خبرگزاری شبستان، زیر گروه اقتصادی-پریسا رهنما: روز گذشته یک نماینده مجلس شورای اسلامی خبر از ورشکستگی خودروسازان ایرانی (سایپا و ایران خودرو) داد. در خصوص میزان درستی اظهارات این نماینده مجلس و وضعیت بازار خودرو در ایران به سراغ «امیرحسین کاکایی» عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو رفته ایم تا در این مورد به صورت تخصصی توضیحاتی ارایه دهد. مشروح مصاحبه با این کارشناس خودرو را درزیر می خوانید:
سوال: آیا سایپا و ایران خودرو ورشکسته شده اند؟
تصمیماتی که سال گذشته توسط نمایندگان مجلس گرفته شد که قیمت گذاری دستوری اجرا کردند، میلیارد ها تومان خسارت به خودروسازی ایران وارد کرد و موجب شد تا این دو خودروساز که همچنان با زیان تولید می کنند به حد ورشکستگی برسند. این دو خودروساز به طور طبیعی طبق قانون می توانند اعلام ورشکستگی کنند به عبارتی ورشکستگی همان طور که عرض کردم یک اختیار است که شرکت ها می توانند از نظر حقوقی اعلام کنند اما همان طور که عرض کردم ورشکستگس خودروساز نمی تواند اتفاق بیانفتد چرا که کل اقتصاد را با بحران روبرو می کند.
سوال: آیا اعلام ورشکستگی این دو خودروساز به وضعیت آن ها کمک می کند؟
طبق معیار اصلی اقتصاد و تجارت امروز بسیاری از سازمان های دیگر هم این وضعیت را دارند و حتی سال هاست ورشکسته شده اند. این معیار خوبی نیست و اگر این گونه باشد و خیلی از سازمان های بزرگ هم باید اعلام ورشکستگی کنند. اعلام ورشکستگی یکی از راه هاست اما این اقدام مناسبی برای خودروسازان نیست.
با توجه به گستردگی عملیات و روابط زیرساختی که ایران خودرو و سایپا با دیگر صنایع دارند، اعلام ورشکستگی یک راهکار نادرست است زیرا اعلام این مساله، بسیاری از صنایع دیگر را با خودش نابود می کند مانند اتفاقی که در سال 2007 در آمریکا افتاد. اگر بخشی از اقتصاد شما که بزرگ است مجبور کنند که اموال خود را حراج کنند و این نوع اعلام ورشکستگی کل اقتصاد را می تواند به هم بزند لذا اعلام این یک راهکار درست نیست هرچند در عدد و رقم در مرزهای خیلی بد باشیم و دچار بحران باشیم. البته باید یادآور شد که اوضاع خراب است و این یک اخطار است.
سوال: علت اصلی این بحران در خودروسازی کشور چیست؟
هیچ جای دنیا شرکت های تولید کننده خودرو تولید با زیان انجام نمی دهند. اما در ایران در یک سال گذشته خودروسازان با زیان تولید می کرده اند تا جایی که 180 هزار تا 200 هزار خودرو به دلیل ناقص بودن دپو شده است و 10 هزار میلیارد تومان قفل شده است.
یک اشکال اساسی وجود دارد. وقتی اصرار بر تولید ناقص داریم نتیجه آن این می شود و خودروساز زیان مالی می دهد و ضمن این که این تولید مشکل بازار را هم حل نکرده است. روش های یک سال گذشته نه تنها بازار را مدیریت نکرده بلکه صنعت را به نابودی پیش برده است . نباید قیمت گذاری دستوری باشد که مشکل اصلی را ایجاد کرد و دستورهای عجیب و غریبی مانند تولید ناقص به این مشکلات دامن زد.
سوال: مسئول رفع این بحران برای خودروسازان چه نهادی است؟
دولت باید جلوی ادامه روند یعنی تولید با زیان را بگیرد. با تصمیمات دولت، زیان ها به خودروسازها تحمیل شده و دولت باید جبران کند و پول پرداخت کند. در قانون تجارت وقتی یک شرکت صنعتی با دستورات دولت مجبور به زیان شود باید دولت جبران کند. در مورد خودرو هم این اتفاق اقتاده و با قیمت گذاری دستوری زیان دهی ایجاد می شود.
سوال: خودروسازها چگونه می توانند این خسارات را از دولت دریافت کنند؟
خودروسازها می توانند مدارک موجود مبنی براین که دولت موجب ضرر و زیان آن ها شده است را بگیرند و از دولت زیان دریافت کنند.
سوال: راهکار دیگر برای عبور از این ورشکستگی چیست؟
باید خودروهای دپو شده هم عرضه شوند و خودروسازها جان بگیرند. همچنین تجدید نظر در ارزیابی دارایی و فروش اموال مازاد هم می تواند به کمک خودروساز ها بیاید.
سوال: حرکت دولت برای فروش سهم خود از این خودروسازی ها، می تواند به رفع بحران و ورشکستگی آن ها کمک کند؟
مفهوم کلی خصوصی سازی امر به درد بخوری است خصوصی سازی اگر بستر آن فراهم نباشد یک مجموعه بیماری را روی دست ما می گذارد و حتی برای دولت هم مشکل ایجاد می کند مثل شرکت های هفت تپه یا هپکو. وقتی بسترها فراهم نباشد شرکت به ورشکستگی می رسد.
خصوصی سازی صنعت خودرو درآمد ایجاد نمی کند زیرا آن ها ورشکسته اند و قیمت گذاری آن ها بر مبنای قیمت درست انجام نخواهد شد. مجلس برنامه سه ساله برای خصوصی سازی گذاشته است و این گونه نیست که خصوصی سازی تنها با فروش سهم دولت در این خودروسازی ها صورت بگیرد.
میلیاردها تومان بدهی و تعهد و هزاران کارگر در این صنعت وجود دارد که به هم وصل هستند و خصوصی سازی با فروش سهم دولت نمی تواند دردی از این خودروسازی ها را دوا کند.
سوال: خصوصی سازی به چه نحو می تواند ورشکستگی خودروسازهای ایرانی را جبران کند؟
یک راه حل میانی وجود دارد و آن هم این است که اول اموال مازاد و به درد نخور خودروسازی ها را بفروشند. ایران خودرو و سایپا زمین های زیادی در شهرک های صنعتی دارند که می توانند با فروش آن ها بخشی از این ضرر و زیان را جبران کنند.
راه حل دیگر این است که شرکت های زیرمجموعه مانند سایپا دیزل و ایران خودرو دیزل و حتی قطعه سازان مربوط به این خودروسازی ها را بفروشند . اگر می خواهند خصوصی سازی انجام شود باید ابتدا این شرکت ها را تعیین تکلیف کنند و بعد به بلوک اصلی برسد.
دولت در گام اول می تواند 100 شرکت زیر مجموعه ایران خودرو و سایپا را به فروش برساند و اگر این خصوصی سازی جواب داد در مراحل بعد به فکر فروش سهم خود در ایران خودرو و سایپا به بخش خصوصی باشد. این گونه فروش به نرخ کمتر، متقاضیان بیشتری برای خرید خواهد داشت و اگر این شرکت ها موفق نشود چون کوچک هستند آسیب زیادی به خودروسازان نمی خورد./
نظر شما