خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : در جهانی که با رشد و توسعه روزافزون تکنولوژی، تحولاتی جدی را تجربه می کند، طبیعی است که معنای کارها مدام در حال تغییر باشد. اگر روزی انسان ها مسئول تولید اشیاء بودند امروز ربات های با هدایت انسان این کار را انجام می دهند و فردا هوش مصنوعی خود به تولید مشغول خواهد شد. تحول تکنولوژی اما نه تنها در صنایع عظیم بلکه در زندگی روزمره ما هم نمود چشمگیری پیدا کرده و سبک زندگی مان را به کلی تغییر داده است. کودک امروز از زمانی که متولد شده با تلفن های هوشمند زیسته و تصور زمانی که خبری از این وسیله ارتباطی نبود، برایش ناممکن است. به همین ترتیب کودک امروز با ابزاری هایی بازی می کند که برای والدین او نامتعارف است. حال در این شرایط پرسش این است که چه سرنوشتی در انتظار فعالیت هایی چون کتابخوانی کودکان است. پیش از این در بخش اول گفتگو با «علی هاشمی‌شهرکی» مدیرعامل انجمن فرهنگی‌هنری تصویرگران، تصویرسازی کتاب کودک در روزگار امروز را مورد بررسی قرار دادیم. آن چه در پی می آید بخش دوم این گفتگوست:
پیش از این گفتید که با تغییر الگوی مصرف فرهنگی در جامعه کودکان نهایتا تا هشت سالگی با کتاب انس دارند. علت این امر را چه می دانید.
این مساله می تواند علل متنوعی داشته باشد اما شاید مهمترین آن گسترش و همه گیرشدن محصولات تکنولوژیک همچون بازی‌های کامپیوتری، انیمیشن‌های جذاب و باکیفیت، بازی های تلفن های هوشمند و انواع گجت‌هایی است که همه وقت کودکان امروز را پر می کنند. در این شرایط عملا فرصتی برای انس با کتاب و تصویرسازی آن باقی نمی ماند.
یعنی کتاب آن ظرفیت های جذاب بازی های رایانه ای را ندارد.
بله، کتاب مثل بازی ها اینتراکتیو نیست و مخاطب را با خود درگیر نمی‌کند. در واقع کودک نمی تواند با آن بازی کند یا در تعامل با آن، حرکتی انجام دهد. به همین دلیل است که کتاب به طور طبیعی نسبت به محصولات فرهنگی جدید و تکنولوژیک کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
فکر می کنید الگوی تربیتی خانواده ها می تواند از این تاثیر بکاهد.
شاید خانواده‌های محدودی باشند که الگوهای تربیتی خاص خود را دنبال می کنند. در این صورت آن ها باید کتاب را در ساختار تربیتی کودکان خود جای دهند و به نوعی بچه هایشان را با کتاب تربیت کنند. وگرنه در عموم خانواده های جامعه چنین چیزی مشاهده نمی شود. امروز کتاب محصولی شده که حضورش در سبد خرید خانواده ایرانی مدام کمرنگ و کمرنگ تر می شود.
واکنش ناشر کتاب کودک به این وضعیت چیست؟
این مساله منجر به این می شود که تولیدکننده کتاب کودک دیگر برای قراردادن محصول باکیفیت بالا در اختیار مخاطب سرمایه گذاری نکند. در این شرایط ناشر به سراغ انتشار کتابی می رود که سرمایه او را در سریع ترین زمان ممکن بازگرداند.
این گونه کتاب ها چه ویژگی هایی دارند؟
طبیعتا کتابی است که متن آن بسیار ارزان است، تصاویرش بسیار ارزان است و در نهایت تولید آن بسیار ارزان درمی آید. همه آن چه گفته شد موجب می شود محصول نهایی از کیفیت بالایی برخوردار نشود و با مخاطب ارتباط موثر برقرار نکند.
به طور کلی وضعیت نشر کودک و نوجوان در کشور را چگونه می بینید؟
تصورم این است که الان در یک دوره گذار به سر می‌بریم. در دوره‌ای هستیم که یکپارچگی در کشور ما وجود ندارد. من نمی‌توانم بگویم بچه‌ای که در تهران بزرگ می‌شود با بچه‌ای که در یکی از شهرستان ها بزرگ می‌شود، مشابه هم‌اند. به همین خاطر ما در وضعیتی نامشخص و غیرقطعی قرار داریم.
نظر شما