سوگواری عاشورا با چک چکو در استهبان فارس

خبرگزاری شبستان - شیراز: 

آئین مذهبی «چک چو» از سنت‌هایی است که با قدمت حدود ۲۰۰ سال در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده است. این مراسم عصر روز عاشورا برگزار می‌شود و تداعی کننده واقعه تلخ تاختن یزیدیان بر اجساد شهداء و آویختن پیکر امام حسین (ع) بر دروازه شهر شام است.

داغ عاشورا

«هادی امینی» با اشاره به واقعه جانسوز کربلا می‌گوید: در پی وقوع حادثه روز عاشورا، عمر بن سعد برای اینکه سپاهش از این همه شقاوت احساس یاس نکنند، دستور می‌دهد تا به رقص و پایکوبی بپردازند و با اسب بر پیکر شهداء بتازند.

یک کارشناس تاریخ دوران اسلامی می‌افزاید: آئین سوگواری چک چکو، نماد همان سم اسبان است که در آن سوگواران 2 تکه چوب در دست می‌گیرند و به یکدیگر می‌کوبند.

وی اضافه می‌کند: برخی این صدا را به برخورد صدای شمشیرها به یکدیگر تعبیر می‌کنند  که پیکار حق با باطل را در واقعه عاشورا تداعی می‌کند.

میل کربلا

«احمد نجف پور»،  که هر ساله از شیراز برای شرکت در آئین چک چکو به استهبان سفر می‌کند نیز با شرح شیوه سوگواری در این مراسم اظهار می‌کند: عزاداران در این مراسم، لباس سیاه و شال سبز می‌پوشند و در میدان مرکزی شهر به صورت یک دایره حلقه می‌زنند.

یک سوگوار حسینی ادامه می‌دهد: این سوگواران با کوبیدن 2 تکه چوبی که در دست دارند به یکدیگر، گرد نوحه‌خوان جمع می‌شوند و نوحه‌سرا چنین می‌خواند:

«این دل تنگم عقده‌ها دارد/ گوییا میل کربلا دارد/ ای یزید این سر، بر تو مهمان است/ کز لبش جاری، صوت قرآن است»

وی  اضافه می‌کند: عزاداران سیاه‌پوش نیز در اطراف نوحه‌خوان، نوای  «کز لبش جاری صوت قرآن است» سر می‌دهند که با صدای کوبیدن چوب‌ها به یکدیگر درمی‌آمیزد.

 آئین ۲۰۰ ساله

حاج «اصغر» که سالهاست در این رسم کهن سوگواری شرکت می‌کند با اشاره به تاریخچه برگزاری چک‌ چکو در این شهرستان فارس می‌گوید: حدود ۲۰۰ سال است که این آئین با حضور مردم استهبان و سوگوارانی که از شهرهای دیگر به استهبان می‌آیند، برگزار می‌شود.

پیرمردی از اهالی استهبان ادامه می‌دهد: اشعار چک چکو عمدتا در طول این سالها ثابت مانده‌اند و طی این سالیان دهان به دهان و نسل به نسل منتقل شده‌اند تا به امروز که همچنان با شکوه فراوان در میان سوگواران خوانده می‌شوند.

وی با ذکر شمار شرکت‌کنندگان در این سبک سنتی سوگواری برای امام حسین (ع) بیان می‌کند: چک چکو با حضور دست کم 300 نفر از سوگواران حسینی برگزار می‌شود.

گفتنی است سوگواران در محله «آب بخش» استهبان دور هم جمع می‌شوند و عصر عاشورا این رسم سوگواری را در مظلومیت و شهادت مظلومانه سالار شهیدان برگزار می‌کنند.

گزارش: مریم شمالیان