به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، مگر می شود، دلداده باشی و در زیارت مرقد سید الکریم(ع) روحت آسمانی نشود. مگر می شود، به این قطعه بهشتی بیایی و دلت بی قرار نشود. این قطعه از بهشت حرم امن الهی برای تطهیر قلوب عاشقان است. اینجا بارگاه خورشیدی است که در آن قلب ها همیشه دلداده تپندگی و دعاها به اجابت نزدیک است.
در این قطعه از آسمانِ جا مانده بر زمین که قدم برمی داری، با هر قدم سرشار از معنویت می شوی و جذبه‌هایش آن چنان بر جان و دلت اثر می گذارد که اندوه ناشی نشسته از روزمرگی ها بر روحت، زدوده شده و غم ها از جانت رخت می بندد.
به داخل حرم که قدم می گذاری شعاع نور از فرش تا عرش را می بینی. تلالو و درخشش نور در کریستال های آویخته از چلچراغ ها و لوسترها، آینه کاری ها، معرق کاری و کاشی کاری های صحن های سید الکریم(ع) چشم هر بیننده ای را مسحور می کند و زیبایی این قطعه از بهشت را دو چندان می کند.
در اين سرا همه دل به رحمت خدا سپرده اند و اين از خواص حرم اهل بیت(ع) و منسوبان و وابستگان به آنها است، چرا که هر کس با دل پرغم وارد آنها می شود، بیرون نمی آید مگر با کوله باری از امید و شچمانی که از شور و شوق برق می زند.
چه در صحن ها و چه در محوطه بیرونی یکی از زیباترین صحنه ها، لب هایی است که به زیارتنامه خوانی و ذکر باز و بسته می شوند، و اشک هایی که بی صدا راه خود را روی گونه زائران یافته اند. زیارت نامه حضرت سیدالکریم(ع) را که خواندی، بی‌صدا و آرام به ضریح خیره می شوی تا به نگاهی آرام را مهمان دل بی‌تاب کنی.
اینها همه به شناخت صاحب چنین بارگاه و شان و جلالتی، ضرورت می بخشد.
حضرت عبدالعظیم (ع) فرزند عبدالله بن علی از نوادگان حضرت امام حسن مجتبی (ع) است و نسبش با چهار واسطه از ائمه اطهار(ع) به آن حضرت می‌رسد. پدرش عبدالله نام داشت و مادرش فاطمه.
ولادت باسعادت حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) در سال ۱۷۳ هجری قمری در شهر مقدّس مدینه واقع شده است. ایشان در ۷۹ سال عمر با برکتشان حضور و امامت چهار امام معصوم یعنی امام موسی کاظم (ع)، امام رضا (ع)، امام جواد(ع) و امام هادی(ع) را درک کرده‌اند.
حضرت سیدالکریم(ع) از دانشمندان شیعه و از راویان حدیث ائمّه اطهار (ع) و از چهره‌های بارز و محبوب و مورد اعتماد نزد اهل بیت و پیروان آنان بود و در مسائل دین، آگاه و به معارف مذهبی و احکام قرآن شناخت و معرفتی وافر داشت.
ستایش‌هایی که ائمّه اطهار (ع) از ایشان به عمل آورده اند، نشان دهنده شخصیّت علمی و مورد اعتماد این سید حسنی(ع) است. حضرت امام هادی(ع) اشخاصی را که سؤال و مشکلی داشتند، راهنمایی می‌فرمودند که از حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع) بپرسند و او را از دوستان حقیقی خویش می‌شمردند.
سرشارترین و حساس‌ترین مقطع حیات عبدالعظیم (ع)، دوران امام هادی(ع) بود که آخرین بار که به دیدار امام(ع) شرفیاب شد، حضرت(ع) به او دستور دادند که از عراق هجرت کند و به ری برود. در ری در منزل یکی از شیعیان ساکن شد و در سرداب خانه اقامت کرد. ایشان روزها را روزه می‌گرفت و شب‌ها رابه نماز می‌ایستاد و گاهی اوقات از مخفیگاه خود بیرون می‌آمد و به زیارت قبر حضرت حمزه (برادر امام رضا (ع)) می‌رفت.
پس از رحلت نیز، حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) در نزدیکی حضرت حمزه(ع) مدفون شدند و از ان تاریخ تا کنون آستان مقّدس حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) و مرقد امامزادگان حمزه(ع) و طاهر(ع) در شهرری، به عنوان یکی از مشهورترین اماکن زیارتی و سیاحتی ایران مورد توجّه و عنایت دوست داران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و به عنوان کربلای ایران شهره بوده است.
