خبرگزاری شبستان_ خراسان شمالی: شهرستان شيروان در شمال شرقي استان خراسان شمالي قرار گرفته و از شمال به كشور تركمنستان، از جنوب به شهرستان اسفراين، از شرق به شهرستان فاروج و از غرب به شهرستان بجنورد محدود مي شود. فاصله مركز شهرستان شيروان تا مشهد مقدس 195 كيلومتر و تا شهر بجنورد، مركز استان خراسان شمالي، 52 كيلومتر است. اين شهرستان حدود سه هزارو 904 كيلومترمربع مساحت دارد.
جغرافياي طبيعي شهرستان شيروان
شهرستان شیروان در درۀ رود اترک بین رشته کوه های کپه داغ در شمال و آلاداغ در جنوب شکل گرفته است. آب و هوای این منطقه در تابستان ها معتدل و در زمستان ها بسیار سرد است. به دلیل وجود منابع آب کافی، از جمله رودخانه اترک و شاخاب های متعدد آن، کشاورزی در منطقه رونق دارد.
پيشينه تاريخي شيروان
شهرستان شیروان با توجه به موقعیت مناسب زیست محیطی و راهبردی از دیرباز مورد توجه جمعیتهای انسانی بوده و مسکونی شده است. پراکندگی زیاد محوطه های باستانی از دورۀ پیش از تاریخ تا دورۀ اسلامی نشان دهندۀ اهمیت این منطقه در طول تاریخ است. تپه ارگ نادری در مرکز شهر شیروان و تپه دوین در روستای دوین در زمرۀ قدیمی ترین استقرارهای درۀ رود اترک به شمار می رود که قدمت سکونت در آنها به حدود 6هزار سال پیش می رسد. در بخش های مختلف این شهرستان بقایای محوطه های استقراری و قلعه های بارودار مربوط به دورۀ اشکانی و ساسانی شناسایی شده که احتمالاً بخشی از یک شبکه تجاری سازماندهی شده را تشکیل می دادند که در دوره های مذکور در تعالی فرهنگی استان نقش بارزی را ایفا می کرده است.
معرفی میراث فرهنگی شیروان
آرامگاه زكريـای پیغمبر (ع)
موقعیت: روستای نامانلو
مقبره امامزاده زكريا در فاصله 70 کیلومتری شمال شرق شهر شیروان، در حد فاصل روستای نامانلو و منطقه گلول قرار گرفته است. به استناد روایات کهن و ادبیات شفاهی، در محل آرامگاه سر بریدۀ زکریای پیغمبر دفن شده و بدن آن بزرگوار به صورت جداگانه در فاصلۀ نزدیکی از بارگاه اصلی مدفون شده است. مردم نامانلو و روستاهای اطراف و نیز عده ای از سایر نقاط شهرستان در یکی از روزهای تابستان برای انجام مراسمی کهن به سوی زیارتگاه زکریا (ع) رهسپار می شوند و بر فراز قله و در جوار آرامگاه، برای برداشت محصول خود مراسم شکرگزاری را به جای می آورند. در این مراسم مردم برای شکرگزاری از خوان پر نعمت و بیکران ایزدی به قربانی و نذر و نیاز می پردازند و بدین ترتیب یکی از کهن ترین و زیباترین رسوم ایرانی-اسلامی را به نمایش می گذارند.
تپه باستاني ارگ نادري
شماره ثبت در فهرست آثار ملي: 703
موقعيت: مرکز شهر شيروان
تپه باستاني ارگ نادري بزرگترين تپه باستاني شهرستان شيروان است که سابقه استقرار در آن به دورۀ پيش از تاريخ مي رسد. بررسي آثار موجود در اين استقرار باستاني و به ويژه مطالعۀ سفال هاي به دست آمده از آن نشان دهندۀ روابطي با جنوب ترکمنستان در حدود 6 هزار سال قبل است. در دورۀ اسلامي در گردادگرد تپه حصاري با چند برج ايجاد شده و از همين جهت به ارگ نادري نيز معروف شده است.
غارهاي هنامه
شماره ثبت در فهرست آثار ملي: 22214
موقعیت: روستای هنامه، 18 كيلومتري شمال شرقي شيروان
غارهای هنامه از مجموعه ای فضاهاي دستکند تشکیل شده كه براي ايجاد يك روستا با موقعيت تدافعي ويژه در دل كوه كنده شده است. اين مجموعه معماري دستكند شامل فضاهاي متعدد مسكوني، انبار، آغل و... است كه با اختلاف سطح و در سه طبقه ساخته شده اند. طبقه اول باره بند یا محل نگهداری احشام و طبقات دوم و سوم محل انبار آذوقه و اسكان مردم بوده است. به استناد مطالعۀ سفالینه های به دست آمده در اطراف این مجموعه و نیز مطالعات تطبیقی، غارهای هنامه در قرون 5-4 هجری ساخته شده و در دوره های بعد و به ویژه در زمان آشوب ها و نا امنی مورد استفاده قرار می گرفته است.
آرامگاه امامزاده حمزه ابن موسي الرضا (ع)
شماره ثبت در فهرست آثار ملي : 704
موقعیت: روستای زیارت
آرامگاه امامزاده حمزه رضا یکی از بقاع متبرکه و اماکن تاریخ شهرستان شیروان است که در روستای زیارت قرار گرفته و به حمزه ابن موسی الکاظم، از برادران امام رضا (ع) منسوب است. این بنا پلان مستطیلی و چهار ورودی در جهات اصلی دارد. دیوارهای خارجی بنا با تاقنماهای قوسدار نماسازی شده و ایوان ورودی اصلی در ضلع جنوبی کاشیکاری شده است. تاریخ ساخت این بنا دقیقاً مشخص نیست ولی با توجه به نوع پلان، نماسازی ها و شیوه اجرای گنبد و طاق و قوس-ها به احتمال فراوان در دوره صفوی بنا شده و بعدها مکرراً تعمیر شده است.
چهار طاقي تيموري
شماره ثبت در فهرست آثار ملي : 4808
بناي تاريخي چهار طاقي تيموري در 6 كيلومتري شيروان واقع شده است. اين مقبره به عيدخواجه يكي از سرداران تيمور منسوب است. بناي مقبره تيموري از بيرون نماي هشت ضلعي و از داخل نقشه چهار ضلعی دارد. گبند بنا از نوع دو پوش منفصل بوده که در سال های گذشته پوشش خارجی آن از بین رفته است. عناصر مختلف از جمله طاق نماهايي با پوشش جناقي و آجرچيني خفته راسته در قسمت ساقۀگنبد نمای خارجی بنا را تزیین کرده است. داخل بنا با اندود گچ پوشیده شده که در بخش های مختلف با نقاشي هاي منحصر به فردي با صحنه شکارگاه و نقوش گیاهی تزیین شده است. همچنین در زیر نورگیرهای پایین گنبد یک نوار کتيبه گچبري زيبا به خط ثلث با مضمون آیاتی از سورۀ مبارکه آل عمران جلوۀ خاصی به این بنا داده است.
حمام پيـر شهيد
شماره ثبت در فهرست آثار ملي : 8942
موقعیت: شهرستان شیروان، روستای پیر شهید
حمام پیرشهید نمونۀ يک حمام خزینه ای است و از سه بخش اصلی شامل رختکن، گرمخانه و خزینه آب گرم و سرد تشكيل شده است. رختکن یک هشتی با پلان دوازده ضلعی است که از طریق یک رشته پلکان به آن دست مییابند. در هر ضلع رختکن تاقچه هایی برای قرار دادن وسایل قرار دارد. از گوشه شرقي رختکن می توان به گرمخانه دست یافت. اين قسمت نيز شامل 6 فضاي مستطيل شكل است كه طول و عرض سه فضاي بزرگ 8/4×5/5 متر و سه فضاي كوچك تر 8/4×4/3 متر مي باشد. گرمخانه در گوشۀ شرقي حمام قرار دارد و از دو فضاي كوچكتر نيز به عنوان خزينه استفاده مي شده است. حمام پیر شهید مانند سایر حمام های خزینه ای پایینتر از سطح زمین ساخته شده است.
نظر شما