خبرگزاری شبستان-سرویس فرهنگی؛ لیلا ضامنی: شاید بتوان گفت نقاشی برای کودکان نقش زبان را ایفا می کند و می تواند وسیله ای برای انتقال پیام به محیط پیرامون و والدین خود باشد اغلب کودکان با نقاشی دنیای درونی خویش را آشکار می کنند و از طریق تصاویری که می کشند می توان به دنیای درونی آنها راه یافت؛ برای همین کشف استعداد کودک در به تصویر کشیدن خود و دنیای اطرافش نمی تواند تنها به صورت بداهه باشد باید کودک آموزش ببینید و این آموزش به کشف خلاقیت در وی کمک خواهد کرد اینکه چه آموزشی ببیند و این آموزش در کجا و توسط چه کسانی به وی داده شود امر مهمی است، سیستم آموزش ما کمتر برای پرورش استعداد های هنری کودکان برنامه ریزی کرده است؛ در برنامه های درسی آموزشی تنها یک ساعت در هفته به زنگ هنر اختصاص داده شده است و این ساعت را هم مربیانی پر می کنند که در هنر تخصصصی ندارند و شاید معلم درس دیگری باشند که در ساعت بیکاری به کلاس هنر می آید آیا در این وضعیت کودک می تواند آموزش لازم را ببیند و مهارت هایی را یاد بگیرد؟ خیر فارغ از نظام رسمی اموزشی کلاس های هنری وضعیت متفاوتی دارند بسته به دسترسی مالی خانواده ها و سطح اقتصادی آنها کودکان خود را در کنار آموزش های رسمی که در مدارس می بینند به کلاس های هنری می فرستند که همین کلاس ها درسرنوشت هنری آنها و کشف استعدادهایشان تاثیر دارند البته نباید این را از نظر دور داشت که در مدارس غیر انتفاعی به هنر بیش از آنچه در مدارس دولتی است توجه می شود؛آموزش هنر به کودکان و کشف خلاقیت آنها را با «سمیه آوایی خوش » معلم آموزش هنر به کودکان به گفتگو نشسته ایم که در زیر می آید:
با توجه به اینکه در کشورهای غربی ابزار را به کودک می دهند و کودک شروع به طراحی یا... می کند در حالیکه در کشورهایی مثل چین ساختار به گونه ای است که معلم دست کودک را می گیرد و آموزش می دهد؛ سیستم آموزش هنر به کودکان در کشور چگونه است؟
در کشور ما نیز همانند چین ابزار را در اختیارکودک قرار می دهند و کودک با کمک وآموزش معلم دست ساخته هایی را می سازد؛ در سیستم آموزشی ما بیشتر معلم به کودک آموزش می دهد و کودک کمتربا خلاقیت و بدون کمک معلم کارهنری انجام می دهد به همین دلیل اکثر کارهای کودکان شبیه به هم وتقلیدی از معلم است؛ البته کودکان خلاقی هم داریم که علاوه برآموزش معلم خود با تکیه برخلاقیت خود نقاشی می کشند یا کارهای هنرهای دستی می سازند که تعداد این کودکان بسیار نیست و در درهرکلاس ۲۰نفره ممکن است ۴ کودک اینگونه باشند.
آیا نظام آموزشی ما می تواند منجر به خلاقیت هنری در کودکان شود؟
در سالهای گذشته آموزش وپرورش ایران تلاشی در جهت افزایش خلاقیت نمی کرد و دروس به صورت کاملا تئوری فقط به گونه ای بود که دانش آموزان تنها یاد می گرفتند که مطالب راحفظ کنند و طبیعتا درمدت زمان کوتاهی مطالب از حافظه آنها پاک می شد درسیستم آموزشی ایران چه در امروز وچه در گذشته دانش آموزان هیچ نقشی در نوع آموزشهای خود به جز پذیرفتن آنها ندارند، یعنی کودکان آنگونه که معلم ویا کتب درسی از آنها می خواهد تکالیف شان را انجام می دهند که این مسئله خود مانع ایجاد خلاقیت دردانش آموز می شود؛ البته در این زمینه آموزش وپرورش دارد گام هایی دارد برمی دارد که این گام ها بسیار کند است و باید این را اذعان کرد که درمدارس دولتی بسیارکندترعمل می شود.باید به این نکته توجه کرد که اگر مطالب به صورت عملی به دانش اموزان اموخته شود درنتیجه آنها مطالب رابهتر یاد می گیرند ودرهرزمینه خلاقیت وپیشرفتی در آنها ایجاد می شود؛ هم اکنون در دوره ابتدایی تدریس دروس ریاضی فارسی وعلوم و هنر تا حدی با شیوه های بهتری مثلا شیوه های عینی آموزش داده می شود که دراین شکل روند یادگیری نیز سریع ترخواهد بود؛ ولی متاسفانه این شیوه آموزش بیشتر درمدارس غیرانتفاعی وجود دارد ودر مدارس دولتی بسیارکم به چشم میخورد واین درصد کم هم ازسوی معلمان جوان ارائه می شود وگرنه معلمان دارای سابقه بالا وسن بالا هنوز به سبک سیستم آموزشی دهه شصت آموزش می دهند.
در آموزش بویژه هنر نقاشی در کودکان پرسپکتیو مسئله مهمی است،آیا باید به کودک پرسپکتیو یاد داد یا نه؟
آموزش پرسپکتیو به کودکانی که هنر نقاشی را به صورت تخصصی انجام می دهند هیچ مانعی ندارد، بلکه بسیارهم خوب است البته کودک را هم نسبت به رتبه ومرحله ای ازنقاشی که در آن است و سنی که دارد باید سنجید اگر از توانایی کودک دورباشد نباید آموزش آن اجبارشود چرا که وقتی کودک ناتوانی خود را درانجام آن ببیند اعتماد به نفس خود را از دست می دهد و درکارخود پیشرفت نمی کند.
آشنایی کودکان با محیط های هنری چقدر می تواند در پرورش هنری آنها تاثیر گذار باشد؟
بردن کودکان به مکان های هنری بویژه نگارخانه ها ونمایشگاه های نقاشی بسیارخوب است وباعث می شود کودکانی که علاقه مند به هنر وبه خصوص هنرنقاشی هستند دراین مکان ها علاقه های خود رابشناسند و ترغیب شوند که این مسیر را ادامه دهند؛ البته هنگام بازدید ازنمایشگاه ها قطعا باید آموزگار به هنری (نقاشی، تصویر سازی، حجم، مجسمه)که به نمایش درآمده است آشنایی داشته باشد وبرای کودکان تشریح کند؛ چرا با تشریح کردن وآشنا نمودن کودک با ابزار وروش ایجاد نقاشی یا تصویری سازی و مجسمه و... است که کودک درمی یابد که او نیز می تواند با داشتن همان ابزار و تلاش برای یادگیری همانند این آثار؛ آثار بهتری راخلق کند؛ کودک تا آگاهی نسبت به چیزی نداشته باشد به سمت آن ترغیب نمی شود باید چیستی وچگونگی برای آنها مخصوصا به صورت عینی آموزش وتوضیح داده شود.
آیا بردن کودکان به گالری های هنری می تواند در نگاه کودکان به زندگی و هنر تاثیر گذار باشد؟
بردن کودکان به گالری های هنری بسیار خوب است و باعث ترغیب و جذب آنان به نقاشی حتی به صورت ساده وابتدایی می شود؛ شاید بتوان گفت که نقاشی بهترین هنر برای تخلیه استرس و ارامش درونی فرد و بویژه کودکان است.
آیا منعی برای بردن کودکان به گالری ها وجود دارد، اگر مواردی هست ذکر کنید ؟
هیچ مانعی برای نبردن کودکان به گالری ها وجود ندارد البته بهتر است که والدین به مواردی مثل نمایشگاه بزرگسال هم توجه کنند و کودکان را به نمایشگاه هایی که در آن آثاری به نمایش درآمده که حاوی خشونت باشد و یا برای سن کودک مناسب نیست نبرند.
نظر شما