«ملکه کشتی ربا»؛ بهانه ای برای پایان دوره «بزن در رو»

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، در هفته های گذشته مناقشه میان آمریکا و ایران، با توقیف نفتکش ایرانی در جبل الطارق به دستور انگلستان وارد فاز تازه ای شد. انگلیس به عنوان یکی از سه عضو اروپایی برجام، با وجود آن که پس از خروج دونالد ترامپ از برجام، همچون سایر کشورهای اروپایی حاضر در برجام بر صیانت از آن تاکید کرده بود، این بار -بنا بر شواهد موجود- بازیچه دست جنگ طلبان کاخ سفید شد و نفتکش ایرانی را به طور غیرقانونی توقیف کرد.

گرچه این اقدام انگلستان، در روزهای گذشته و بنابر پیش بینی رهبر انقلاب با پاسخ درخور ایران همراه شد اما این مساله، از رویکرد خصمانه نسبت به ایران و دنباله روی گاه و بی گاه این کشور از سیاست های یکجانبه آمریکا نمی کاهد.

آن چه از خلال رویدادهای هفته ها و روزهای گذشته مشخص است، اقتدار سیاسی-امنیتی ایران است که هم به عنوان مهمترین عامل بازدارنده در مواجهه با تهدیدات خارجی خودنمایی می کند و هم وجاهت بین المللی اقدامات ایران را تضمین می کند.  

اما هماهنگی کامل رویکرد نظامی-امنیتی و دیپلماسی ایران، هنوز در عرصه دیپلماسی عمومی بروز و ظهور در خوری ندارد. این نقصان شاید بیش از هرچیز به ضعف رسانه ای ایران در فضای جهانی  و فاصله ما از ژورنالیسم حرفه ای بازگردد. هرچه در این سال ها در زمینه توانایی های نظامی و دیپلماسی رسمی شاهد پیشرفت های چشمگیر بوده ایم، به همان اندازه در فضای رسانه ای جهانی کم اثر ظاهر شده ایم.

شاید زمان آن فرارسیده که دستگاه های فرهنگی کشور در زمینه تولید محتوا براساس سیاست های کلی کشور و همچنین یافتن راه های عرضه جهانی آن از حالت انفعال خارج شده و فکری اساسی کنند.

امروزه هنر در جهان به عنوان یکی از مهمترین ابزارها دیپلماسی عمومی کشورها شناخته می شود؛ تا جایی که از سینمای هالیوود به عنوان مهمترین عامل پیشبرد سیاست های آمریکا از زمان جنگ سرد تاکنون نام برده می شود. در زمانه ای که شعارهای مستقیم کارکرد خود را در برقراری ارتباط با مخاطب از دست می دهد، تنها می توان به هنر و بازتاب آن از طریق رسانه امید بست.

از سوی دیگر، هنر در دنیای امروز معنایی متفاوت از گذشته دارد. پیش از این هنر بیشتر به آثار هنرمندان برای مخاطبانی خاص اطلاق می شد اما امروز هنر معنایی به مراتب وسیع تر به خود گرفته است، تا آن جا که می توان گفت هنر در پس زمینه همه آن چه از طریق رسانه های گسترده جهان جدید به مخاطب عرضه می شود، حضور پررنگ دارد.

از فیلم های سینمایی و سریال ها گرفته تا بازی های رایانه ای و تبلیغات تجاری، همه و همه محل ظهور و بروز فعالیت هنرمندانی رشته های مختلف است که ما حتی در بسیاری موارد با جزئیات تخصص و جایگاه آن ها آشنا نیستیم.

در چنین شرایطی است که کشورهای قدرتمند جهان می کوشند به جای جنگ سخت با هزینه های نظامی گزاف، توجه و تمرکز خود را برجنگ نرم معطوف کنند. نگاهی به تحولات سال های اخیر در فضای بین المل به خوبی تاثیر این رویکرد را نمایان می سازد، آن جا که با بهره گیری از تکنولوژی و هنر، نتایج انتخابات ها و همه پرسی ها دگرگون می شود. یا وقتی مردم یک کشور در اثر مواجهه با حجم تبلیغات هدفمند، ذهنیتی خاص پیدا می کنند. این ها مثال های ساده ای از رویکردی تازه در جهان است که پیش از این بیشتر در اقتصاد و تبلیغات برندها مشاهده می شد اما امروز با قدرت هرچه بیشتر در حوزه سیاست خودنمایی می کند.

در روزهای گذشته توقیف نفتکش ایرانی به دستور انگلستان، بهانه ای برای تلاش گروهی از کارتونیست ها با حمایت «بنیاد فرهنگی روایت فتح» برای افتتاح نمایشگاهی با عنوان «ملکه کشتی ربا» شده است. نمایشگاهی که پس از سه روز فعالیت فشرده هنرمندان روز گذشته گشایش یافت.

«سیدمسعود شجاعی طباطبایی»، مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری و کاریکاتوریست شناخته شده که در این سال ها پای ثابت برپایی چنین نمایشگاه هایی است، برپایی «ملکه کشتی ربا» را اقدامی آفندی معرفی کرد که به خاطر فرصت کم برپایی، بسیاری از هنرمندان کارتونیست از حضور در آن بازماندند.

شجاعی «استعمار» را رویکرد ملکه انگلستان در سیاست خارجی این کشور دانست که حتی امروز خود را در سیاست های اجرایی انگلستان نمایان می کند.

مدیر مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری از سوی دیگر به حضور فعال کارتونیست های ضد ایرانی در فضای رسانه ای پس از توقیف نفتکش ها اشاره کرد و بر لزوم بهره مندی از بیان تصویری کاریکاتور به عنوان رسانه ای جهانی تاکید کرد.

این کارتونیست همچنین برگزاری نمایشگاه «ملکه کشتی ربا» متاثر از سخنان رهبر انقلاب معرفی کرد و گفت که ما با کاریکاتورهای خود پایان دوره «بزن در رو» را به نمایش گذاشته ایم.

گفتنی است نمایش آثار نمایشگاه «ملکه کشتی ربا» که از روز گذشته 5 مردادماه در مجموعه اسوه آغاز شده تا 25 مردادماه ادامه دارد. در این نمایشگاه 14 هنرمند از جمله حبیب‌الله صادقی، مازیار بیژنی، محمدعلی رجبی، مهناز یزدانی، علیرضا ذاکری، اکبر تراب پور، جابر اسدی، محمدحسین نیرومند، عباس گودرزی، شهرام شیرزادی و طاهر شعبانی با آثار خود حضور دارند.