خبرگزاری شبستان، گیلان-نوشین کریمی؛ مداحی یا روضه‌خوانی یکی از هنرهای نمایشی ملی و مذهبی ایرانیان است که همچون شبیه‌خوانی، پرده‌خوانی و نقالی، پیشینه‌ای صفوی دارد. این مراسم غالباً در ایام محرم، صفر، نیمه شعبان، فاطمیه و زادروز و وفات امامان شیعه برگزار می‌شود. هم‌اکنون، مداحی به عنوان یک پیشه حرفهای در شیعیان ایران، عراق، پاکستان و سایر کشورهای شیعه‌نشین دنبال می‌شود.
امامان (ع) شاعران را به سرودن شعر درباره خداوند، پیامبر و اهل‌بیت تشویق می‌کردند و همین امر نشان‌دهنده جایگاه قابل‌توجه مداحی در اسلام است.
شور، واحد، تک و رجزخوانی از سبک های مداحی هستند و مداحان اهل بیت(ع) بنا بر مناسبت، در کار خود نوحه، روضه و یا مولودی می‌خوانند.
«نوحه» قطعه‌ای ادبی است که به صورت آهنگین اجرا می‌شود و مضمونی غم انگیز و بعضاً حماسی دارد.
«روضه» یا روضه‌خوانی نیز نوعی مراسم مذهبی است که شیعیان در یادبود امامان و بزرگان شیعه، به ویژه محرم و سالروز کشته شدن امام حسین (ع) برگزار می‌کنند و روضه‌خوان و یا مداح آن کسی است که اشعار و نقل‌هایی را در رابطه با نبرد کربلا یا نحوه کشته‌شدن بزرگان شیعه، با صدای بلند و به حالتی حزن‌گونه و برای تحت تأثیر قراردادن جمعیت عزادار می‌خواند.
«مولودی»نیز قطعه‌ای ادبی به نثر یا نظم است که محتوایی شاد داشته و درباره اهل بیت(ع) است و در ایام شادی‌های مذهبی توسط مداحان اجرا می‌شود.
از این رو باید دانست که در مداحی فقط استفاده از شعر شعرا مطرح نیست، بلکه یک مداح باید چندین هنر را همزمان با هم داشته باشد.
«سیدسعید حسینی ویشکائی» یکی از مداحان اهل بیت(ع) است که در این مدت چند باری پای منبرش نشسته‌ام و به سوز دلش گوش داده‌ام.
با او به گفت وگو نشستم و از حال و هوای محرم و اهل بیت(ع) و نوحه‌هایی که خوانده می‌شود، پرسیدم.
حسینی با بیان اینکه زمان آنکه هر کس برای خودش میکروفن دست می‌گرفت و در هیئتی شروع به خواندن می‌کرد گذشته است، گفت: با توجه به وجود اساتید باتجربه و متخصص در این حوزه، بهتر است از راه اصولی و درستش انجام داد.
وی با تاکید بر اینکه شعرهایی داریم که این شعرها به‌ویژه برای ماه محرم باید عاشورایی باشند، افزود: شعر خوب در هنر مداحی تاثیر بسیار مهمی دارد که مداح باید به آن توجه کند.
حسینی با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری که فرمودند«یک مداح خوب مداحی است که باید به سیاست هم وارد شود»، افزود: مداح باید خودش را با مستمعی که پای منبر نشسته، همدرد بداند و بفهمد که درد او چیست و از شاعر بخواهد که از همان موضوع روز و درد جامعه شعر بگویید تا در مجالس این مشکلات، بیان شود.
وی با بیان اینکه البته در هر جایی نمی‌شود این شعرها را خواند تصریح کرد: باید در انتخاب شعرها در مجالس و مکان‌هایی که حضور می‌یابیم دقت نظر داشته باشیم تا اثرگذاری کار ما بیشتر و بهتر انجام شود.
حسینی در ادامه به هیئتی که خودش سال‌ها به آنجا رفت و آمد دارد و به نام شهید گمنام منطقه ویشکاننک است اشاره و اذعان کرد: در این هیئت سینه زنی، کسانی هستند که اگر چه سن و سالشان کم است اما شعرهای خوب و عاشورایی می‌سرایند و در ترویج این فرهنگ تلاش می‌کنند، وقتی از شعرهای این شاعران جوان مذهبی استفاده می‌کنیم بازخورد آن‌را نیز می‌بینیم که تا چه اندازه خوب و موثر است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه امروز با مشکلات رسانه‌ای بسیاری در فضای اینستاگرام، تلگرام و .... روبرو هستیم، نقش مداح برای جوانان و ترویج فرهنگ دینی بیشتر زیر ذره‌بین است.
