قصه پرغصه مدیریت در مساجد

مسجد به عنوان جایگاه عبادت مسلمانان، از مهم‌ترین نهاد‌های جامعه اسلامی با کارکردی چندمنظوره به شمار می‌آید و همواره در طول تاریخ اسلام نقشی بنیادین ایفا کرده ولی امروز شاهدیم با وجود متولیان متعدد دولتی و غیردولتی،مشکلات این مراکز دست به دست می چرخد.

خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی/ سمیرا نیستانی؛ «من سفارش می کنم که کانون های فرهنگی - هنری مساجد را فراموش نکنید؛ البته با همکاری بسیج. بد است که بین روحانی مسجد و بسیج مسجد، اختلاف به وجود بیاید. نه، با همکاری بسیج، این کانون های فرهنگی - هنری مساجد را مؤثر کنید، برایش کار کنید. بنشینید فکر کنید، مطالعه کنید و سخنی که متناسب با نیاز آن جوان است که آنجا حضور پیدا می کند، فراهم کنید. مطالعه کنید. کتاب هایی وجود دارد که می شود از این کتاب ها استفاده کرد.

 

کتاب هایی هست؛ بروید بپرسید، تحقیق کنید از کسانی که اهلش هستند. خودتان را مجهز کنید، مسلح به سلاح معرفت و استدلال کنید، بعد به این کانون های فرهنگی - هنری بروید و پذیرای جوان ها باشید. با روی خوش هم پذیرا باشید؛ با سماحت، با مدارا. فرمود: «و سنّة من نبیّه»، که ظاهراً عبارت است از «مداراة النّاس»؛(۱) مدارا کنید. ممکن است ظاهر زننده‌ای داشته باشد؛ داشته باشد. بعضی از همین هایی که در استقبالِ امروز بودند؛ خانم هایی بودند که در عرف معمولی به آنها می گویند «خانم بدحجاب»؛ اشک هم از چشمش دارد می ریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنید؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است؛ جان، دلباخته‌ به این اهداف و آرمانهاست. او یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقص های این حقیر باطن است؛ نمی‌بینند. «گفتا شیخا هر آنچه گوئی هستم / آیا تو چنان که مینمائی هستی؟». ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهی از منکر هم می کند؛ نهی از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت»

 

 

این مطالب سخنان مقام معظم رهبری است که در سفر پرخیر و برکت ایشان به خراسان شمالی در مهرماه سال 91 و در جمع  علما و روحانیون خراسان شمالی مطرح کردند و چه خوب می شد همه آنهایی که ادعای تبعیت از رهبری را دارند؛ با گوش و جان؛ دل به این سخنان می دادند و برای جامه عمل پوشاندن به این منویات، کمی بیشتر تلاش می کردند تا رونق و عمران معنوی مساجد آنچنان چشمگیر شود که تنها دلیل برای عمران مادی مساجد شود.

 

کانون های فرهنگی و هنری در کنار پایگاه های مقاومت بسیج، مراکزی هستند که با هدف تقویت حضور نوجوانان و جوانان در مساجد راه اندازی شده اند و با اجرای برنامه های متنوع فرهنگی، هنری، مذهبی و اردویی، سعی می کنند طیف وسیعی از نوجوانان و جوانان را که در معرض توطئه های شوم دشمنان قرار دارند، جذب مسجد کرده و آنان را در فعالیت های درون مسجدی مشارکت دهند.

 

در این بین هستند افرادی که مسجد را فقط محل راز و نیاز و ذکر و عبادت می دانند و معتقدند شأن مسجد با اجرای فعالیت های فرهنگی و هنری و حضور افرادی که فقط به صرف اینگونه برنامه ها در مسجد گردهم می آیند؛ پایین می آید لذا نه تنها هیچگونه همکاری با کانون ها و پایگاه های بسیج نمی کنند بلکه حتی شاهد سنگ اندازی این افراد هم هستیم.

 

 

چندی پیش، تعدادی از بانوان منطقه 17 شهریور جنوبی شهر بجنورد با مراجعه به خبرگزاری شبستان، خواستار حل مشکلات آنان با امام جماعت و هیئت امنای مسجد آل شیخ چهارراه هفده شهریور شدند؛ آنان اظهار می کردند با توجه به اینکه در این مسجد هم کانون فرهنگی و هنری و هم پایگاه بسیج فعال است؛ اما هیچ گونه کلاس و برنامه ای با توجه به فرا رسیدن ایام اوقات فراغت اجرا نمی شود؛ و با توجه به اینکه یکی از بانوان فعال فرهنگی اقدام به برگزاری کلاس های قرآنی، هنری و فرهنگی در کانون کرده ابتدا با موافقت آنان مواجه شده ولی پس از تبلیغ و ثبت نام افراد علاقه مند، با منع برگزاری کلاس ها از سوی امام جماعت مسجد و هیئت امنا روبه رو شده است.

 

مریم سلطانی، بانوی فعال فرهنگی منطقه 17 شهریور شهر بجنورد که به گفته خود سابقه 15 ساله در برگزاری کلاس های اوقات فراغت در مساجد دارد و خود ساکن همین محله است، می گوید: این اولین باری است که برای برگزاری کلاس های اوقات فراغت در مسجد، با مخالفت امام جماعت و هیئت امنا روبه رو می شوم و هرچند آنها در ابتدا این موضوع را قبول کردند، اما حالا پس از ثبت نام از متقاضیان و دریافت هزینه کلاس ها، اجازه برگزاری کلاس ها در کانون و یا پایگاه بسیج را به ما نمی دهند.

 

وی با بیان اینکه قرار بود رشته های روخوانی، تجوید و تفسیر قرآن کریم رایگان برگزار شود و کلاس های هنری همچون خیاطی و گلدوزی که با هدف رونق تولید و کارآفرینی برای بانوان مدنظر بود در کنار کلاس های کامپیوتر و تقویت دروس همچون ریاضی برقرار شود، ادامه داد: هرچند آنان به ظاهر با حضور و فعالیت جامعه بانوان در مسجد مخالف هستند ولی عملا حضور آقایان هم در این مسجد کمرنگ است که باید بیشتر رونق بگیرد.

 

شنیدن این سخنان، خبرنگار شبستان را راغب به حضور در مسجد آل شیخ و پیگیری موضوع کرد؛ لذا عزم مسجد کرده و نیم ساعت قبل از اذان مغرب و عشاء در مسجد آل شیخ حضور یافتم؛ تعدادی از بانوان میانسال در حال آماده کردن سجاده و چادر نماز بودند؛ از آنجایی که این مسجد در مرکز شهر قرار دارد رفته رفته که به وقت اذان نزدیک می شدیم، شاهد حضور دختران و نوجوانان و بانوان جوان چه ساکن این محله و چه رهگذرانی که با شنیدن صدای قرآن و نزدیک شدن به وقت نماز، راهی مسجد می شدند تا نماز خود را به جماعت اقامه کنند.

 

دوربین، دفتریادداشت، قلم و نگاه کنجکاوانه یک خبرنگار به پیرامون، کافی است تا افرادی را که از مشکلی رنج می کشند و یا خواهان رساندن مطلب خود به گوش مسئولان هستند، به سمت او روانه کند؛ «فائزه ذاکریان» فارغ التحصیل مقطع کارشناسی زیست، اولین کسی است که به سراغ من می آید و با کمی سوال و جواب کوتاه، خواهش می کند صحبت های او را به عنوان یک جوان به گوش متولیان فرهنگی برسانم و ادامه می دهد: من ساکن این محله هستم و بسیار در عجبم چطور بسیاری از مساجد کلاس های مختلف فرهنگی و هنری برگزار می کنند ولی این مسجد نه؟!

 

وی می گوید: از آنجایی که برگزاری کلاس های مختلف در این مسجد هم از لحاظ شهریه و هم از لحاظ بُعد مسافت برای ما ساکنان این منطقه مناسب است، لازم است فکری برای این مسجد شود و درب آن فقط موقع نماز باز نباشد.

 

ذاکریان که خواستار برگزاری کلاس های نجوم، نقاشی، طراحی چهره، گلدوزی، خیاطی، احکام، اخلاق اسلامی و قرآنی است، بیان می کند: از آنجایی که اعتماد مردم به مسجد زیاد است، قطعا خانواده ها راحت تر می توانند عزیزان خود را در این کلاس ها ثبت نام کنند و با خیال آسوده از حضور آنان در محیط مسجد، رضایت خاطر داشته باشند.

 

 

طیبه پوربرات، معلم بازنشسته ساکن این منطقه هم علاوه بر اینکه برگزاری کلاس های فرهنگی و هنری در این مسجد را لازم و ضروری می داند، اعلام آمادگی می کند در صورت شکل گیری کلاس ها، بحث تدریس را هم انجام دهد و ادامه می دهد: بعضا برخی از خانم های این منطقه در کلاس های قرآنی مسجد امام حسین(ع) واقع در خیابان امام خمینی(ره) حضور می یابند که اگر مسجد آل شیخ فعال شود، قطعا همه به این مسجد مراجعه می کنند.

 

وی می گوید: زیرزمین این مسجد بسیار بزرگ و مرتب است و حتی می توان کارگاه های خیاطی را با هدف تولید و اشتغالزایی برای جوانان، فعال کرد و علاوه بر کمک به مسجد به بسیاری از خانواده ها کمک رساند.