حجت الاسلام «محمد تقدیری» در گفت و گو با خبرگزاری شبستان با اشاره به ویژگی های شخصیت و سیره حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) اظهار کرد: با توجه به اینکه دوران متوکل عباسی، دوران اختناق و سختگیری های بسیار برای شیعیان بود، به همین جهت امام هادی(ع) به ایشان دستور هجرت به ایران را دادند.
معاون امور روحانیان و حوزه های علمیه آستان حضرت عبدالعظیم(ع) با بیان اینکه حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) در دوران پنج امام یعنی امامان موسی کاظم، رضا، محمدتقی، علی النقی(ع) و حسن عسکری علیهم السلام را درک کرده و از محضر سه امام معصوم بهره علمی برده اند، تصریح کرد: به جهت مقام و منزلت علمی، ایشان به محدث علم هم شهرت داشتند، تا جایی که امام هادی(ع) در وصف مقام و شخصیت وی فرمودند: «شما به حق دوستدار ما هستید» و در روایت های مختلف است: هر گاه افراد از امام دهم(ع) درباره مطلبی سوال می كردند، ایشان می فرمودند كه از عبدالعظیم(ع) پاسخ بخواهید.
وی با بیان اینکه حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) به «سیدالكریم» هم شهرت داشتند، گفت: واژه سیدالكریم به معنای داشتن تمام خوبی ها است و ایشان به دلیل سجایا و فضایل اخلاقی، كرامت ها و خدمت هایی که برای مردم آن زمان داشتند، از سوی مردم به این لقب شهرت یافتند.
وی با بیان اینکه طبق روایات زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) ثواب زیارت كربلا را دارد، تاکید کرد: امام هادی (ع) زیارت مزار حضرت عبدالعظیم (ع) را همانند زیارت مرقد مطهر امام حسین(ع) می دانند و یکی از دلایل چنین تعبیری، وفور دینداری و ولایت پذیری در آن حضرت(ع) بوده است.
حجت الاسلام تقدیری با بیان اینکه مبارزه و جهاد علیه ستمگران و مستکبران از دیگر ویژگی مهم حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) بود، گفت: پدر حضرت عبدالعظیم(ع) در زندان از دنیا رفت و جد ایشان نیز مدتی در زندان بود و حضرت عبدالعظیم(ع) نیز در ادامه راه پدران خود مخفیانه به ری هجرت کرده در همان جا از دنیا رفت. مردم مومن و متدین شهر ری از همان زمان که ایشان در ری ساکن شدند و نیز پس از رحلت و تا امروز به ایشان و بارگاه ملکوتیشان ارادت دارند.
حجت الاسلام تقدیری خاطر نشان کرد: از گذشته تا به حال در کنار و اطراف قبور ائمه(ع) و امامزادگان، حوزه های علمیه تشکیل شده و در کنار بارگاه ایشان، حوزه علمیه، دانشگاه و مصلای بزرگی واقع شده است و بسیاری از جوانان از این مراکز کسب علم می کنند.
وی با اشاره به نظرات علما درباره حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) گفت: آیت الله بهجت درباره زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) می فرمودند که هر کس در ری باشد و هفته ای یک بار به زیارت ایشان نرود به خود جفا کرده است همچنین امام خمینی(ره) سه روز بعد از بازگشت به ایران به زیارت این سید بزرگوار رفتند و از نظر مقام معظم رهبری ری قبله تهران است کنایه از مکانی که مردم به آن توجه دارند.
در ادامه به گوشه ای از خدمات علمی دینی سیدالکریم اشاره می شود:
آثار علمی حضرت عبدالعظیم (ع)
یکی از ابعاد مهمّ در شخصیّت حضرت عبدالعظیم(ع) مقام و منزلت علمی و دانش و خدمات علمی ایشان است. وی علاوه بر نقل احادیث از ائمه معاصر خود کتاب‌هایی نیز تالیف کرده است که این دو اثر از آن جمله است:
«خطبه‌های امیرالمومنین علی(ع)»: این اثر مشتمل بر چند خطبه مولای متقیان امیرالمومنان علی(ع) است.
کتاب «یوم و لیله»: در این اثر درباره وظایف و اعمال مستحب و اخلاقی افراد در هر شبانه روز مطالبی عرضه شده است. با کمال تاسف اصل این اثر همانند بسیاری از آثار ارزشمند اسلامی در طول تاریخ از بین رفته است. در هر حال توضیحات علمای تاریخ و سیره به خوبی گویای این حقیقت است که حضرت عبدالعظیم (ع) علاوه بر تلاش برای آموزش عقاید سالم و مراقبت بر عبادات و اعمال فردی و دفاع از اهل بیت(ع)، به منظور ارشاد تعلیم و تربیت صحیح دینی مردم آثاری را تألیف کردند که هر یک در نوع خود بسیار مفید و موثر بوده‌اند.
