خبرگزاری شبستان: سرویس سیاسی- پریسا رهنما: روز گذشته «بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس شد تا تغییراتی در سیستم حکومتی این کشور ایجاد شود. در خصوص آینده فعالیت نخست وزیر جدید انگلیس یکی از مهمترین سوالات نحوه ارتباط تهران و لندن در دوران حکومت داری اوست که در این باره با (مهدی مطهرنیا) استاد روابط بین الملل گفت و گو کرده ایم. مشروح این مصاحبه را در ذیل می خوانید:
سوال 1: روابط ایران و انگلیس در دوران نخست وزیر جدید چگونه خواهد بود؟
بوریس جانسون رویکردهای محافظه کارانه و تمایل به نومحافظه کاری دارد، بدین معنا که او از یک سو یک نومحافظه کار انگلیسی و از سوی دیگر از شمایل شخصیتی نزدیک به ترامپ برخوردار است، آن هم در بافت موقعیتی ناشی از روی کار آمدن دولت خود نومحافظه کار در آمریکا و شخصیتی مانند ترامپ که نقش بازیگر دیوانه کاخ سفید را در واشنگتن به خوبی ایفا می کند.
از سوی دیگر ما شاهد روی کار آمدن بوریس جانسونی هستیم که از نظر شخصیتی و نوع رفتارهای خود بسیار نزدیک به ترامپ شناخته می شود و نوعی نومحافظه کاری در دیدگاه های سیاسی او در اندیشه موجود در افکار عمومی انعکاس پیدا کرده است. مواضع او مواضعی تند در ارتباط با دیگر کنشگران جهانی محسوب می شود و بدین ترتیب اکنون واشنگتن و لندن در ارتباط با تهران به یک موجودیت واحد از نظر فکری و شخصیتی رهبران نزدیک شده اند. پرسش این است که آیا در عالم سیاست قطب های همنام مانند آهن ربا یکدیگر را دفع خواهند کرد یا بر اساس قاعده ویژه سیاست همدیگر را جذب خواهند کرد؟ در عالم سیاست قطب های همنام همدیگر را جذب می کنند، همان گونه که رضا شاه و آتاتورک همدیگر را جذب کردند و همان طور که در حرکت های اولیه هیتلر او و استالین همدیگر را جذب کردند. سوال این است آیا ارتباط بوریس جانسون و ترامپ از قاعده رضا خان و آتاتورک پیروی خواهد کرد یا مانند هیتلر و استالین از هم دور می شوند که این را زمان نشان خواهد داد.
آنچه که در این برهه بیشتر به نمایش گذاشته می شود، این گونه است که قبل از روی کار آمدن جانسون، ترامپ آشکارا از انتخاب وی در دیدار با ملکه انگلیس حمایت کرد و چندین بار این مقوله را تکرار کرد.
سوال 2: جانسون پیش از این وزیر خارجه انگلیس بود که در دورن تصدی این شغل نشان داد آن گونه که الان برای انتخاب اش تبلیغ می کند با ایران سر ناسازگاری ندارد. آیا فکر می کنید در عمل، جانسون در دوران نخست وزیری ترجیح می دهد که مانند دوران وزارت خارجه با ایران همراه باشد یا این بار تلاش دارد بیشتر شبیه ترامپ نقش آفرینی کند؟
در عالم سیاست عوامل مختلفی مانند عاملیت و ساختار بر اقدامات افراد تاثیرگذار است، هر دوی این مسایل در کناکنش قرار دارد. به هر تقدیر عاملیت نمی تواند صددرصد کارهایی که می توانند را به انجام برسانند و ساختارها آنها را محدود می کند. در کنار عاملیت ها و ساختارها، بافت کارها وجود دارند که افکار عمومی، منافع و تعیین اهداف بر اساس منافع مسایلی هستند که نمی توان آنها را نادیده گرفت. نه تنها بوریس جانسون بلکه قوی ترین رهبران جهان نمی توانند از ساختار و بافت کارها عبور کنند و آن را نادیده بگیرند و آنها در شرایط مختلف تحت تاثیر قرار می گیرند و بر همین اساس نمی توان به صراحت و دقیق نحوه عملکرد و رویکرد بوریس جانسون در قبال ایران در دوران نخست وزیری را پیش بینی کرد.
سوال 3: ایران در قبال جانسون چه راهکاری را باید مد نظر بگیرد؟
تعجیل در قضاوت در باب بوریس جانسون به نفع ایران نیست و نباید بر اساس برداشتی که از بوریس جانسون و انگلستان وجود دارد، قضاوت کنند بلکه بر اساس شأن و تمدن هزاره ای باید برخورد داشته باشند و نباید پیش از عملکرد جانسون نسبت به او قضاوت داشته باشیم.
نظر شما