به گزارش خبرگزاری شبستان، یورونیوز در گزارشی تحلیلی با این مقدمه نوشت: هر چند ایالات متحده در دوم ماه مه گذشته (۱۲اردیبهشت ماه) با لغو معافیت هشت کشور از شمول تحریم خرید نفت ایران، نخستین برگ گاه‌شمار تازه‌ترین دور تنش‌ها در خلیج فارس را ورق زد ولی بر اساس اعلام وزیر نفت ایران فروش نفت این کشور با بهره‌گیری از روش‌های به اصطلاح «دور زدن تحریم‌های آمریکا» همچنان ادامه دارد.
طبق خبر ایبنا از این رسانه، با توقف انتشار آمار تولید و صادرات نفت ایران، گمانه‌زنی پایگاه‌های غربی از فروش روزانه ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار بشکه نفت خام این کشور حکایت دارد. در این میان مقام‌های ارشد آمریکایی با وجود تلاش برای به صفر رساندن فروش نفت ایران، بارها این کشور را متهم کرده‌اند که با دامن زدن به تنش‌ها به دنبال انتفاع از افزایش قیمت جهانی نفت است.
موضوعی که پس از گذشت نزدیک به سه ماه تنش در گذرگاه مهم نفت و تجارت جهان تا حدودی قابل بررسی شده است. در این مدت، وقوع رخدادهایی از جمله حمله به نفتکش‌ها و توقیف آنها و نیز ساقط کردن متقابل پهپادهای ایران و آمریکا، آرامش تنگه هرمز و امنیت انتقال نفت خاورمیانه را تا بیشترین حد در ۳۰ سال گذشته به خظر انداخته است.
همزمان ایران در اعتراض به خروج یک جانبه آمریکا از برجام و عدم ایفای تعهدات اروپا در قبال توافق هسته‌ای فیمابین، سطح تعهدات خود را در مورد غنی‌سازی اورانیوم کاهش داده، اقدامی که سطح تنش دیپلماتیک میان ایران و اتحادیه اروپا را نیز افزایش داده است.
در چنین شرایطی قیمت نفت خام سنگین ایران که یکی از پایه‌های سبد نفتی اوپک محسوب می‌شود، طی ۸۱ روز گذشته نزدیک به ۱۱ دلار ارزان‌تر شده است. همزمان بهای جهانی نفت پایه برنت دریای شمال، نزدیک به ۹ دلار کاهش پیدا کرده است. رخدادی که نشان دهنده تاثیرگذاری بیشتر عوامل بنیادین شکل دهنده قیمت نفت در مقایسه با شوک‌های سیاسی و امنیتی مترتب بر بازار جهانی طلای سیاه است.
عواملی همچون رشد آتی اقتصاد جهان، پایداری رشد اقتصادی آمریکا، تبعات جنگ تجاری ایالات متحده با چین، کاهش رشد اقتصادی چین و سطح تولید و عرضه نفت تولیدکنندگان عمده نفت جهان از جمله آمریکا، روسیه و عربستان سعودی که در مجموع بهای جهانی نفت را در سراشیبی قرار داده است.
هر چند تخلیه تاثیر عوامل بنیادین یاد شده بر بهای نفت چندان ساده نیست ولی مقایسه نوسان قیمت جهانی نفت سنگین ایران و برنت پیش و پس از ۱۵ رخداد تنش‌زا در خاورمیانه می‌تواند تا حدودی گویای اثرماندگار شوک‌های سیاسی و امنیتی بر قیمت نفت باشد.
هر چند بخش قابل توجهی از این رخدادها در روزهای پایانی هفته اتفاق افتاده و تاثیر شوک قیمتی آنها تا اولین روز کاری هفته جدید تا حدودی خنثی شده ولی در مورد برخی حوادث سه ماه گذشته، رفتار متفاوت قیمت نفت ایران و برنت قابل مشاهده است. از جمله پس از لغو معافیت هشت کشور از شمول تحریم خرید نفت ایران، اعلام برنامه ایران برای کاهش سطح تعهدات خود در چارچوب برجام و حمله به چهار کشتی در دریای عمان که جملگی در نیمه اول گاه‌شمار تنش‌ها رخ داده است.
حال با فرض تاثیرپذیری عوامل بنیادین بر قیمت نفت طی ۸۱ روز گذشته، در مجموع قیمت نفت ایران می‌توانسته به طور متوسط حدود ۱.۵ دلار و برای ۱۷ روز از ۸۱ روز پرتنش گذشته افزایش یافته باشد. در این شرایط جدی نیز سود ایران حدود ۱۳ میلیون دلار بوده است.
بنابراین بر اساس آن چه که بیشتر با واقعیت سازگاری دارد، معادلات بازار جهانی نفت تاکنون در جهت کاهش تاثیرگذاری تنش‌های سیاسی و امنیتی بر قیمت حرکت کرده و حتی اثر این شوک‌ها بر قیمت، بسیار کوتاه‌مدت بوده و به سرعت از میان رفته است./
نظر شما