حسینی اضافه کرد: وقتی دشمنان در فضای مجازی به راحتی تشکیلات هیئتی امام حسین (ع) را مسخره می‌کنند و در حال ضربه به این اعتقادات هستند، پس ما خادمین این هیئت‌ها باید بیشتر فعالیت کنیم و جوانان و نوجوانان را با برنامه‌های مفید جذب کنیم.
وی گفت: وقتی بچه‌های غیرهیئتی حرفهای شیطنت آمیز دشمنان اسلام و انقلاب را می شنوند و وارد این محافل می شوند، در بحث خانواده، فرزند پروری، جامعه و... دچار سردرگمی شده که عواقب جبران ناپذیری خواهد داشت.
حسینی با بیان اینکه خداوند توفیق داده تا مدتی در این عرصه حضور داشته باشم، اظهار کرد: ما با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری و وقت کمی که در اینگونه مراسم‌ها داریم، هر شب ۷۰ تا۸۰ نفر از جوانان پای منبر مداحی‌ام می‌نشینند و از برنامه‌ها و سخنرانی‌ها و مداحی‌ها بهره‌مند می‌شوند.
حسینی با اشاره به اینکه حداقل از این تعداد جوانان و نوجوانانی که تا پاسی از شب در هیئت پایه صحبت‌های سخنران نشسته اند، چند نفر هم هستند که نماز صبح‌شان را بخوانند و این همان نتیجه و تاثیرگذاری است که دنبالش هستیم.
این مداح اهل بیت (ع) که خود ماهانه چند مرتبه پای منبر اساتید تهران و گیلان مینشیند تا درس بگیرد در ادامه می گوید: جوانان و نوجوانانی که می‌خواهند وارد این عرصه شوند باید حتما پای درس استاد بنشینند تا نتیجه بگیرند.
وی همچنین در خصوص کلاس‌های مداحی که برای کودکان و نوجوانان در بخش سنگر برگزار می‌کند، نیز بیان کرد: شاید در ثبت نام اولیه که ۲۰ نفر می آیند به مرور زمان ریزشی داشته باشیم ولی تعداد کمی که باقی می مانند و آموزششان را تا آخر ادامه می‌دهند الان می‌توانند با ما در مجالس بخوانند.
حسینی ارزیابی کردن و سنجش نوجوانان و جوانان را در عرصه‌های مذهبی و هیئتی برگرفته از حضور دائمی و همیشگی آنان در اینگونه مجالس دانست و اضافه کرد: اکنون زیارت عاشوراها را همین جوانان و نوجوانانی که مدت‌ها با ما بوده‌اند و درس می‌آموخته‌اند،می خوانند و این بسیار شیرین و لذت بخش است.
وی اضافه کرد: قرائت قرآن، سینه زنی داخل مسجد را همین بچه ها اداره می‌کنند و مردم رشد و اعتماد به نفس را در این جوانان می‌بینند.
حسینی انجام اینگونه کارها و فعالیت‌های اجتماعی را جز باقیات و صالحات دانست و تصریح کرد: من خودم از همین کلاس‌ها و مجالس رشد کرده‌ام و برای همین پولی دریافت نمی‌کنم.
وی با ابراز امیدواری از اینکه هر ساله شرایط برای انجام چنین برنامه‌هایی فراهم باشد و شاهد دیدن جوان‌ها و نوجوان‌هایی باشیم که در این عرصه آموزش ببیند و تلاش کنند، گفت: زمانی خوشحال خواهیم بود که این فعالیت‌ها نتیجه داده و این شاگردان جا پای مداحان پیشکسوت بگذارند.
وی با تاکید بر اینکه جوانان باید پای سفره اهل بیت(ع) بنشینند تا رسم ادب و مهرورزی به اهل بیت(ع) را بیاموزند، اذعان کرد: حضور پیرغلامان و نشستن آنان پای منبر جوانان از مواردی است که باعث می‌شود آنها بیشتر مورد توجه قرار بگیرند و تشویق شوند.
حسینی اظهار کرد: همینکه پیر غلامی پای منبر جوانترها بنشیند این تشویق و اعتماد بنفس برای جوان تازه کار باعث می‌شود او بهتر و بیشتر به نقاط ضعف و قدرت کارش پی ببرد.
نظر شما