به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، «تعزیه» از جمله هنرهای آئینی نمایشی در ایران است که در آن واقعهٔ کربلا به دست افرادی که هر یک نقشی از شخصیت‌های اصلی را بر دوش دارند نشان داده می‌شود؛ در واقع این نمایش نوعی نمایش مذهبی و سنتی ایرانی شیعی است که شهادت امام حسین(ع) و یارانش را در واقعه سال 61 قمری به تصویر می کشد، تعزیه در ایران در استانهای اردبیل، سمنان، اصفهان، مرکزی،قم، تهران، مازندران، قزوین، البرز، کرمان، یزد، همدان،خوزستان،فارس، زنجان، بوشهر و خراسان رضوی اجرا می شود؛ مجالس تعزیه در ماه محرم و شیوه اجرای تعزیه را «مهدی دریایی »موافق خوان و پژوهشگر تعزیه که 18 کتاب با موضوع تعزیه منتشر کرده است به گفتگو گذاشته ایم که در زیر می آید:
شما چند سال دارید و دلیل علاقمندی شما به تعزیه چیست؟
من ۴۲ سال سن دارم و فوق لیسانس حقوق دارم، نسل هفتم خاندان دریایی هستم و تعزیه خوانی در خاندان ما موروثی است؛ پدران و پدربزرگان من از میرزاهای تعزیه در استان اراک هستند. ما موزه ای تخصصی تعزیه داریم که در آن آلات، اسباب و البسه تعزیه شامل زره‌ها، کلاه خودها، شمشیر‌ها، خنجرها، سپرها و نسخ تعزیه از دوره صفویه، قاجاریه، زندیه و پهلوی نگهداری می شود.
شما بیشتر چه مجالسی را اجرا می کنید؟
من 35 است که در بخش موافق خوان اجرا می کنم، مجالس پانزده که شامل قدیمی ترین نسخه های ایران از دوران قاجار است مثل «مجلس نامه امیر کبیر»، «شاه شکار» «قائم مقام فراهانی» و... را اجرا کردیم، ما در طول سال اجرا داریم و در دفتر دریای ولایت این بحث ها را دنبال می کنیم، ما حتی «مجلس نامه شهید حججی» را اجرا کردیم.
آیا اجراهای شما بیشتر در ایام محرم است یا اینکه در طول سال هم اجرا دارید؟
ما در طول سال مجالس غیر عاشورایی مثل «مجلس پیامبر» و...داریم و در شهرهای ایران اجرا می کنیم؛ امسال در دهه اول محرم در شینقر قزوین اجرا داریم و در دهه دوم در تهران و در دهه سوم در اراک به اجرا می رویم .
آیا شیوه اجرایتان در «مجلس نامه شهید حججی» همانند سایر مجالس تعزیه بود؟
در «مجلس نامه شهید حججی» از المان های تعزیه خارج نشدیم و تنها تعزیه روز را ساختیم ؛ در این تعزیه ما دو نفر داعشی و دو نفر سپاهی داشتیم؛ در واقع در این مجلس ما از شیوه های اجرای تعزیه کمک گرفتیم.
برای اینکه مخاطب امروزی بتواند با تعزیه ارتباط برقرار کند چه نوآوری های باید در آن صورت بگیرد؟
شبیه خوانی خودش دارای پتانسیل بالایی در جذب مخاطب است، شاید هیچ هنریو هیچ فیلمی نمی تواند به اندازه تعزیه با مخاطب ارتباط برقرار کند؛ تعزیه پتانسیل بیان مسائل سیاسی و اجتماعی روز را در خود دارد به شرطی که از چهارچوب اجرای آن خارج نشود و در ان بدعت نیاوریم.
آوردن چه چیزهایی در تعزیه به آن آسیب می زند؟
در موسیقی تعزیه نباید از موسیقی غربی استفاده نکنیم یا شکل پوشش نباید تغییر ایجاد کرد و کلام منظوم نباید عوض شود ؛ کلام باید منظوم باشد، روضه خوانی و الحاقیه به پیکره تعزیه آسیب می زند. در تعزیه سه عنصر اصلی کلام منظوم، موسیقی و حرکت داریم نباید یکی از اینها را از تعزیه بگیریم اگر حرکت را بگیریم و موسیقی داریم این می شود مداحی نه تعزیه، اگر موسیقی را از تعزیه بگیریم می شود مشاعره و اگر موسیقی و حرکت را دارید اما کلام منظوم ندارید این هم می شود روضه، بنابراین اینها سه عنصر اصلی روضه هستند که امروز در تعزیه به آنها کم توجه می شود و این مشکل وجود دارد و به تعزیه آسیب زده است یک عده ای در تعزیه روضه می خوانند یک عده کلام منظوم و یک عده موسیقی غربی را به تعزیه می آورند، در کنار این 3 عنصر اصلی 17 عنصر فرعی به تعزیه کمک می کنند .
نظر شما