«زیارت غدیریه»؛ دوره کامل علی‌شناسی/ راز گستردگی شبکه شیعه در زمان امام هادی(ع)

حجت الاسلام «مهدی اصلانی» در گفت وگو با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به زیارت «غدیریه» امام هادی(ع) و محتوایی که در آن مطرح شده است، اظهار کرد: حضرت(ع) در قالب زیارتنامه دو نسخه فوق العاده مهم در حوزه امام شناسی برای ما تولید کرده اند، یعنی همان روش امام سجاد(ع) که دعا را قالب و معارف الهی را محتوا قرار دادند.

این استاد حوزه علمیه تصریح کرد: امام هادی(ع) نیز با این ترفند در زیارت‌نامه، مظروفی از گزاره‌های معرفتی امام‌شناسی را برای ما تولید می کنند، این دو نسخه فوق‌العاده ارزشمند زیارت غدیریه و دیگری زیارت جامعه کبیره است، زیارت غدیریه زیارتنامه حضرت امیر(ع) است و سند خوبی دارد و نقطه ثقل آن تولی و تبری و بیان فضایل امیرالمومنین امام علی(ع) است.

وی در بخش دیگری از مباحث خود با بیان اینکه امام هادی(ع) از مدینه به سامرا تبعید شدند، گفت: حضرت(ع)، روز عید غدیر و در مسیر، به نجف می رسند و آنجا زیارت غدیریه را انشاء می کنند. بُعد محتوای اصلی این زیارت که بیان فضایل امیرمومنان(ع) است تقریبا به سه قسمت تقسیم می شود، یکی فضایل قرآنی حضرت(ع) که امام هادی(ع) تقریبا به بیش از 30 آیه مشتمل بر فضایل ایشان اشاره می کند مثل آیه لیلة المبیت، آیه ولایت و ... .

حجت الاسلام اصلانی در ادامه بیان کرد: بخش دوم محتوای این زیارت نامه به فضیلت ها و القابی اختصاص دارد که امام هادی(ع) برای حضرت امیر(ع) برمی شمارند برای مثال می فرماید: «السَّلامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلايَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ يَا أَمِينَ اللَّهِ فِي أَرْضِهِ وَ سَفِيرَهُ فِي خَلْقِهِ وَ حُجَّتَهُ الْبَالِغَةَ عَلَى عِبَادِهِ» (سلام بر تو اى مولاى من اى امیر مؤمنان، اى امین خدا بر روى زمینش، و سفیر او در خلقش، و حجّت رسایش بر بندگان).

وی تاکید کرد: اما بخش سوم فضیلت های تاریخی حضرت امیر(ع) است که در این زیارت نامه مطرح می شود، وجه بارز حیات امام علی(ع) عدالت و رشادت و حماسه است، در جنگ «بدر» یک حماسه دارند، در جنگ «احد» یک حماسه، در جنگ احزاب حماسه ای دیگر، در صفین و... نیز همین طور، در زیارت نامه به این فضیلت ها اشاره می شود و معتقدم زیارت غدیریه مانیفست علی‌شناسی است. سند زیارت هم سند قوی و جزو معتبرترین زیارت نامه ها محسوب می شود.

حجت الاسلام اصلانی در ادامه مباحث خود درباره آنچه زیارت غدیریه برای اصلاح سبک زندگی مطرح می‌کند، تاکید کرد: سبک زندگی امام هادی(ع)، آرامش بخش است، حضرات معصومین(ع) به دلیل ایمان کامل آرامش مطلقی بر زندگی‌شان حاکم بوده است. البته این نوع سبک زندگی در واقع ناظر بر آیات قرآن است که خداوند می فرماید: «إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ» (كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده و نماز بر پا داشته و زكات داده‏ اند، پاداش آنان نزد پروردگارشان براى آنان خواهد بود؛ و نه بيمى بر آنان است و نه اندوهگين مى ‏شوند).

وی ادامه داد: کسی که نسبت به آینده اضطراب ندارد، آرامش دارد و همچنین کسی که درباره گذشته غصه ندارد در زندگی شادابی و نشاط را تجربه می کند. این سبک زندگی اهل بیت(ع) است. امام هادی(ع) در شرایط سختی زندگی می‌کردند، نصف عمر شریف خود را در تبعید بودند یعنی ۲۰ سال از عمر ۴۲ساله شان را.

این استاد حوزه علمیه اضافه کرد: جاسوسان متعددی گماشته بودند تا حضرت(ع) را زیر نظر بگیرند، مبادا امام هادی(ع) دست به انقلاب بزنند. اما با وجود تمامی این اتفاقات، شبکه شیعه در زمان امام هادی(ع) به گسترده ترین حد خود رسید، یعنی حضرت هادی(ع) با آرامش وظیفه ای را که خداوند به گردن اش نهاده بود، انجام دادند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: نوع رویکرد و مواجهه امام هادی(ع) با مشکلات برای زندگی امروز ما درس های فراوانی دارد. جهان امروز مبتلا به افسردگی و اضطراب است. تنها راه رهایی از آن بازگشت به سیره معلمان بشریت است. امام هادی(ع) در آن شرایط سخت و خفقان بدون آنکه عنان از کف دهند و احساس اضطراب داشته باشند با آرامش به امور می پرداختند و بعد از تعمق و اندیشه در مورد هر مساله‌ای اقدام می کردند. ما نیز باید این رویکرد را در زندگی خود سرلوحه قرار داده و اول فکر کنیم و سپس وارد میدان عمل شویم.