خبرگزاری شبستان، قم – محمدرضا جایروند: اگر در سال های گذشته روزنامه به عنوان مهمترین رسانه تلقی می شد و مردم خبرهای خود را از این رسانه چاپی دریافت می کردند، هم اکنون بیشترین مساله ای که به ذهن مخاطبان می آید؛ مرگ روزنامه ها است.
هنوز زمان زیادی از آن دوران نگذشته است که مردم گاهی برای خرید روزنامه صف می کشیدند و اگر کمی دیر می رسیدند از خرید روزنامه خود محروم می ماندند.
هنوز از آن روزگاران زمان زیادی نگذشته که دوچرخه سوارانی در سطح شهر اسم روزنامه ها را فریاد می زدند و مردم در کوچه و بازار، روزنامه مورد علاقه خود را خریداری کرده و خبرها را مطالعه می کردند.
کسانی که در چهارمین دهه از زندگی خود هستند به یاد دارند که نتایج مسابقات فوتبال تیم مورد علاقه خود را از روزنامه که روز بعد منتشر می شد، دنبال می کردند زیرا در آن زمان مسابقات فوتبال به صورت مستقیم پخش نمی شد.
روزنامه در آن دوران نقش بسیار مهمی در جامعه ایفا می کرد چرا که رسانه ملی تنها دو شبکه داشت و اگر موفق به شنیدن خبرها نمی شدید باید روز بعد با خرید روزنامه از آنچه در جامعه می گذرد، خبردار می شدید.
اما گویا پیشرفت تکنولوژی با درخشش روزنامه ها رابطه معکوسی دارد و هر چه تکنولوژی پیشرفت کند، روزنامه ها رو به افول می روند تا اینکه هم اکنون فضای مجازی کاری کرده است که نه تنها روزنامه بلکه خبرگزاری نیز در معرض خطر قرار گیرد.
اگر در گذشته تیراژ روزنامه به عنوان عامل افتخار صاحبان آن تلقی می شود هم اکنون دیگر تیراژ روزنامه به بحث حاشیه ای مبدل شده است زیرا خرید روزنامه در کشور به شدت کاهش یافته است و تیراژ روزنامه با آمار خرید آن تطابق ندارد.
وضع روزنامه خوانی در قم نیز همانند سایر استان های کشور است و شاهد کاهش شدید خرید و مطالعه روزنامه در استان هستیم. فضای مجازی و کانال های خبری به گونه ای بر فضای خبری مستولی شده اند که کمتر کسی برای دستیابی به خبرهای خود به روزنامه ای مراجعه می کند که چندین ساعت از انتشار خبرهای آن در فضای مجازی گذشته باشد.
روزنامه پس از روی کارآمدن رسانه های الکترونیک یعنی خبرگزاری ها و پایگاه های خبری کارآمد خبررسانی را از دست داد و به جای آن به سوی گزارش دهی گرایش پیدا کرد تا به تفسیر خبرهای منتشر شده در خبرگزاری ها بپردازد اما فضای مجازی چنان ضربه ای به روزنامه زده است که جز جمله «زمان مرگ روزنامه فرارسیده است» چیزی در ذهن باقی نمی ماند.
آقای اسلامی چندین سال است که به روزنامه فروشی می پردازد اما به دلیل عدم استقبال از روزنامه در سال های اخیر، مغازه را به لوازم التحریر تغییر داده و در کنار آن روزنامه می فروشد.
او درباره فروش روزنامه می گوید که آمار خرید روزنامه توسط مردم به شدت کاهش یافته است و یکی از مهمترین روزنامه های کشور را مثال می زند که فروش آن حتی به انگشتان یک دست نیز نمی رسد.
اما نکته ای که برای روزنامه به شدت هولناک به شمار می آید، فروش کیلویی روزنامه روز است. اسلامی می گوید که خرید و فروش روزنامه در حال حاضر به صورت کیلویی و برای مصرف های خاص است.
روزنامه هایی که به تیراژ بالای خود می نازند، روزنامه روز را به صورت کیلویی در اختیار روزنامه فروشی ها قرار می دهند و آنها نیز روزنامه را به صورت کیلویی می فروشند.
