خبرگزاری شبستان - گروه سیاسی- فرزانه تهجا: مساجد بعنوان یکی از پایگاهای مهم اجتماعی سیاسی و فرهنگی در میان مسلمانان محسوب می شوند که در تاریخ اسلام از جایگاه بسیار ویژه ای برخوردار هستند واژه مسجد از باب (سجد یسجد) مصدر میمی و یا اسم زمان و مکان است و بر وزن مشرق و مغرب است. مسجد به معنی سجده‌گاه، مکان سجده است اما در قرآن و تمدن اسلامی، مسجد نه به مکانی گفته می‌شود که عبادتگاه مومنان است. وجه تسمیه عبادتگاه مسلمانان به مسجد از آن روی است که سر به سجده نهادن مظهر و نمود اوج فروتنی و کرنش در برابر خداست. از این رو در اسلام محل عبادت را مسجد نامیده‌اند.
مسجد قبل از پیروز انقلاب اسلامی بعنوان محل آگاهی سازی و اطلاع رسانی برای جامعه استبدادی آن روز بود تا جایی که انتشار اعلامیه ها و نشریات و کتب انقلابی نیز از این مکان مقدس امکان پذیر بود و مسجد همواره به عنوان یک مکان قابل اعتماد در تمام دوران ها برای مردم محسوب می شود و پس از انقلاب نیز این مکان مقدس در بسیاری از فعالیتهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جامعه از انتخابات تا کمک به جبهه ها در جنگ تحمیلی و شرایط بحرانی دیگر همچون سیل و زلزله نقش افرینی خود را همواره به صورت پررنگ و اثر گذار در جامعه داشته است.
مسجد قباء نخستین مسجد جهان اسلام است که پس از هجرت پیامبر (صل الله و علیه و آله وسلم) در مدینه منوره ساخته شده است. این مسجد نخستین مسجدی بوده که توسط پیامبر اکرم(صل الله و علیه و آله و سلم) و با کمک مسلمانان ساخته شده است. این مسجد در جنوب شهر مدینه منوره قرار دارد. نخستین سنگهای بنای این مسجد توسط حضرت محمد(صل الله و علیه و آله و سلم) پس از مهاجرت او از مکه به مدینه گذاشته شد. قبا نام قریه‌ای در نزدیکی مدینه بوده است.
در همین ارتباط مصاحبه ای با «حجت الاسلام عبدالعلی گواهی»، معاون تربیت و آموزش دفتر عقیدتی سیاسی کل قوا درباره تبیین جایگاه مساجد پس از انقلاب اسلامی به شرح زیر ارایه می شود.
جایگاه مساجد در طول تاریخ ایران و انقلاب اسلامی چگونه ارزیابی می کنید؟
روز جهانی مساجد و هفته گرامی داشت مساجد از جمله ایام بسیار مبارکی است که در این هفته مساجد مورد توجه قرار می گیرند. از سوی دیگر توهین به مساجد نیزدر تاریخ بسیار مورد توجه قرار گرفته مانند واقعه توهین به مسجد القصی و به اتش کشیدن این مکان مقدس در بیت المقدس ، واقعه گوهرشاد از دیگر روزهای مورد توجه برای مسلمانان است.مسجد همانگونه که امام خمینی (ره) فرمودند پایگاه اصلی شکل گیری نظام جمهوری اسلامی است و پس از پیروزی انقلاب هم در 8 سال دفاع مقدس در مشارکت سیاسی ، انتخابات و تبین مسائل سیاسی روز برای مردم جایگاه بسیار رفیعی دارد.
حضور مردم را در مساجد پس از انقلاب اسلامی چگونه می بینید؟
امروز باید این پایگاه عظیم را حفظ کنیم، جمهوری اسلامی جایگاه رفیعی به مساجد داد در حالی که در گذشته اکثرا مساجد مملو از حضور افراد کهنسال بود که با حضور ائمه جماعت به توضیح دو مسئله شرعی اکتفا می شد و نهایتا در دهه عاشورا و شبهای قدر مساجد بیشتر فعال بودند.
