اهدای خون به اشتراک گذاری زندگی با دیگران است

خبرگزاری شبستان، هادی دهقانی: سازمان بهداشت جهانی، جامعه بین المللی انتقال خون، انجمن بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر و اتحادیه بین المللی سازمان های اهداکنندگان خون از سال ۲۰۰۴ میلادی ( ۱۳۸۳) ،۱۴ ژوئن را روز جهانی اهداکننده خون نامگذاری کردند و از همه کشورها خواستند در این روز برای بزرگداشت اهداکنندگان و ترویج این فرهنگ برنامه ریزی کنند. انتخاب این روز به مناسبت تولد پروفسور لنداشتاینر کاشف گروه های خون و برنده جایزه نوبل بود که طب انتقال خون پس از این کشف بزرگ پیشرفت زیادی کرد.

داوطلبانه بودن اهدای خون امری است که در بسیاری از کشورها و فرهنگها به دنبال ترویج آن هستند، چرا که در این صورت سلامت خون های اهدایی را نیز تا حد زیادی تضمین می کند. اما پس از اهدای خون مسئولین به خود اظهاری ها نیز بسنده نمی کنند بلکه خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به‌منظور تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق می‌شود. فرایند اهدا و تزریق به دریافت‌کنندگان، انتقال خون نام دارد.

در زمان وقوع بلایای طبیعی مانند زلزله تعداد افرادی که نیازمند به تزریق خون هستند بالا می رود و در کنار آن افرادی که تصادف می کنند و مادران باردار در هنگام زایمان، افرادی که شیمی درمانی می کنند از دیگر افرادی هستند که نیاز به تزریق خون دارند.

در کنار این افراد اهدای پلاسما برای افرادی که دچار بیماریهای کلیوی هستند و همچنین برای ساخت داروها پلاسما نقش بسیار مهمی دارد.

اهدای خون در کنار برطرف کردن نیاز جامعه برای فرد اهداء کننده نیز فواید زیادی را به دنبال دارد طبق تحقیقات صورت گرفته اهدای خون به صورت مستمر می تواند به عدم مبتلای فرد به بیماریهای قلبی و عروقی منجر شود.

«علی‌اکبر پورفتح‌الله» در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به شعار جهانی روز جهانی اهدای خون، گفت: از سال ۲۰۰۰ میلادی سازمان جهانی بهداشت و سازمان‌های بین‌المللی که در زمینه خون و فرآورده‌های خونی فعالند، روز ۱۴ ژوئن برابر با ۲۴ خرداد ماه را که روز تولد "لندشنایدر" کاشف گروه‌های خونی است و امکان اهدای خون را در دنیا فراهم کرد، به عنوان روز جهانی تقدیر از اهداکنندگان خون معرفی کرده‌اند. بر همین اساس در تمام کشورهای جهانی برای تقدیر از اهداکنندگان داوطلب و بدون چشمداشت خون و فرآورده‌های خون، این روز برگزار می‌شود. شعار امسال روز جهانی اهدای خون هم «خون سالم برای همه» است. از طرفی بر اساس توصیه‌های انجام شده هر کشوری هم می‌تواند شعاری ویژه خودش برای این روز انتخاب کند که ایران مصرعی از یکی از شعرهای مولانا را مبنی بر «درد ما را در جهان درمان مبادا بی‌شما» انتخاب کرده‌ایم که پیوند اهداکننده و گیرنده خون را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی تاکید می‌کند که روزانه ۸۰۰ نفر مادر عمدتا در کشورهای با درآمد پایین و در حال توسعه می‌میرند که یک‌سوم این مرگ‌ها ناشی از عدم دسترسی به خون و فرآورده‌های خونی است. بر این اساس روزانه ۲۷۰ مادر به دلیل عدم دسترسی به خون و فرآورده‌های خونی می‌میرند. خوشختانه بر اساس آماری که در ایران داریم وضعیت‌مان مطلوب است؛ به‌طوریکه سالانه دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد اهدای خون داریم که اگر این میزان اهدای خون را با شاخص جمعیتی در نظر بگیریم، تقریبا ۲۷ واحد اهدای خون به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در سال داریم که اگر با کشورهای با درآمد متوسط مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که وضعیت اهدای خون در ایران بسیار خوب و به کشورهای با درآمد بالا نزدیک است.

پورفتح‌الله همچنین گفت: نکته دیگر در حوزه اهدای خون، تاکید بر اهدای خون بدون چشمداشت و داوطلبانه است که خوشبختانه در ایران از سال ۲۰۰۷ موفق شدیم ۱۰۰درصد خون‌مان را به صورت داوطلبانه و بدون چشمداشت مادی دریافت کنیم. بحث دیگرمان اهدای خون مستمر است که خوشبختانه شاخص اهدای خون مستمر که نقش مستقیمی در سلامت خون دارد، در کشور ما ۶۰ درصد است که نشان‌دهنده وضعیتی مطلوب در کشورمان است.

مدیرعامل سازمان انتقال خون افزود: نکته دیگری که در گزارش سازمان بهداشت جهانی آمده، درباره توانمندی کشورها در تبدیل خون به فرآورده‌ها و محصولات خونی است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و با درآمد پایین، هنوز مصرف خون به صورت خون کامل است، اما در ایران ۹۷ درصد خون‌مان را به فرآورده‌های خونی بدل می‌کنیم که دستاورد بزرگی محسوب می‌شود و کمتر از سه درصد خون به صورت کامل در اختیار مراکز درمانی قرار می‌گیرد. در ایران از خون، پلاسما، پلاکت،  گلبول قرمز و فرآورده‌های بیمارستانی را تهیه می‌کنیم. نکته حائز اهمیت این است که در همه کشورهای با درآمد پایین و درآمد متوسط با توجه به اینکه نسبت مصرف گلبول قرمز به پلاسما یکسان نیست و مصرف پلاسما بسیار پایین‌تر از گلبول قرمز در مراکز درمانی است، بخشی از پلاسماهای اهدایی اهداکنندگان جزو چرخه ضایعات انتقال خون حساب می‌شود، اما ما در کشور پلاسمای مازاد بر مصرف بیمارستانی را با پالایش قراردادی به فاکتور هشت، فاکتور ۹،  IVIG و آلبومین تبدیل می‌کنیم که دستاورد بزرگی برای کشور بوده است.