به گزارش خبرنگار گروه مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان، ازدواج یک سنت حسنه در دین اسلام است که سفارش بسیاری نسبت به آن در قرآن کریم و روایات شده اما این سنت حسنه این روزها با رواج برخی تجملات و تشریفات به معضل برای جوانان تبدیل شده است. از این رو، به مناسبت فرا رسیدن سالروز ازدواج آسمانی حضرت امیرمومنان و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیهما که روز «ازدواج» نام دارد، در گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام «محمدمهدی لطفی»، کارشناس مرکز تخصصی مهدویت بایدها و نبایدهای ازدواج در جامعه منتظر ظهور امام زمان(عج) را بررسی کرده ایم که در ادامه می آید:
اسلام در خصوص ازدواج چه توصیه ها و سفارش هایی دارد؟
ازدواج یکی از پیوندهای مقدس در دین اسلام است که در قرآن کریم و روایات ائمه معصومین علیهم السلام به مومنین و مسلمین توصیه شده به سمت آن حرکت کنند و با ازدواج، کانون خانواده را تشکیل دهند و به دنبال تشکیل یک خانواده صمیمی و با محبت باشند.
در آیات قرآن کریم هدف از ازدواج، دستیابی به آرامش روحی و روانی بیان شده است: «وَمِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْكُنُوا إِلَيْهَا وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛ و باز یکی از آیات (لطف) او آن است که برای شما از جنس خودتان جفتی بیافرید که در کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رأفت و مهربانی برقرار فرمود. در این امر نیز برای مردم بافکرت ادله‌ای (از علم و حکمت حق) آشکار است.» این یعنی خانواده بر اساس محبت، مودت و رحمت بنا می شود.
آیا اسلام برای ازدواج ملاک ها و معیارهایی را نیز قرار داده است؟
یک ازدواج موفق برای آنکه به آن هدف نهایی یعنی آرامش در زندگی، برسد باید دارای ملاک‌ها و معیارهایی باشد که اگر آنها در انتخاب همسر و تشکیل یک زندگی رعایت شود، آرامش واقعی ایجاد خواهد شد اما اگر رعایت نشود، آن نتیجه حاصل نخواهد شد.
اصلی‌ترین و مهمترین معیار و ملاک که برای انتخاب همسر که در اسلام مطرح شده است، دین داری و ایمان است و این ملاک نسبت به بقیه معیارها از اولویت بسیار بالایی برخوردار است یعنی مهمترین معیار آن است که انسان با شخصی ازدواج کند که خدامحور و دیندار باشد.
خداوند در آیه ۲۲۱ سوره مبارکه بقره می فرماید: «وَلَا تَنْكِحُوا الْمُشْرِكَاتِ حَتَّى يُؤْمِنَّ وَلَأَمَةٌ مُؤْمِنَةٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْكُمْ وَلَا تُنْكِحُوا الْمُشْرِكِينَ حَتَّى يُؤْمِنُوا وَلَعَبْدٌ مُؤْمِنٌ خَيْرٌ مِنْ مُشْرِكٍ وَلَوْ أَعْجَبَكُمْ أُولَئِكَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَيُبَيِّنُ آيَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ؛ و با زنان مشرک و بت‌پرست، تا ایمان نیاورده‌اند، ازدواج نکنید! (اگر چه جز به ازدواج با کنیزان، دسترسی نداشته باشید؛ زیرا) کنیز باایمان، از زن آزاد بت‌پرست، بهتر است؛ هر چند (زیبایی، یا ثروت، یا موقعیت او) شما را به شگفتی آورد. و زنان خود را به ازدواج مردان بت‌پرست، تا ایمان نیاورده‌اند، در نیاورید! (اگر چه ناچار شوید آنها را به همسری غلامان باایمان درآورید؛ زیرا) یک غلام باایمان، از یک مرد آزاد بت‌پرست، بهتر است؛ هر چند (مال و موقعیت و زیبایی او،) شما را به شگفتی آورد. آنها دعوت به سوی آتش می‌کنند؛ و خدا دعوت به بهشت و آمرزش به فرمان خود می‌نماید، و آیات خویش را برای مردم روشن می‌سازد؛ شاید متذکر شوند!»