اما امروز اکثر مساجد در کشور فعال هستند و برخی از مساجد حتی در سه وعده نماز را اقامه می کنند و برخی دو وعده ظهر و شب نماز جماعت را برگزاری می کنند امروز به طور قطعی مساجد مملو از حضور مردم است و نماز صبح ، ظهرو عصر و مغرب و عشاء با شور و حال خاصی برگزار می شود. نماز جماعت حتی در کارخانه ها و مدارس کشور نیز به شکل مستمر برگزار می شود و امروز نقش و جایگاه مساجد از شکلی که تنها عده معدودی از افراد را شامل شود فراتر رفته است امروز نسل جوان برگزاری جلسات مختلف معرفتی، فرهنگی را در مساجد برعهده دارند.
اهمیت مسجد و جایگاه آن در جامعه امروز را چگونه است؟
اهمیت ساخت مساجد و تاکید بر مرمت و بازسازی مساجد در روایات مختلف دینی مورد تاکید قرار گرفته است باید کاری کنیم که با توجه به اینکه مساجد زیادی بعد از انقلاب ساخته شده است این اماکن مقدس باید از یکنواختی خارج شوند و کارکرد آنها فقط در حد برگزاری نماز نباشد و از این اماکن مقدس در سایر فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی استفاده شود.
چگونه می توان مسجد را از استفاده تک بعدی خارج کرد؟
متاسفانه کارکرد برخی از مساجد فقط در حد برپایی نماز جماعت است در حالی که مساجد باید در طور شبانه روز باز و افراد در شیفتهای مختلف اماده فعالیت باشند و همانگونه که در اماکن متبرکه خادمین افتخاری حضور دارند در مساجد نیز خادمین افتخاری آماده خدمات رسانی به مردم باشند . استفاده از جوانان در این حرکت و مشارکت آنها در فعالیتهای مختلف مسجد می تواند از جاذب های مسجد برای نسل جوان محسوب شود و جایگاه مساجد نیز در میان نسل جوان ارتقاء دهد.
جایگاه مساجد در انقلاب اسلامی ارزیابی کنید؟
مساجد می توانند در تمام امور مردم موثر باشند انقلاب از مساجد آغاز شد، انتخابات در مساجد شکل گرفت و آراء در مساجد توسط مردم به صندوق ها ریخته شد، اعزام ها برای دفاع مقدس از این مکان مقدس آغاز شد ، حتی در سیل اخیر نیز مساجد حضور فعال داشتند و بنا شد هر مسجدی یک خانه در این مناطق با کمک پایگاههای بسیج بنا کنند و اردوهای جهادی از مساجد برخاستند.
در ابتدای بعثت پیامبر اکرم (ص) نیز حضرت محمد (ص) ابتدا مسجد قبا را احداث کردند و سپس از این مکان مقدس انقلاب خود را با اقصی نقاط دنیا آغاز کردند.
جایگاه جدید مساجد در جامعه امروز چگونه دیده می شود؟
امروز مساجد قابل مقایسه با قبل از انقلاب اسلامی نیستند اما هنوز جای کار زیادی در مساجد وجود دارد. مساجد می توانند اوقات فراغت جوانان را پر کنند، صندوق های قرض الحسنه می توانند از مساجد فعالیت خود را آغاز و هسته های مختلف اجتماعی برای کمک به محرومین و یا سرکشی به خانواده شهدا می تواند از مساجد شکل بگیرد و خدمات مورد نیاز اقشار آسیب پذیر محلات را ارایه دهند.
آیا مساجد می توانند در حل مشکلات اجتماعی مردم موثر باشند ؟
قطعا مساجد در تمام عرصه ها موثر هستند به طور مثال ائمه جمعه و جماعت سعی کنند عقد و ازدواج جوانان را در مساجد جاری کنند، اقدامات بسیار مهم و اثرگذاری را می توان در کنار برپایی نمازهای یومیه در مساجد انجام داد.
پزشکان متعهد می توانند ویزیت اقشار مختلف، وکالت مردم توسط حقوق دانان نیز می تواند از طریق این مکان مقدس در محلات شکل بگیرد شناسایی مستمندان و نیازمندان از طریق مساجد، انجام شود وهزاران کار فرهنگی و اجتماعی اثرگذار در حال حاضر می تواند در مساجد رقم بخورد که در حال حاضر نیز در برخی از مساجد انجام می شود اما باید رونق بیشتری از قبل داشته باشد./
نظر شما