خبرگزاری شبستان، سرویس فرهنگی- محمد پورعلم : پیش از این در گزارشی با عنوان «قهرمان هالیوودی یا قهرمان عاشورایی» به بررسی پتانسیل های سینما برای ساخت تصویری از واقعیت پرداختیم. این که هالیوود به عنوان بزرگترین کارخانه واقعیت سازی جهان، نه تنها زندگی امروز و آینده بشر را فیلم می کند، بلکه تصویر گذشته را نیز بازسازی می کند.
گذشته ای که تا چند دهه قبل هیچ تصویر روشنی از آن در دست نبود، حالا به اعتبار سینما، صاحب تصویری کاملا واضح است که مردم برای اشاره به رویدادهای تاریخی، صحنه فیلم های مربوط به آن را یادآوری می کنند.
اما مهمتر از این، ذهنیتی است که هالیوود از مفهوم «گذشته»، در ناخوداگاه مردم جهان کاشته است؛ به طوری که از رویدادهای تاریخی گرفته تا قهرمانان تاریخ همگی تحت تاثیر این نگرش قرار گرفته اند.
پس از ذکر این مقدمه، حال این پرسش پیش می آید که سینمای ما تا چه اندازه توان پرداختن به رویدادها و قهرمان های تاریخ مذهبی و ملی خود را دارد. چه چالش هایی پیش روی این ژانر از سینمای ماست. تجربه هایی که در این زمینه از سر گذرانده ایم، چه نکاتی به ما می آموزد. و در نهایت آینده فیلمسازی ما به کدام سو می رود.
«واقعه عاشورا» به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای تاریخ مذهبی ما می تواند نمونه مطالعاتی مناسبی برای پاسخ به این پرسش ها باشد؛ چرا که این رویداد هم از جهت ابعاد دراماتیک واجد ویژگی های قدرتمندی است و هم در خود قهرمان های بی بدیل دارد.
طبیعتا یکی از روش های پرداختن به واقعه ای چون عاشورا، نمایش خود این رویداد در فیلم است اما این روش از چند جهت برای سینمای ایران چالش برانگیز است.
آن ها که در سال های گذشته آثاری چون سریال «بازی تاج و تخت» را تماشا کرده اند، به خوبی از قدرت جلوه های بصری در بازنمایی تصاویر جنگ باخبرند. اما سینمای ایران در مقایسه با هالیوود توان تکنیکی پایین تری دارد و این نخستین مشکل پیش روی ماست. شاید گفته شود می توان از توان تکنیکی استودیوهای خارجی برای جلوه های ویژه بصری بهره برد اما تجربه آثاری چون «ملک سلیمان» شهریار بحرانی و «محمد رسول الله» مجید مجیدی نشان می دهد این همکاری ها چنان که انتطار می رفته، موفقیت آمیز نبوده و نتوانسته مخاطب ایرانی را درگیر کند.
البته سینمای ایران در سال های اخیر از منظر جلوه های ویژه میدانی پیشرفت های قابل توجهی داشته است که آثاری چون «تنگه ابوقریب» بهرام توکلی نمونه ای از آن هاست.
چالش دیگر در این راه اما حساسیت های مذهبی و اجتماعی جامعه ماست. ارائه تصویر واقع گرا و عینی از واقعه عاشورا طبیعتا نیازمند نمایش موضوعاتی است که ممکن است درباره آن ها اختلاف نظر وجود داشته باشد. نکته دیگر، نمایش چهره شخصیت های واقعه عاشوراست که این نیز بسیار چالش برانگیز می نماید. نمونه بارز این مورد فیلم «رستاخیز» احمدرضا درویش است. درویش که برای ساخت فیلم، زمان بسیاری صرف کرد، حالا چند سالی در انتظار نمایش عمومی آن است. مثلا نمایش چهره حضرت عباس(ع) در فیلم با موافقت برخی فقها و مخالفت برخی دیگر روبروست. این مورد و مسائلی از این دست موجب شده فیلمسازان ما از ساخت آثاری که مستقیما به واقعه عاشورا می پردازند، دوری کنند و سینمای ما از این منظر فقیر بماند. البته در این میان نباید از هزینه های سنگین پروداکشن چنین آثاری غافل شد.
نظر شما