دشت سهرین، زیستگاه ۱۲۷۷ آهوی ایرانی است

به گزارش خبرگزاری شبستان از زنجان، با کمی تاخیر، تور خبری خبرنگاران زنجان به سمت دشت سهرین«منطقه حفاظت شده سرخ آباد» به حرکت درآمد، این دشت که به دشت آهوان هم معروف است با 122 هزار و 618 هکتار مساحت در شمال شهر زنجان و در کنار روستای سهرین قرار دارد.

 

جست و خیز آهوان در میان علفزارها، نخستین صحنه زیبایی است که در مسیر حرکت به سمت این دشت چشم هر بیننده ای را محسور خود می کند، دشت های سرسبز و باطراوت آن روح هر انسانی را نوازش می کند و همین امنیت موجب شده است تا دشت سهرین تنها مأمن آهوان شمال غرب کشور باشد.

 

دشت سهرین قسمتی از منطقه حفاظت شده سرخ‌آباد زنجان است که یکی از مناطق با ارزش و به عنوان آخرین زیستگاه آهوان شمال غرب و غرب ایران محسوب می‌شود.

 

این منطقه که از تنوع گونه های گیاهی و جانوری بسیاری برخوردار است، بناهای و تپه های تاریخی منحصر به فردی دارد که قدمت برخی از این تپه ها به 6 هزار سال پیش باز می گردد، وجود قلعه تدافعي كه در دوره حكومت سلجوقيان و در ورودي روستاي سهرين بنا شده از برجسته ترين آثار تاريخي آن محسوب مي شود و با كاوش و حفاري هاي صورت گرفته، آثار معماري تدافعي در اين قلعه عظيم به چشم مي خورد.

 

براساس سرشماري هاي صورت گرفته، سال 92 نزديك به يك هزار و 500 راس، سال 93 قريب يك هزار و 246 راس و سال 94 اين رقم به يك هزار و 82 راس، سال 96 اين تعداد به يك هزار و 105 راس آهو رسيده است و بنا به اعلام مدیرکل حفاظت زیست استان زنجان براساس سرشماری زمستان سال 97 تعداد آهوان این منطقه 1277 راس رسیده است که در صورت تامین امنیت منطقه به جهت سه قلو زایی این آهوان تعداد آنان تا سال آینده افزایش هم خواهد داشت.

 

پوشش گياهي منطقه شامل ارس، گردو، سياه تلو، زالزالك، انار وحشي، داغداغان، زرشك، زيتون، گون، آويشن، درمنه، كلاه ميرحسن، چوبك، لاله، مرزه و ثعلب از جمله گونه هاي گياهي منطقه هستند.

 

این تور یک روزه بهانه ای شد تا خبرنگاران ضمن بازدید از بخش های مختلف دشت سهرین با گونه های گیاهی و جانوری آن آشنایی بیشتری پیدا کنند، نشست خبری مدیرکل حفاظت زیست استان زنجان به همراه معاونین و رئوسای حفاظت زیست شهرستان های خدابنده و خرمدره هم از دیگر برنامه های این تور بود.

 

حسین آبسالان در این نشست خبری با تبریک هفته محیط زیست اظهار کرد: از 15 تا 21 خرداد به عنوان هفته محیط زیست با شعار کاهش آلاینده ها و پسماند آسمان آبی زمین سبز نامگذاری شده است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان با اشاره به وجود 124 شهید محیط بان در کشور به تعریفی از محیط زیست پرداخت و با تاکید براینکه مدیریت یکپارچه اکوسیستم را در کشور نداریم، گفت: متولی آب خاک هوا معادن و پوشش گیاهی متفاوت است و عدم مدیریت یکپارچه محیط زیست موجب شده است که همه متولیان به دنبال مقصر باشند.

 

آبسالان با اشاره به اینکه به رغم پیگیری های انجام شده در مدیریت یکپارچه به نتیجه نرسیدیم، تصریح کرد: مشکلات موجود در بحث محیط زیست ناشی از این موضوع است

 

وی به بحث آمایش سرزمین و دستکاری بشر در محیط زیست اشاره کرد و یادآور شد: در ایران آمایش سرزمین مورد توجه قرار نمی گیرد .

 

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان خشکسالی و تغییر افلیم را ناشی از دستکاری بشر در محیط زیست خواند و گفت: در زنجان برداشت زیرزمینی، تخریب مراتع و خالی شدن روستاها از نتایج این دستکاری هاست.

 

آبسالان به تنوع دشت سهرین و تخریبات انجام شده در این مناطق اشاره کرد و گفت: تنوع گیاهی این منطقه بسیار است و به دلیل سرما درختان میوه ندارند.

 

این مقام مسئول با بیان اینکه در گذشته این اراضی به عنوان مراتع مورد استفاده قرار می گرفت ولی به دلیل تغییر کاربری و کاشت درخت این مراتع از بین رفته است، به رویش گیاهان وحشی در این منطقه اشاره کرد و افزود: این گیاهان در معرض سرما مقاوم هستند و همین موضوع دلیلی بر کاربری این رشت در حوزه مرتع و دامپروری بوده است.

 

آبسالان با اشاره به اینکه شیب زمین یا مراتع نشان دهنده کاربری این زمین در حوزه دامپروری است، ادامه داد: بایستی کاربری از اراضی براساس آمایش سرزمین باشد.

 

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان زنجان به تعریف  اقتصاد سبز  اشاره کرد و گفت تنها راه نجات کشور احیای سرزمین های تخریب شده است.

آبسالان افزود: گردشگری در مناطق حفاظت شده می تواند به اقتصاد مناطق کمک کند ولی باید زیرساخت ها و فرهنگ حضور گردشگر در این مناطق را فراهم کرد.

 

این مقام مسئول با بیان اینکه همه باید در حفظ محیط زیست تلاش کنند، خاطرنشان کرد: هماهنگی بین سازمان های متولی زیست بایستی مانع تخریب منابع محیط زیست شوند.

 

وی با اشاره به اینکه تخریب منابع زیستی به مهاجرت روستاییان به شهرها منجر می شود، ادامه داد: فقر اقتصادی هم از دیگر نتایج تخریب منابع طبیعی است.

 

آبسالان به حمله گرگ ها به روستاها در اثر تغییر و تخریب منابع زیستی اشاره کرد و با تاکید به اینکه اداره محیط زیست تنها مجوز شکار صادر می کند، گفت: زیستگاه ها در ایران در معرض خطر هستند و محدودیت های سختی برای اعطای مجوز شکار داریم.

 

رئیس اداره آموزش و پژوهش اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان هم به آموزش های این اداره در سه محور آموزش ضمن خدمت، آموزش  عمومی  و آموزش سازمان های مردم نهاد اشاره کرد و گفت: محیط زیست تنها در اداره کل محیط زیست خلاصه نمی شود بلکه همه مردم در محیط زیست مسئول هستند.

عباس لطفی ادامه داد: سال گذشته 25 دوره تخصصی برای مدیران محیط زیست و 29 دوره آموزشی ویژه کارشناسان و محیط‌بانان و دوره آموزش همگانی به مدت 24 هزار ساعت آموزش در مجموع 50 هزار نفر ساعت برگزار شد.

 

وی پاکسازی ورودی و خروجی هفت شهرستان و آموزش دهیاران به صورت چهره به چهره را از دیگر برنامه های آموزشی این واحد اعلام کرد.

 

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خرمدره هم با اشاره به اقدامات این مجموعه در سال گذشته و سه ماهه اول امسال گفت: در این بازه زمانی نظارت های انسانی تشدید شده و پسماندهای پزشکی به طور کامل در خرمدره ساماندهی شده است.

 

توکل سلیمانی ادامه داد: چند پروژه زیست محیطی در خرمدره به بهره برداری رسیده است؛ پایش معادن در یکسال گذشته به سه برابر افزایش یافته است.

 

وی با اشاره به اینکه کنترل ها در حوزه معادل تشدید شده است، افزود: پسماندها در پی نظارت های انجام شده به شدت کاهش یافته و طبیعت در اطراف معادن به شکل سابق خود بازگشته است.

 

این مقام مسئول با تاکید براینکه اجازه تداخل آب فاضلاب با آب کشاورزی داده نمی شود، گفت: کمیته ای برای حفاظت جنگل ها در خرمدره تشکیل شده است.

 

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خدابنده هم  سیاست گذاری این مجموعه را در سه محور پسماندها و آلاینده و آموزش به شهروندان خواند و گفت: 60 مورد پاکسازی محورها انجام شده است .

 

سیدرضا مدنی افزود: کارخانه سیمان یکی از معضلات محیط زیست در این منطقه بود که با تعمیر سیستم های پایش و نمونه برداری محیط زیست بسیاری از مشکلات مربوط آلاینده های کارخانه سیمان حل شد.

 

این مقام مسئول با یادآوری اینکه آموزش های مربوط به شهروندان برگزاری می شود، افزود: در فصول مختلف این آموزش ها ویژه دانش آموزان مربیان و دهیاران در دستور کار قرار گرفت.

 

فرمانده یگان منطقه حفاظت شده سرخ آباد هم با اشاره به اینکه این منطقه 125 هزار هکتار حفاظت شده و 95 هکتار شکار ممنوع است، ادامه داد: مشکل این منطقه تغییر الگوی کشت است؛ کشت سیفی جات باعث شده است که افراد به چاه ها روی آوردند که عدم هماهنگی سازمان های مربوطه موجب شده است مشکلاتی در منطقه ایجاد شود.

غلامرضا افشاری ادامه داد: در استان زنجان منابع محیط زیستی استاندارد وجود دارد ولی عدم هماهنگی موجب شده تا مامورین اجرایی تحت فشار قرار بگیرند.

 

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان زنجان هم جلوگیری از شکار و تخریب و سایر اتفاقات مرتبط با محیط زیست را از وظایف این واحد عنوان کرد و گفت: 507 هزار  هکتار اراضی در زنجان حفاظت می شود و هر محیط بان باید هزار هکتار حفاظت کند ولی در زنجان به دلیل کمبود محیط بان این رقم 11 هزار هکتار است .

 

اسماعیل قلی زاده با اشاره به اینکه سال گذشته 5 مورد آتش سوزی مراتع را داشتیم، گفت: دوره های آموزشی با عنوان یک ساعت با محیط بان در مدارس مناطق حفاظت شده برگزار شد.

 

وی ادامه داد: مشکلات مربوط به این واحد شامل کمبود نیروی انسانی و مشکلات اقتصادی است که به زیان محیط زیست منجر می شود و عدم همکاری به موقع دستگاه ها و حفر چاه های غیرمجاز از دیگر عوامل تخریب محیط زیست است.

 

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان زنجان هم در سخنانی با بیان اینکه مردم هم باید همراه با متولیان محیط زیست باشند، گفت: سال گذشته ازمایشگاه این اداره به تجهیزاتی به مبلغ بیش از یک میلیارد تومان دستگاه برای سنجش آب سنگین مجهز شده است.

 

علی اسدی با اشاره به اینکه پایش امواج مغناطیستی هوا به اداره محیط زیست محول شده است، گفت: تمام پسماندهای پزشکی بیمارستان ها، مطب پزشکان و آزمایشگاه ها مدیریت می شود و خرید و فروش، حمل و نقل و استفاده غیرمجاز از پسماندها ممنوع است که در صورت مشاهره توقیف می شدند.

 

وی با اشاره به اینکه امسال کارگروه مخاطرات رودخانه در استان تشکیل شده است که وضعیت نامناسب رودخانه مورد بررسی قرار می گیرد، افزود: پسماند واحدهای صنعتی مدیریت شده است که این پسماندها در اختیار شهرداری قرار گیرد .

نرگس سعادتی- زنجان