش ترکمن به علت اهمیت آن به لحاظ هنری و صنایع دستی و جایگاه ویژه آن در میان ترکمن‌ها می‌تواند در ردیف فرش‌های منطقه‌ایی به ثبت جهانی برسد، هم چنین با توجه به گستردگی جغرافیایی فرش ترکمن در کشورهای ایران، ترکمنستان، قزاقستان و ترکیه می‌توان جهت اقدام برای ثبت جهانی از کمک کشورهای فوق‌الاشاره نیز بهره برد که همین مساله به بالندگی هرچه بیشتر دیپلماسی کشور کمک خواهد کرد.
عباسی همچنین به راه اندازی موزه فرش ترکمن هم زمان با برگزاری این مراسم اشاره کرد و گفت: در این موزه مراحل مختلف تولید فرش ترکمن و تندیس هنرمندان مرتبط با فرش ترکمن از جمله نیاز جان نیازی ( پدر فرش ترکمن) به نمایش درخواهد آمد.
وی خاطر نشان کرد: موزه تخصصی فرش ترکمن، در طبقه اول مرکز پایش گنبد قابوس ایجاد خواهدشد.
گفتنی است، ترکمن‌ها از سه طایفه بزرگ گوگلان ها، تِکّه‌ها و یموت‌ها تشکیل شده‌اند.
قالی‌های ترکمن را سه قبیله معروف آتابای و جعفربای و تکه می بافند که آتابای و جعفربای از طایفه یموت و تکه از نوادگان تراکمه آن سوی خزر هستند. ترکمن‌ها پشم مورد نیاز قالی‌بافی را از گوسفندان خود به دست می‌آورند و پس از مراحل ریسندگی و رنگ‌آمیزی، آن را روی دستگاه «قوراماً »(نوعی دستگاه افقی ساده که مخصوص ایلات و عشایر است ) چِّله‌کشی می‌کنند. بیشتر قالیچه‌های ترکمن رنگ قرمز دارند و دلیل آن استفاده از قرمزدانه و روناس است. «کوچمه» یا «جل اسب» که در مواقع استراحت حیوان و برای خشک کردن عرق آن به کار می‌رود، از جنس نمد بافته می‌شود. «کوچمه» برای پوشانیدن چادرها و مفروش کردن کف چادرها نیز استفاده می‌شود.
طرح هایی که ترکمن‌ها در بافت هایشان به کار می‌برند، بیشتر شکسته و هندسی و شبیه طرح‌های بخارایی می‌باشد که اصطلاحاً به آن آخال می‌گویند. زمینه این نوع قالی‌ها مزین به کتیبه‌ها و یا قاب‌های لوزی‌شکل است که به کمک خطوط متقاطع به هم ارتباط یافته اند. نقوش اصلی دستباف‌های ترکمن‌ها «گل» یا «تمغا» یعنی برکه آب است و اصطلاحاً به گل‌های لوزی شکل یا هشت ضلعی اطلاق می‌شود. مهم‌ترین این نقوش و گل‌هایی که در بافته‌های ترکمن مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل ماری‌گل، ناب‌گل، قفسه‌گل، درناق‌گل، تکه‌گل، انسی، قزل‌ایاق، تونیک‌گل، قوش‌گل، آوغان‌گل، تاج‌خروز، پنجاراگل، آق‌نقش، گل‌پنجه، ارساری‌گل، دالی، بشیر و غیره می شوند.
پایان پیامم/
نظر شما