گزارشی از برنامه‌ها و اقدامات حوزه زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی در سال ۹۷

این سازمان دو برنامه مهم شناسایی مواد معدنی با هدف ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت ملی و همچنین شناسایی و پایش مخاطرات طبیعی با هدف جلوگیری از زیان‌های اقتصادی- اجتماعی و هدر رفت ثروت ملی را دنبال می‌کند که در صورت توجه ویژه به این پتانسیل‌ها، تاثیرات مهمی را در توسعه اهداف پیش رو خواهد داشت. این سازمان بی شک با در اختیار داشتن نیروی متخصص کارآمد و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، در صورت داشتن منابع کافی می¬تواند نقش کلیدی و موثر داشته باشد.

سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در طی 60 سال سابقه و تجربه، تمامی مساحت کشور را تحت پوشش نقشه های زمین شناسی در مقیاس 1:250،000، 1:100،000، نقشه‌های ژئوشیمیایی 1:100،000و ژئوفیزیک هوایی 1:250،000، قرار داده است و همچنین صدها پروژه اکتشاف را در قالب طرح اکتشاف سراسری (از جمله فسفات، پتاس، منیزیت، منگنز، خاک¬های صنعتی، بوکسیت و عناصر نادر خاکی) اکتشاف زون های بیست‌گانه اول، بیست گانه دوم، پهنه های اکتشافی در فاز شناسایی پی‌جویی را اجرا کرده است که از اطلاعات پایه خوبی برخوردار است و هم اکنون نیز در حال تهیه نقشه های زمین شناسی در شش لایه اطلاعاتی و ژئوشیمیایی 1:25000 و برداشت ژئوفیزیک هوایی با خطوط پروازی 250 متر است که روشی مناسب و به صرفه در کشف ذخایر پنهان معدنی به حساب می‌آید.

هدفگذاری شناسایی 110 هزارکیلومتر مربع پتانسیل معدنی در سال 98

در زمینه شناسایی و پی جویی پتانسیل های معدنی کشور به عنوان یکی از مهمترین ماموریتهای سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی ، هدفگذاری این سازمان در سال جاری 110 هزار کیلومتر مربع بوده است که طی 5 ماهه ابتدای سال 35 هزار کیلومتر مربع محقق شده است.
همچنین در تدوین نقشه های زمین شناسی کاربردی در مقیاس های مختلف هذفگذاری برای سال 98 حدود 47 برگ نقشه و گزارش بوده است که تاکنون 18 برگ تهیه شده است .
طی 5 ماهه ابتدای سال این سازمان توانست 16 برگ نقشه مهندسی و مخاطرات زمین شناسی ( زلزله ، ریزگرد ، سیل ،‌فرونشست زمین ، تغییرات اقلیم ، دریایی و ..) تهیه کند و این در حالی است که هدف تعیین شده 35 برگ است .
بررسی عملکرد سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی بیانگر 20 هزارکیلومتر خطی برداشت ژئو فیزیک هوایی است و در این زمینه 30 هزار کیلومتر خطی برداشت تا آخر سال پیش بینی و هدفگذاری شده است .
در زمینه آنالیز نمونه های زمین شناسی و اکتشافی 27 هزار تعداد نمونه تا پایان سال جاری هدفگذاری شده است و تاکنون و طی 5 ماهه ابتدای سال 14 هزار تعداد نمونه انجام شده است . همچنین با وجود هدفگذاری پتانسیل یابی و ارزیابی یک محدوده ژئوپارک پیش بینی می شود تا پایان سال جاری این امر محقق شود چرا که اکنون در مرحله برداشت اطلاعات قرار دارد .

فعالیت‌های کیفی صورت گرفته در پنج ماهه نخست سال 1398

حوزه مطالعات و بررسی‌های زمین‌شناسی
• آغاز ۲۴ پروژه نقشه‌های زمین‌شناسی در مقیاس‌های 1:25000 و 1:50000 در مناطق مختلف ایران بر اساس اولویت زون‌های اکتشافی به عنوان مصوبه برنامه‌های عملیاتی سازمان در تهران و مراکز
• آغاز پروژه تهیه نقشه زمین‌شناسی یکپارچه تهران بزرگ در مقیاس 1:50000
• ادامه تهیه و تکمیل 151 پروژه نقشه‌های زمین‌شناسی در دست انجام با مقیاس‌های 1:25000 و1:100000
• تداوم طرح مطالعات منابع آب کارستی با اولویت تکمیل استان کرمانشاه و اجرای طرح در استانهای بوشهر و کردستان
• تدوین دستورالعمل جامع و واحد مطالعات منابع آب کارست در کشور
• آغاز تهیه اطلس ملی فرونشست کشور
• بازبینی و به روزرسانی نقشه آسیب‌پذیری سیل کشور با توجه به یافته‌های سیل اخیر
• بازسازی ایستگاه پیش نشانگر شمال تهران
• گزارش جامع پایش آتشفشان دماوند
• برداشت‌های تکمیلی و سایت‌یابی احداث شهر در منطقه حسین‌آباد کالپوش سمنان
• برداشت تکمیلی آثار گسیختگی گسلها در سطح کشور به منظور کاربرد در طرح تدقیق گسلها
• تدوین طرح جامع مطالعات زمین‌شناسی دریایی در جنوب و شروع تدوین طرح برای دریای‌خزر و سواحل شمالی
• برداشتهای لرزه‌ای کم عمق در کانالهای کشتیرانی خورموسی در بندر امام خمینی
• آغاز تهیه نقشه‌های ژئوشیمی رسوبی و آلاینده های زیست محیطی در مقیاس‌ 1:50000 سواحل و پهنه آبی شمال کشور
• آغاز تهیه نقشه‌های رسوب شناسی در مقیاس‌ 1:50000 سواحل و پهنه آبی شمال کشور