 

سلاطین سلطانی، فاطمه یزدی زاده، نسرین ایزانلو، فائزه محمدزاده و زهرا کمالی هم از دیگر نمازگزارانی هستند که هر یک دلیل قاطعی برای ضرورت فعال شدن بخش فرهنگی و هنری مسجد ارائه می دهند و عاجزانه خواهش می کنند این موضوع را پیگیری کنیم و حداقل تا فرصت باقی مانده از ایام اوقات فراغت، مجموعه ای از کلاس های فرهنگی در این مسجد دایر شود.

 

پس از اقامه نماز جماعت مغرب و عشاء به سراغ هیئت امنا و امام جماعت مسجد می روم و خوشبختانه امام جماعت مسجد آل شیخ بجنورد با اینکه قرار قبلی دارد اما فرصتی را در اختیار شبستان قرار می دهد تا پاسخگو  سوالات ما باشد.

 

«حجت الاسلام نامور» با بیان اینکه حدود 14 سال در مسجد آل شیخ بجنورد به عنوان امام جماعت فعالیت دارد و در حال حاضر پیش نماز وعده مغرب و عشاء مسجد است در خصوص برنامه های مسجد می گوید: هر شب پس از اقامه نماز، قرائت یک صفحه از قرآن کریم و تفسیر آن را انجام می دهیم.  

 

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به بازسازی مسجد و صرف میلیون ها تومان هزینه، حضور و استقبال مردم به ویژه جوانان راضی کننده است، می گوید: هرچند فضای مسجد توسعه یافته اما متاسفانه آنچنان که باید و شاید مردم در نماز جماعت شرکت نمی کنند در صورتی که ما حتی آن زمان که مسجد در حال بازسازی بود، اقامه نماز جماعت را ترک نکردیم و در همین حوالی نماز جماعت را اقامه می کردیم.

 

«حجت الاسلام نامور» در خصوص برگزار نشدن کلاس های فرهنگی و هنری در مسجد، بیان می کند: قبلا کلاس های احکام و قرآن در مسجد برگزار می شد و یکی از بانوان، این کلاس ها را مدیریت می کرد اما به نظر رسید ابتدا باید شرایط حضور قشرهای مختلف در مسجد تبیین شود و علاقه مندان به حضور در فعالیت های درون مسجدی، به درک قابل قبولی از قداست مساجد برسند و خود را در مقابل آداب حضور در مساجد مسئول بداننند.

 

وی در پاسخ به این سوال که آیا در این مورد آسیب شناسی صورت گرفت و یا اینکه شما به عنوان امام جماعت مسجد راهکاری در پیش گرفتید که این مسئله حل شود یا خیر؟! می گوید: بنده تجربه 37 سال خدمت در حوزه های مختلف فرهنگی و مذهبی را دارم و معتقدم، این وظیفه مربی است که بچه ها را با تمام مسائل دینی آشنا کند وگرنه صِرف برگزار کردن کلاس در مسجد، نمی توان انتظار تربیت دینی فرزندانمان را داشت.

 

 

امام جماعت مسجد آل شیخ شهر بجنورد، در ادامه با بیان اینکه ما با کارهای فرهنگی که رنگ و لعاب دینی داشته باشد، مخالفتی نداریم، تصریح می کند: هرچند کلاس های ریاضی، خیاطی، گلدوزی و گلیم بافی با آموزه های دینی ما مرتبط نیست اما با این حال اگر مشکل مربی حل شود؛ آمادگی داریم کلاس های قرآنی را در این مکان تقویت کنیم و آن وقت می توان در کنار کلاس های قرآنی شاهد برگزاری کلاس های هنری هم بود ولی صرفا برگزاری کلاس های هنری در مسجد، چندان قابل قبول نیست.

 

صحبت های ما همچنان در موضوعات مختلف تربیت دینی نسل جوان ادامه می یابد و در انتها حاج آقا نامور درخواست ما را برای بازدید از مکان کانون فرهنگی و هنری فاطمیون و پایگاه بسیج شهید مدنی اجابت می کند و با راهنمایی ایشان و همراهی خادم مسجد به طبقه دوم مسجد می رویم و درب های این مراکز فرهنگی، با کلید خادم مسجد به روی ما گشوده می شود.

 

وضعیت قفسه های کتاب، میز و صندلی های مطالعه که با بی نظمی تمام در گوشه ای تعبیه شده، فضای خاک گرفته، دپو حداقل 10 سیستم کامپیوتر در گوشه پایگاه بسیج که به گفته یکی از فعالان مسجدی، وقف فعالیت های فرهنگی مسجد شده، نشان می داد باید با کدخدا منشی بزرگان و به همت مسئولان، عمران معنوی این مسجد را تقویت کرد و پیوند مردم با مساجد و مساجد با مردم را عمق بخشید.