دومین ملاک ازدواج بر اساس متون اسلامی، برخورداری از اخلاق نیکو است که در این زمینه شخصی از امام رضا علیه السلام پرسید: خانمی از اقوام ما وجود دارد که بنا دارم با آن ازدواج کنم اما کمی اخلاقش خوب نیست حضرت(ع) در جواب فرمودند: با او ازدواج نکن.
اخلاق خوب جلوه ها و ویژگی های بسیاری مانند خوش برخوردی، خوش زبانی، وفا، عفت، چشم پاک و ... دارد.
سومین ویژگی که در انتخاب همسر بر اساس متون اسلامی باید مدنظر قرار گیرد، خانواده همسر است یعنی علاوه بر آن که در انتخاب همسر باید دقت کنیم که فرد باایمانی باشد، خانواده او نیز باید دارای ملاک‌ها و معیارهایی باشد زیرا در هر صورت زندگی ای که قرار است شکل بگیرد تنها به زن و مرد محدود نمی شود بلکه خانواده ها نیز در آن تاثیرگذار هستند.
توجه به خانواده ها در روایات اسلامی بسیار مورد تاکید است شاید یک دلیل آن تاثیر وراثت و ژنتیک بر نسل آینده افراد است لذا زمانی که انسان بنا دارد خانواده ای تشکیل دهد که حاصل آن تولد فرزندانی خواهد بود باید بداند که خانواده همسر به دلیل تاثیرگذاری ژنتیکی بر فرزندانش، بسیار مورد اهمیت هستند چنان که در روایتی پیامبر گرامی اسلام(ص) می فرمایند: «أَیها النّاسُ، إیاکمْ وَ خَضْراءَ الدَّمَنْ، قیلَ: یا رسولَ الله، وَ ما خضراءُ الدَّمَن؟ قالَ: أَلْمَرْأةُ الحَسْناءٍ فی مَنْبَتِ السُّوءٍ؛ بپرهیزید از خضراء دمن، سؤال شد: خضراء دمن چیست؟ فرمود: زن زیبایی که در چمن زار و یا در گلستان بد، پرورش یافته باشد.»
البته در خصوص انتخاب همسر، ملاک‌ها و معیارهای اقتصادی و کفویت اجتماعی و طبقاتی نیز مطرح است که در مرتبه دوم اهمیت قرار دارند.
آیا در ترویج فرهنگ انتظار و زمینه سازی برای ظهور، ازدواج هم نقش دارد و چگونه می تواند در این باره اثرگذار باشد؟
برای آنکه زندگی یک زن و شوهر در مسیر ظهور باشد، سبک و روش زندگی بسیار مهم است لذا در روایات تاکید شده سبک زندگی می تواند بر ظهور تاثیرگذار باشد امام صادق علیه السلام در این باره می فرمایند: امیر المومنین علیه السلام بر بالای منبر فرمودند: زمین خالی از حجت خداوند نمی شود اما خداوند چشمان مردم را از دیدن حجت خود به خاطر سبک زندگی غلط محروم می کند زیرا آنها اهل ظلم، جور و فساد هستند و به خود ظلم می‌کنند.
امام زمان (عج) نیز در روایتی پیرامون علت غیبت خود می فرمایند: آنچه باعث می‌شود که شما نتوانید من را ببینید آن است که خبرهایی از شما به ما می‌رسد و اعمالی را از شما می بینم که آنها را دوست ندارم.
یک خانواده مهدوی باید سبک زندگی اش به گونه‌ای باشد که به سمت ظهور حرکت کند اینکه خداوند در قرآن کریم و عده می‌دهد حکومت جهان را صالحان بر عهده خواهند گرفت و جانشین خداوند روی زمین می شوند، مشخص است اگر بناست فردی به همسر خود کمک کند تا زمینه ساز ظهور امام زمان (عج) باشد، باید به او کمک کند تا سبک زندگیشان دینی باشد و بر اساس ایمان و عمل صالح عمل کنند.
در جامعه منتظر و زمینه ساز ظهور زن و شوهر باید آرمان مشترکی به نام حرکت به سمت ظهور داشته باشن و برای رسیدن به این آرمان مشترک برنامه ریزی کنند.
یک زوج منتظر با چه روشی می توانند فضای خانه و خانواده خود را مهدوی کرده و با بهره مندی از سبک زندگی مهدوی در مسیر ظهور حرکت کنند؟
این برنامه ریزی در چند عرصه تعریف می شود یکی از آنها حاکم بودن ایمان بر فضای خانواده است. یعنی خانه این زوج باید مصداق آیه شریفه «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ؛ (این چراغ پرفروغ) در خانه‌هایی قرار دارد که خداوند اذن فرموده دیوارهای آن را بالا برند (تا از دستبرد شیاطین و هوسبازان در امان باشد)؛ خانه‌هایی که نام خدا در آنها برده می‌شود، و صبح و شام در آنها تسبیح او می‌گویند» باشد.
دومین مولفه حاکمیت عشق و محبت است خانواده ای که بناست امام زمانی زندگی کند و زمینه ساز ظهور ایشان باشد باید در آن عشق و محبت با هدف دستیابی زوجین به آرامش بر اساس آیات قرآن کریم وجود داشته باشد.
عشق و محبت میان زوجین در عرصه‌های مختلف تعریف می‌شود اول آنکه رابطه زن و شوهر باید عاطفی و بر اساس عشق باشد و حتی بعد از آن که صاحب فرزند شدند، رابطه میان پدر و فرزند و مادر و فرزند باید بر اساس عشق و محبت باشد. دومین مولفه آن است که باید عشق و محبت به امام زمان (عج) در خانواده حاکم باشد یعنی خانم باید به همسرش کمک کند تا محبت وی به امام زمان (عج) تقویت شود و بالعکس آقا باید به همسرش کمک کند، محبت او نیز نسبت به حضرت(عج) تقویت شود و در آینده این دو نفر باید کمک کنند تا فرزندانشان هم نسبت به امام زمان (عج) دارای یک علاقه و محبت خاص و ویژه باشند. پیامبر (ص) در روایتی می‌فرمایند: فرزندانتان را با سه ویژگی تربیت کنید اول محبت نسبت به پیامبر (ص)، دوم محبت به اهل بیت علیهم السلام و سوم قرائت قرآن کریم.
سومین مولفه وجود حاکمیت دوستی با دوستان خداوند یعنی «تولی» و دشمنی با دشمنان خداوند «تبری» است این را می توان به دوستی با دوستداران امام زمان (عج) و دشمنی با دشمنان امام عصر (عج) تفسیر کرد. امام کاظم علیه السلام می فرمایند: خوش به حال شیعیان ما که در زمان غیبت امام زمان (عج) به محبت ما تمسک می جویند و بر محبت ما ثابت قدم هستند و بر برائت جستن از دشمنان ما نیز ثابت هستند. یعنی خانواده منتظر و زمینه‌ساز باید روابط اجتماعی خود را بر اساس محبت عشق به امام زمان (عج) تنظیم کند.
چهارمین مولفه در این باره حاکمیت صبر و استقامت بر فضای خانواده زمینه ساز است یعنی در این خانواده باید همسران به یکدیگر کمک کنند تا در برابر مشکلات و سختی ها صبر کنند یعنی خانواده ای می تواند زمینه ساز ظهور امام زمان (عج) باشد که در تمامی عرصه ها به ویژه دین و دینداری صبور باشد و زوجین به یکدیگر کمک کنند تا در برابر مشکلات صبر کنند، زیرا یکی از سختی های دوران آخرالزمان و عصر غیبت، حفظ دین است لذا در روایات آمده کسی که بتواند در غیبت امام زمان (عج) بر اذیت ها و آزارهاای دشمنان صبر کند، مانند کسی است که در کنار پیامبر (ص) جنگیده باشد.
نظر شما