حوزه اکتشاف ذخایر معدنی (شناسایی پی جویی)
• فعالیت‌های دفتری بررسی ناهنجاری‌های استان‌های آذربایجان غربی و شرقی، گیلان، مرکزی، سمنان، کردستان
• گزارش ژئوشیمیایی بررسی ناهنجاری‌های جنوب کرمان
• انجام عملیات حفاری در مناطق الچه قشلاق و زواریان
• انجام عملیات ژئوفیزیک زمینی شامل: 15600 ایستگاهRS ، 1200 ایستگاه IP&RS ، 5/3 کیلومتر خطی GPR و600 ایستگاه MAG
• شناسایی و پی‌جویی مواد معدنی در پهنه جیرنده، ورقه انزلی، پهنه ماسوله
• شناسایی و پی‌جویی مواد معدنی در پهنه طالش، ورقه معبد، ناحیه امیدبخش گشت
• پروژه پی جویی و اکتشاف طلا، مس، سرب و روی و آهن و عناصر همراه در محدوده خارتوران
• گزارش اکتشاف نیمه تفصیلی کانسار پلی‌متال عشوند نهاوند و گزارش پی‌جویی عناصر نادر خاکی در برگه اسفوردی
• گزارش اکتشاف چکشی ورقه یکصدهزارم صفی‌آباد (خراسان شمالی)
• گزارش اکتشاف عمومی سرب، فلورین و پاراژنزهای همراه در محدوده میرافضل(جنوب کیاسر)
• گزارش اولیه اکتشافی درپهنه آذربایجان شرقی محدوده شماره 18بر اساس آنومالی‌های ژئوفیزیک هوائی
• گزارش نهایی عملیات اکتشافی شناسایی و پی‌جویی پهنه‌های اکتشافی بردشاه-مارکده
• گزارش املاح تبخیری در کویرحاج علی‌قلی سمنان
• گزارش پتانسیل‌های معدنی استان بوشهر
• حفاری و لاگ اولیه 3200 متر حفاری و نمونه‌برداری اولیه در پروژه‌های نخیله، بزمان و آلچه قشلاق
• گزارش بررسی قابلیت فرآوری آلونیت‌های ایران
• گزارش پروژه‌ های فرآوری آنتیموان سفیدابه، سرب و روی نیان و پتاس چوپانلو
• انجام مطالعات اکتشافی شناسایی پتانسیل‌های کانی‌سازی عناصر نادر خاکی در استان خراسان جنوبی
• انجام مطالعات پی‌جویی عناصر نادر خاکی در پهنه البرز میانی
• انجام مطالعات اکتشافی پی‌جویی در پهنه‌های 8 گانه عناصر نادر خاکی در استان بوشهر
پایگاه ملی داده‌های علوم زمین
• افتتاح سامانه اطلاعات مکانی ( WebGIS)
• اجرای فاز سوم نقشه راه علوم زمین و معدن
• اشتراک‌گذاری گزارش‌های سازمان با سامانه data.gov.ir
• تدوین گزارش‌های مواد معدنی برای 26 عنصر استراتژیک
• تقویت زیرساخت فیزیکی اطلاعاتی پایگاه (ایجاد و تجهیز دیتا سنتر)
• تشکیل کارگروهی متشکل از سازمان‏های تولید کننده اطلاعات علوم زمین (نفت و ایمیدرو و ...) جهت برنامه ریزی و تعیین وظایف هر ارگان در قبال اطلاعات تولیدی
• بررسی و تحلیل اطلاعات و داده های تولیدی هر ارگان و تدوین مدل داده ای استاندارد برای هر قلم داده ای
• تهیه مدل فیزیکی پایگاه جامع علوم زمین و تهیه فرم‏های استاندارد ذخیره اطلاعات
• گردآوری و ورود اطلاعات استاندارد از طریق درگاه یکسان برای ارگان‏های مختلف
• ارائه داده و فراداده از درگاه استاندارد

همکاری‌های بین‌المللی
از جمله برنامه های در دست اقدام سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور، توسعه همکاری¬های علمی و فنی با کشورهای چین، ژاپن، روسیه، اتحادیه اروپا و برخی کشورهای آسیایی و آفریقایی است که از طرف سازمان توسعه تجارت و وزارت امور خارجه این ارتباطات در زمینه های مختلف پیگیری می شود و سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور در عرصه زمین شناسی و اکتشافات معدنی با این دو نهاد حاکمیتی همکاری تنگاتنگی دارد. شرکت در اجلاس¬های مشترک کشورهای مختلف در چند سال گذشته از برنامه های منظم سازمان در امور روابط بین الملل بوده است.
از اهم اقدامات موارد ذیل را می توان نام برد:
 امضای تفاهم نامه در چهاردهمین اجلاس مشترک ایران و روسیه در مسکو بین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور از ایران و هولدینگ زمین شناسی دولتی روسیه (ROSGEO) انجام مطالعات زمین شناختی و اکتشافی در تمامی زمینه های زمین شناختی بجز نفت و گاز و مواد پرتو زا در کشور کلید خورد.
 امضای تفاهم نامه دانشگاه رم ایتالیا
 همکاری مشترک با آکادمی علوم چین در خصوص مطالعات ژیودینامیک و اقلیم دیرینه فلات ایران
 انعقاد تفاهم‌نامه همکاری با سازمان زمین‌شناسی فرانسه BRGM
 انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک با دانشگاه سوربون فرانسه
 صدور خدمات فنی و مهندسی در کشورهای هدف در ششمین اجلاس کارشناسان معدنی کشورهای عضو اکو

منبع : دفتر برنامه‌ریزی، فن‌آوری اطلاعات و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور/