به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، ایران از ۱۸ اردیبهشت ۹۸ اعلام کرد که در اولین گام از کاهش تعهدات خود در برجام دست به افزایش میزان ذخیره اورانیوم غنی شده می زند. از آن زمان تاکنون این اعلامیه شورای عالی امنیت ملی ایران از سوی اروپایی ها کمی جدی گرفته نشد زیرا آن ها در بررسی ها به این نتیجه رسیده بودند که هنوز ایران دست به افزایش میزان ذخیره اورانیوم غنی شده نزده است. در حالیکه ایران این اقدام را انجام داده بود و نشان داده شدن کمی زمان می برد. از ۶ تیر سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که این میزان افزایش یافته و بررسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی در این باره آغاز شد.
حالا امروز این آژانس اعلام کدره که ایران میزان ذخیره اورانیوم غنی شده در ایران از ۳۰۰ کیلو گرم گذشته است. این تائید آژانس بین المللی انرژی تائیدیه دیگری بر مصمم بودن ایران برای کاهش تعهدات برجامی خود است و به همین دلیل از نقاط مختلف جهان نسبت به این اقدام ایران واکنش های سیاسی صورت گرفته است.
اولین واکنش از سوی روسیه و همراستا با تصمیم ایران بود که از سوی «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه این کشور اعلام شد. در همین رابطه، او گفت: عبور ایران از مرز 300 کیلویی ذخایر اورانیوم مجاز شمرده شده در برجام، تعجب‌آور نیست.
پس از آن انگلیس نسبت به این مساله واکنش تند از خود نشان داد. وزیر امور خارجه انگلیس در مصاحبه‌ای با یک رسانه صهیونیستی گفته در صورتی که ایران به تعهداتش ذیل توافق هستهای پایبند نباشد برایش تبعاتی به همراه خواهد داشت.
طبق ترجمه فارس، «هانت» در این مصاحبه با پایگاه «جوئیش‌نیوز» که روز دوشنبه (۱ جولای/۱۰ تیرماه) همزمان با اعلام عبور ذخائر اورانیوم ۳.۶۷ درصدی ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم انجام شده گفت: «ما به دنبال این هستیم که ایران غیرهسته‌ای باقی بماند.»
همچنین «جرمی هانت» وزیر امور خارجه انگلیس روز دوشنبه در مصاحبه‌ای گفت اگر ایران از برجام خارج شود انگلیس نیز از آن خارج خواهد شد.
از سویی دیگر، اتحادیه اروپا دوشنبه به عبور ذخائر اورانیوم ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم واکنش نشان داد و از ایران خواست توافق هستهای را تضعیف نکند.
براساس ترجمه دیگری از فارس، اتحادیه اروپا از ایران خواسته این تصمیم را به عقب برگرداند و از انجام گام‌های بیشتری که به «تضعیف توافق هستهای» منجر می‌شود خودداری کند. در این بیانیه آمده است: «از ایران می‌خواهیم این گام را به عقب برگرداند و از اقدامات دیگری که توافق هستهای را تضعیف می‌کند خودداری کند.»
یک منبع در وزارت خارجه آلمان هم در اظهاراتی مشابه از ایران خواسته است توافق هستهای را «تضعیف نکند.»
این در حالی است که « محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان در توئیتی پاسخ اروپایی ها را به صورت واضح بیان کرده است. ظریف در این پیام توئیتری نوشت: ما برنامه جامع اقدام مشترک را نقض نکرده‌ایم. پاراگراف 36 توافق نشان می‌دهد: چرا ما پس از خروج آمریکا به دنبال پاراگراف 36 رفتیم. ما به 3 کشور اروپایی و دو کشور دیگر چند هفته مهلت دادیم در حالی که در حال حفظ حقوق خودمان هستیم. ما سرانجام این اقدام را پس از 60 هفته اتخاذ کردمی. به محضی که سه کشور اروپایی به تعهداتشان پایبند بشوند ما اقدامات خود را به عقب باز می‌گردانیم.
اما آمریکا هم از طریق نمایندگان خود نسبت هبه این مساله واکنش نشان داد.
برخی از نماینده‌های کنگره آمریکا به عبور ذخائر اورانیوم ۳.۶۷ درصدی ایران از ۳۰۰ کیلوگرم واکنش نشان دادند. «تد کروز»، نماینده جمهوری‌خواه ایالت تگزاس در مجلس سنای آمریکا که جزو مخالفان سرسخت برجام است در بیانیه‌ای از دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا خواست تحریم‌ها علیه ایران را افزایش دهد.
طبق ترجمه دیگری از فارس، او در این بیانیه ادعا کرده است: «ایران قبل از اجرایی شدن این توافق سوءاستفاده از آن را آغاز کرد و مخفیانه زیرساخت‌های خود برای ساخت تسلیحات هستهای را حفظ کرده و آشکارا محدودیت‌ها علیه مواد هستهای خودش را نقض می‌کرد- طرف‌های دیگر تنها منفعلانه این تخلفات را نادیده گرفته و آنها را کم‌اهمیت جلوه می‌دادند.»
کروز در بخش دیگری از بیانیه خود خاطرنشان کرده است: «دولت ترامپ بایستی تحریم‌ها علیه برنامه هستهای ایران را افزایش دهد. دولت باید ابتدا معافیت‌ها برای همکاری صلح‌آمیز هستهای با ایران که وزارت خارجه آنها را صادر می‌کند متوقف کند و پس از آن مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی را کلید بزند.»
«لیندسی گراهام»، دیگر سناتور آمریکایی هم از دولت ترامپ خواسته «پیامی قوی» به ایران بفرستد و بگوید که آمریکا چنین چیزی را تحمل نخواهد کرد. او گفت مشکلی با اینکه ایرانی‌ها برنامه تولید انرژی داشته باشد مشکلی نمی‌بیند، اما برنامه تولید سوخت این کشور نباید شامل غنی‌سازی شود.
«کرستن گرلیبرند»، نماینده ایالت نیویورک در مجلس سنا که از منتقدان سیاست خارجی ترامپ است هم در توئیترش نوشته است: «کنار گذاشتن توافق هستهای با ایران بی‌ملاحظه و خطرناک بود. ما باید به این توافق برگردیم، آن را تقویت کنیم و ایران را بار دیگر به آن پایبند کنیم. سیاست خارجی ترامپ یک خطر در زمینه امنیت ملی است.»
«راجر مارشال»، نماینده جمهوری‌خواه ایالت کانزاس آمریکا که دیدگاه‌هایش به ترامپ نزدیک است به گفت‌وگوهای دولت آمریکا با متحدان اروپایی اشاره کرد و گفت که بایستی به سیاست خارجی دولت ترامپ اعتماد داشت.
«مارشال» در بخشی از مصاحبه با شبکه خبری فاکس‌نیوز روز دوشنبه در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه چه واکنشی به عبور ذخائر اورانیوم ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم دارد گفت: «فکر می‌کنم همه اول باید یک نفس عمیق بکشند.»
این نماینده جمهوری‌خواه در ادامه گفت: «باید به خاطر بیاوریم استدلال‌های رئیس‌جمهور در خصوص ایران چیست: نخست‌اینکه ما به دنبال جنگ با ایران نیستیم، دوم اینکه نمی‌خواهیم ایران سلاح هستهای داشته باشد و شماره سوم اینکه می‌خواهیم ایران حمایت مالی از تروریسم را متوقف کند.»
مارشال در ادامه افزایش ذخائر اورانیوم ایران را «قابل‌پیش‌بینی» توصیف کرد و در پاسخ به این سوال که آیا نشانه‌ای مبنی بر همراهی کشورهای اروپایی با آمریکا در واکنش به این موضوع وجود دارد گفت: «به نظرم بایستی به رئیس‌جمهور و وزیر خارجه پامپئو ایمان داشته باشیم. آنها با اروپایی‌ها به طور منظم صحبت می‌کنند. منابع من می‌گویند که اروپا پشتیبان ما است، فرانسه پشتیبان ما است، انگلیس پشتیبان ما است و ما با کمک هم از این مشکل عبور خواهیم کرد.»
البته این واکنش تنها به نمایندگان آمریکا خلاصه نشد و کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری این کشور نیز نسبت به اقدام ایران واکنش داشت. «جو بایدن»، معاون «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا و نامزد پیشتاز حزب دموکرات در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا در واکنش به عبور ذخائر اورانیوم ایران از سقف ۳۰۰ کیلوگرم گفته که ایران بایستی مجدداً به این توافق پایبند باشد.
او در ادامه نوشته است: «لازم است ایران به پایبندی به توافق بازگردد، اما به نظر نمی‌رسد ترامپ برای این قضیه هم راهبردی داشته باشد. سیاست کارزار حداکثری او کوچکترین نتیجه‌ای نداشته است. ایران برنامه هسته‌ایش را شروع کرده و ستیزه‌جویی‌اش به جای آنکه کمتر شود، بیشتر شده است.»
بایدن در ادامه تأکید کرده است: «سیاست ترامپ در خصوص ایران ما را از متحدانمان دور کرده و ما را تا آستانه جنگی دیگر در خاورمیانه پیش برده است.»
همه این ها در حالی است که هنوز دولت آمریکا از طریق هیچ کدام از بخش های خود موضع خاصی راجع به این اقدام ایران اعلام نکرده است.
در کنار همه این واکنش ها، دبیرکل سازمان ملل هم نگاهی به کاهش تعهدات برجامی ایران داشته است. سخنگوی «آنتونیو گوترش»، دبیر کل سازمان ملل متحد درباره عبور ذخائر اورانیوم ۳.۶۷ درصدی ایران از محدوده ۳۰۰ کیلوگرم معین‌شده در برجام ابراز نگرانی کرده است.
سخنگوی گوترش مدعی شده تصمیم تهران به حفظ توافق هستهای و برخوردار شدن مردم ایران از عواید این توافق کمک نخواهد کرد. او همچنین گفته ضروری است که تمامی مسائل پیرامون توافق هستهای با استفاده از مکانیسم‌های توافق مورد بررسی قرار گیرند.
یادآور می شود، پس از انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص افزایش ذخیره اورانیوم غنی شده در ایران، نماینده کشورمان در این آژانس نیز گفت: این اقدام ایران کاملا طبق برجام بوده و اکنون نوبت اروپاست تا اگر به سرنوشت توافق علاقمند است، گام‌های عملی جدی برای حفظ آن بردارد.
«کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم کشورمان در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اشاره به گزارش امروز (دوشنبه) یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره عبور ایران از سطح مقرر شده برای ذخایر اورانیوم غنی شده در برجام، اظهار داشت: همانگونه که در بیانیه شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران نیز تأکید شده بود، ایران در راستای استیفای حقوق خود، مطابق بندهای ٢۶ و ٣۶ برجام، از 8 می ٢٠١٩ اقداماتی را برای اعاده بخشی از تعادل به برجام، اتخاذ کرده است.
سفیر و نماینده دائم کشورمان با اشاره به اینکه ایران در این فرآیند بسیار شفاف عمل کرده است، از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های یکجانبه نه تنها بر جمهوری اسلامی ایران بلکه بر سایر کشورهایی که خواهان پایبندی به تعهدات خود ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل هستند، ابراز تأسف جدی کرد.
وی ابراز امیدواری کرد که جامعه بین المللی در مقابل این رفتار قلدرمأبانه در روابط بین‌المللی متحد شود و نگذارد بارقه امیدی که برای دیپلماسی و چندجانبه گرایی در عصر نوین باقیمانده است، رو به خاموشی برود.
نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأکید کرد که ورود ایران به مذاکرات هستهای و پیوستن به توافق برجام، همراه با «حسن نیت» بوده و در این راستا، به طور کامل و جامع به اجرای تعهداتش پایبند بوده است و این موضوع 15 بار در طول سال‌های گذشته توسط مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تأیید قرار گرفته است.
غریب آبادی افزود: اکنون نوبت اروپاست تا اگر به سرنوشت برجام علاقمند است،گام‌های عملی جدی برای حفظ آن بردارد. در صورتی که این کشورها (اروپایی‌ها) به تعهدات خود به ویژه در رابطه با مسائل مالی و خرید نفت عمل کنند، اقدامات ایران نیز متناسب با آن، قابل بازگشت خواهد بود.
گفتنی است، ایران از ۱۶ تیرماه نیز گام دوم خود در کاهش تعهدات برجامی برخواهد داشت و درصد غنی سازی اورانیوم را افزایش خواهد داد./
نظر شما