خبرگزاری شبستان- رشت، این روزها سراسر شهر یکپارچه با پرچم‌های سیاه و سبز «یا حسین» مزین شده و از هر کوچه و خیابانی که عبور می‌کنی بوی محرم را استشمام می‌کنی، ماهی سرشار از مظلومیت امام حسین(ع) و 72 یار باوفایش.
مردمان گیلان از گذشته‌های دور تاکنون با برگزاری آئین‌های خاص به استقبال ماه محرم و ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) می‌روند. يکی از سنت‌های ديرين مردم دیار گیل و دیلم در این ماه مراسم علم‌بندان است که نشان از آغاز سوگواری محرم در این استان دارد.
۲روز مانده به محرم، هر هيئتی برای خود تعدادی «علم» به عنوان نماد محرم بسته و سر در تکايا قرار داده است، زن و مرد، پیر و جوان، کودک و خردسال همه به عشق مولای خود در این مراسم شرکت کرده و علم را که نماد عزاداری سالار شهیدان حضرت امام حسین(ع) و از نشانه‌های مهم کربلاست را از مساجد بیرون آورده و غبارروبی می‌کنند و در گوشه‌ایی از مسجد قرار می‌دهند.
به اعتقاد گیلانی‌ها برافراشتن پرچم و علم برگرفته و یادآور مهمترین هدف امام حسین(ع) از قیام کربلا که همان برافراشتن پرچم اسلام بوده و علم نیز نماد استقامت و پیروزی است، می‌باشد.
ذکر «یاحسین» و «یا ابوالفضل» عزاداران به هنگام برافراشتن علم‌ها در مقابل تکایا و مساجد شور خاصی به عزاداران می‌دهد و آنان با خواندن ذکر و دعا خواهان برآورده شدن حاجت و نیازهای خود می‌شوند، در بين راه خانواده‌ها در مسير هيئت اسپند دود کرده و گاهی نيز گوسفندی نذری را ذبح می‌کنند و علم‌های عزاداری با شکوه خاصی به چرخش در می‌آیند.
علم و یا طوق در گذشته شامل چوبی بلند به ارتفاع پنج تا شش متر بوده که رأس آن را با پنجه‌ای فلزی از جنس برنج و پارچه‌های مشکی و رنگین می‌پوشانند که اغلب از پارچه‌های سبز به نشانه مظلومیت و محبوبیت امامان معصوم (ع)، قرمز به علامت سرخی خون و شهادت آن بزرگواران و سفید که بیانگر سیمای نورانی آنان بوده استفاده می‌شد.
اما امروزه از علم‌های آهنی استفاده می‌شود که از لوله‌های بلند فلزی در قطرهای مختلف تشکیل شده و ارتفاع برخی از آنها به حدود 15 متر می‌رسد که به علم‌های سه تیغ، پنج تیغ، هفت تیغ و حتی 21 تیغ نیز تبدیل شده‌اند که تا چهلم امام حسین (علیه السلام) در مسجد برافراشته شده و بعد از این روز برای برافراشتن مجدد در محرم سال بعد پایین آورده می‌شوند.
علم‌ها توسط جوانان محل بیرون آمده و مشتاقان و نذرکنندگان از بقچه مخصوص علم، نوارهای باریک پارچه‌ایی سبز رنگ را گرفته و با گفتن نذر و خواسته خود آن را به علم گره زده و برخی نیز پارچه‌ها را تبرکی دانسته و نزد خود نگاه می‌دارند.
آئین علم‌بندی در روستاها با پذیرایی از میهمانان همراه است، در روز علم‌بندی از هر خانه‌ایی بوی غذای نذری به مشام می‌رسد و همگان غذاهای چون فسنجان، شیرین خورشت، کوکو، آلو قیصی، مرغ و برنج قوام را آماده کرده و در مجمع (سینی‌های بزرگ مسی) قرار می‌دهند و جوانی از همان خانواده مجمع را بر سر خود نهاده و پیاده به سمت مسجد می‌رود تا از شرکت کنندگان در این مراسم پذیرایی کند. مردان در مسجد گرد هم آمده و هر چند نفر دور یک مجمع نشسته و غذای نذری می‌خورند.
زنان نیز سایر غذاها را به منزل دوست و اقوام برده تا همه نصیبی از غذای علم‌بندی که در نزد مردم روستا بسیار محبوب است، داشته باشند.
نظر شما