این در حالی است که افزایش شدید قیمت روزنامه سبب شده تا استقبال مردم از روزنامه کیلویی نیز به شدت کاهش یابد. اسلامی تأکید می کند که قیمت روزنامه کیلویی چندین برابر افزایش یافته و بر این اساس حتی فروش روزنامه به صورت کیلویی نیز با مشکل مواجه شده است.
از سلطه فضای مجازی بر فضای خبری جامعه که بگذریم، به افزایش شدید قیمت روزنامه می رسیم که پا را بر گلوی روزنامه گذاشته تا رسانه چاپی آخرین نفس های خود را بکشد.
روزنامه ها بر اساس آگهی و مسائل دیگر می توانستند به حیات مادی و نه معنوی خود ادامه دهند اما در پرتو وضع کنونی کاغذ به سختی نفس کشیده و بعید است بتوانند به حیات خود ادامه دهند.
یکی از مدیران مسئول روزنامه های قدیمی قم می گوید که اوضاع در حال حاضر به شدت سخت شده است و شاید تا مدتی دیگر تعطیلی روزنامه را اعلام کنیم.
وی ادامه می دهد که افزایش قیمت کاغذ و همچنین مخارج دفتر سبب شده تا به شدت تحت فشار باشیم و در حال حاضر روزنامه داری هیچ توجیه اقتصادی ندارد و با توجه به اینکه روزنامه مورد توجه بزرگان و مسئولان قرار دارد به وضع موجود ادامه می دهیم.
این مدیرمسئول با انتقاد از صدور مجوزهای بی رویه و گسترش روزنامه ها در کشور تأکید می کند که این سیاست سبب شده تا روزنامه به سوی مرگ تدریجی گام بردارد و روزنامه هایی بتوانند به حیات خود ادامه دهند که بیشتر به فکر تحقق درآمد باشند تا ارائه مطالب مفید به مخاطب.
برای بررسی وضع روزنامه در مرکز شهر به یکی از دکه های روزنامه فروشی در این منطقه رفتیم اما آمار نشان می دهد که فروش روزنامه در مناطق مختلف هیچ تفاوتی با هم ندارند و آمار یکسانی به ثبت رسیده است.
این دکه دار درباره آمار فروش روزنامه می گوید که خرید روزنامه روز به روز کمتر می شود و به جای خرید روزنامه شاهد افزایش پدیده تیترخوانی هستیم.
وی می افزاید که مردم تیتر روزنامه ها را مطالعه کرده و راه خود را ادامه می دهند و برخی روزنامه های تخصصی توسط مخاطبان خود خریداری می شوند.
اوضاع خطرناک روزنامه را جایی به شدت احساس کردیم که یکی از کارکنان روزنامه های قم درباره آمار روزنامه سخن گفت.
وی می گوید که روزنامه را برای خرید مخاطبان منتشر نمی کنند زیرا روزنامه های معروف کشور خریداری ندارند چه رسد به روزنامه ای که چند سال است منتشر می شود.
وی تصریح می کند که هدف از چاپ و انتشار روزنامه کسب درآمد از آگهی های تجاری و موارد مشابه است وگرنه چاپ و انتشار روزنامه در شرایط کنونی که خریداری برای آن وجود ندارد، غیرمنطقی است.
این کارمند دفتر روزنامه، آمار مشابهی از سایر روزنامه ها ارائه و تأکید می کند که مردم در حال حاضر تمایلی برای خرید روزنامه ندارند و روزنامه های چاپ شده یا به صورت رایگان به ادارات و سازمان ها ارسال می شوند یا اینکه به صورت کیلویی به فروش می رسند.
این در حالی است که گرایش سازمان ها و ادارات به سوی کانال های خبری در فضای مجازی افزایش یافته است و در صورت ادامه وضع موجود باید کفن روزنامه ها را برای دفن آماده کرد.
سیاست جدید وزارت ارشاد مبنی بر دادن آگهی به خبرگزاری ها نیز ضربه ای است که بر پیکره روزنامه هایی محسوب می شود که زمانی جولان داده و هم اکنون نظاره گر جولان کانال های خبری هستند.
نظر شما