گیلان، مهد تاریخ و تمدن، فرهنگ و اصالت، تدین و دیانت، جاذبه های را در خود پنهان دارد که به عنوان بی نظیرترین اسرار گردشگری برای، ایرانیان و حتی جهانیان محسوب می شود.
بقعه چهار اولیا و یا چهار پادشاهان لاهیجان، یکی از این جاذبه های اسرار آمیز است که با معرفی این مکان مقدس، می توان از ابهت تاریخی و فرهنگی آن سر باز کرد.
این بقعه در محله میدان لاهیجان، عروس گردشگری مذهبی جهان اسلام، قرار دارد.
این مکان در ابتدا آرامگاه سید خرم کیا(مقتول در سال 647 ه. ق) بوده است، اما بعدها دیگر سادات زیدی کیایی را نیز که در سال 791 ه. ق در جنگ رشت کشته شده اند، در کنار گور وی به خاک سپرده اند.
قدیمی ترین صندوقچه ای که در این بقعه وجود دارد در سال 791 ه. ق و جدیدترین آنها در سال 1015 ه. ق ساخته شده است. نمای دیوار شمالی با صحنه های مذهبی نقاشی شده اند.
بقعه چهار پادشاهان در لاهیجان، مجموعه ای از مقابر و مسجد متصل به آن است. این مجموعه مرکب از اتاق هایی در کنار یکدیگر و ایوانی است که در سمت شمالی اتاق ها و به موازات آنها کشیده شده است.
علت نام گذاری امروزی، بنا به این دلیل است که این مقابر را به« سید خورکیا»، «سید علی کیا»، «سید رضی کیا» و «سید یحیی کیا» نسبت می دهند. البته مقبره فرد اخیر به صورت مجزا و در بنای دیگری، واقع در شرق بنای اصلی دفن شده است. این بنا با تعمیرات اخیر شکل جدیدی یافته است.
از وجوه زیبای این بنای به ظاهر ساده که دارای بامی سفالین است باید به صندوق های چوبی قبرها اشاره داشت که هر یک در نوع خود اوج هنر منبت کاری و گره چینی است.
غیر از صندوق های چوبی این مقابر که با آیات قرآنی و گره چینی آراسته شده اند، باید ذکری نیز از درهای چوبی و قدیمی این بقعه کرد.
بر حاشیه بالای ایوان، اشعاری از ترجیع بند «محتشم کاشانی» در رثای سالار شهیدان به خط نستعلیق و به صورت گچ بری برجسته، دیده می شود.
نقاشی های دیواری بنا نیز بسیار دیدنی است. این نقاشی ها، اطرافِ اتاق «سید خورکیا» ر ا به صحنه رزمگاه کربلا و سواران آراسته اند. کاشی کاری ازاره ایوان و فیلپا (ستونی که سقف بر آن قرار می گیرد) های حاشیه ایوان که دارای کاشی هفت رنگ و نقوش گل و مرغ است، از دیگر قسمت های دیدنی این بقعه به شمار می روند.
این بنا با توجه به کتیبه های موجود روی صندوق و درها به قرن 7 تا 9 هجری منسوب شده و در کنار بقعه «میر شمس الدین» از بقاع معتبر لاهیجان به شمار می آید.
بقیه مقابر پس از جنگ سال 791 هـ.ق در رشت که به کشته‌شدن چندتن از حکام کیایی منجر شد، به این محل انتقال و در جوار قبر قدیمی مدفون شدند.
غیر از صندوق‌های چوبیِ این مقابر که با آیات قرآنی و گره‌چینی آراسته شده‌اند، باید ذکری نیز از درهای چوبی و قدیمیِ این بقعه کرد. سازندگانِ درها و نیز خوشنویسانِ آنها، هنرمندانِ به‌نامی چون «علی نجّارالتبریزی»، «عبدالکاتب جکی‌کرمانی»، «محمّدبن داوود کیا» و «حسن‌بن علی الصالحی الجیلانی» بوده‌اند.
کاشی‌کاریِ ازاره ایوان و فیلپاهای حاشیه ایوان که دارای کاشی هفت‌رنگ و نقوش گل و مرغ است، از دیگر قسمت‌هایِ دیدنی این بقعه به‌شمار می‌روند.
مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری گیلان به خبرنگار شبستان گفت: بقعه چهار پادشاهان، متعلق به دورة صفویه بوده و دارای شماره ثبت ملی 322 سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است.
امید عزیزی، از مرمت این بقعه تاریخی خبر داد و افزود: مرمت بقا تاریخی گیلان، یکی از مهم ترین برنامه های میراث فرهنگی است که دنبال می شود.
وی با اشاره به رشد جایگاه گردشگری مذهبی در گیلان، افزود: گیلان، به دلیل دارا بودن بقاع تاریخی و مذهبی، از جاذبه های بی نظیری برای توسعه گردشگری مذهبی داراست که می توان از آن بهره مند شد.
عزیزی با بیان اینکه در گیلان بیش از 900 بقعه تاریخی وجود دارد، تصریح کرد: مرمت بقاع تاریخی و فرهنگی، با اولویت معرفی بقاع در دستور کار قرار دارد.
پایان پیام/
نظر شما