ادب نسبت به ساحت ائمه (ع)
«شیخ محمّد شریف رازی» در کتاب خود، پیرامون ادب حضرت عبدالعظیم(ع) نسبت به ساحت ائمه معصومین (ع) چنین می‌نویسد: «رفتار و عادت کریمانه حضرت عبدالعظیم (ع) این بود که هر وقت وارد مجلس حضرت امام جواد (ع) یا امام هادی (ع) می‌شد، با کمال ادب و خضوع و غایت حیا و تواضع، در حالی که دست‌های خود را از ردا بیرون آورده بود، با کمال ادب به محضر آن امامان سلام عرض می‌کرد و امام پس از جواب سلام، او را نزدیک خود می‌خواند و در کنار خویش می‌نشاند؛ به حدّی که زانوی مبارکش به زانوی مقدّس امام می‌چسبید و امام، کاملا از احوال او سؤال می‌کرد که این موجب حسرت و غبطه دیگران می‌شد.»
محمّد شریف رازی در ادامه می‌نویسد: یکی از جنبه‌های احترام و تعظیم‌های امام جواد (ع) و امام هادی (ع) به جناب عبدالعظیم حسنی این بود که هیچ وقت او را به نام نمی‌خواندند و پیوسته حضرتش را با کنیه اش که «ابوالقاسم» بود- خطاب می‌نمودند و علمای ادب می‌گویند که کنیه برای تعظیم و تکریم و احترام، وضع شده است؛ لذا به خوبی فهمیده می‌شود که حضرات ائمه معصومین (ع) تا چه حدّی برای جناب عبدالعظیم، احترام قائل بوده‌اند و اینها چیزی جز این نیست که تقوا، ورع و علم توأم با عمل عبدالعظیم، باعث شده است که محبوبیت خاصی نزد امامان معصوم بیابد.»
مقام و منزلت عبدالعظیم از زبان معصومین (ع)
شیخ صدوق در کتاب «کمال الدین» می نویسد: «وقتی که حضرت عبدالعظیم (ع) خدمت امام هادی (ع) مشرف شد و عقاید خود را اظهار نمود، امام فرمودند: «تو از دوستان حقیقی ما هستی.»
روزي امام رضا(ع) به حضرت عبدالعظيم(ع) فرمود: «اي عبدالعظيم! سلام مرا به دوستانم برسان و به آنان بگو كه شيطان را به خودشان راه ندهند. آنان را به راست گويي و امانت داري و سكوت و ترك مجادله در كارهاي بيهوده و ديدار از همديگر و توجه به يكديگر دستور بده. چرا كه اينها مايه نزديك شدن به من است.»
علي بن موسي الرضا(ع) افزودند: «هرگز خودتان را مشغول دشمني با يكديگر نكنيد. من با خود پيمان بسته ام كه هر كسي چنين كند و يكي از دوستانم را به خشم آورد، از خدا بخواهم كه او را در دنيا به شديدترين صورت عذاب كند و در آخرت نيز چنين كسي را از زيان كاران قرار دهد.»
شهرري كه به قبله تهران معروف است در گذر تاريخ، فراز و نشيب هاي بسياري را پشت سر گذاشته ولي آنچه كه موجب معروف شدن اين شهر در ميان شيعيان جهان شده، وجود مرقد حضرت عبدالعظيم حسني(ع) در اين شهر است و برخي معتقدند به بركت اين دانشمند بزرگ جهان تشيع، شهرري به يك مركز حديث شناسي تبديل شده است.
وفات حضرت عبدالعظیم (ع)
رحلت آن حضرت(ع) در تاریخ 15 شوال سال 252 قمری اتفاق افتاد. خبر درگذشت این نواده رسول اکرم (ص) دهان به دهان گشت و مردم باخبر شدند و جامه‌های سیاه پوشیدند و بر در خانه حضرت عبدالعظیم الحسنی(ع) گریان و مویه کنان گرد آمدند؛ پیکر مطهّر او را غسل دادند. تابوت او را بردوش گرفتند و با جمعیّت انبوه عزادار به سوی باغ عبدالجبّار تشییع کردند و پیکر مطهّرش را در ری دفن کردند.
نظر شما