 

 

قبل از خروج از مسجد یکی از برادران  مسجدی که به گفته خود در رفت و آمدهای به ستاد هماهنگی کانون ها نسبت به شبستان شناخت یافته، می گوید: متاسفانه گویا مشکلات این مسجد تمام شدنی نیست و نه تنها بانوان بلکه حتی برادران هم در فضای فرهنگی مسجد نقشی ندارند.

 

وی که خواست نامش ذکر نشود، بیان کرد: سن بالای هیئت امنا و عدم درک نیازهای نسل جوان، رفتارهای ناپسند خادم مسجد و بسیاری دیگر از رفتارهای دلسرد کننده، ما را از مسجد دور کرده و هرچند ساکن این محله هستیم ولی بعضا در فعالیت های سایر مساجد شرکت می کنیم.

 

«حجت الاسلام ناصر هدایتی» مدیر تبلیغات اسلامی بجنورد هم در خصوص این مسئله به خبرنگار شبستان گفت: ما این موضوع را پیگیری کرده ایم و به امام جماعت مسجد اعلام شده از آنجایی که کانون و پایگاه بسیج مجوز فعالیت دارد و فلسفه فعالیت آنها برگزاری برنامه های مختلف فرهنگی و هنری است، لذا باید همکاری لازم را داشته باشند.

 

وی که امیدوار بود این مسئله حل شده باشد، افزود: در صورت برگزاری جلسه ای ویژه حل مشکل همین مسجد از سوی مرکز رسیدگی به امور مساجد، برای حضور و پیگیری مجدد این مسئله اعلام آمادگی می کنیم.

 

 

 

پیگیری این موضوع از سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد هماهنگی کانون های فرهنگی و هنری مساجد و اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی ما را به سوی مرکز امور مساجد استان سوق داد و همه به اتفاق کلید حل این مشکل را در دستان امور مساجد نشان می دادند.

 

«حجت الاسلام ابراهیمی فرد» قائم مقام مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی در گفت و گو با خبرنگار شبستان با بیان اینکه در عین حال که مسجد محل ذکر خداست، محل اجتماع مومنان هم هست، افزود: اولین اقدام پیامبر(ص) در مدینه ساخت مسجد بود؛ مسجدی که مرکز تمام فعالیت های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، عمرانی و ... بود.

 

وی یکی از آسیب های امروز حوزه مساجد را تعدد متولیان مساجد نام برد و گفت: در حال حاضر ارگان های فرهنگی مختلف دولتی و غیردولتی آمده اند که به مسجد خدمت کنند و بعضا هم شاهد موازی کازی و رقابت ناصحیح هستیم؛ لذا مسجد پُرصاحب بی صاحب شده است.

 

حجت الاسلام ابراهیمی فرد، فلسفه راه اندازی مرکز رسیدگی به امور مساجد که در راستای دغدغه مقام معظم رهبری شکل گرفته را در جهت حل مسائل و مشکلات حوزه مساجد عنوان کرد و گفت: چیزی که ما نیاز داریم تربیت «امام محله» است؛ امام محله ای که بتواند بعد از نماز، مسجد را به یک دانشگاه تبدیل کند و محلی برای رونق تولید، ترویج ازدواج، حل مسائل و مشکلات مردم محله شود و در مجموع کارکردهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مساجد احیاء شود.

 

 

قائم مقام مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان شمالی با طرح این سوال که «مگر در دوران انقلاب و جنگ تحمیلی در ذیل مساجد فعالیت نمی کردیم؟! آموزش اسلحه نداشتیم؟! بسته بندی غذا نبود؟!» قطعا که بود؛ لذا امروز هم که در جنگ اقتصادی دشمن هستیم می توانیم و باید همه کارها را با محوریت مساجد برنامه ریزی کنیم.

 

وی با بیان اینکه مسائل و مشکلات مساجد را باید ریشه ای حل کرد، تربیت امام محله و معرفی مسجد طراز اسلامی در هر شهرستان را بخشی از اولویت های مرکز در راستای حل مشکلات اینچنینی دانست و گفت: برگزاری دوره های آموزشی برای خدام، تلاش برای الگو شدن مساجد و کارگاه های آموزشی اخلاق مداری برای فعالان حوزه مساجد را از دیگر اولویت ها برشمرد.

 

حجت الاسلام ابراهیمی فرد در عین حال قول داد به زودی در راستای حل مشکل مسجد آل شیخ، جلسه ای مشترک با ارکان مساجد برگزار شود و شاهد فعال شدن بیش از پیش این مسجد باشیم.

 

 

 

کد خبر 813436

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha