۲۵ هزار نفر برای پیوند عضو در کشور در نوبت هستند و به دلیل عدم فرهنگسازی مناسب تعداد زیادی از ارگان های حیاتی که قابل اهداء است به دلیل عدم رضایت والدین افرادی که دچار مرگ مغزی شده اند، به خاک سپرده می شود، در حالی که اگر این ارگان های حیاتی اهدا شود، می توان از مرگ روزانه ۷ تا ۱۰ نفری که نیازمند ارگانهای حیاتی هستند، جلوگیری کرد. امروز ۳۱ اردیبهشت روز ملی اهدای عضو است با دکتر امید قبادی قائم مقام انجمن اهدای عضو ایرانیان در خصوص اهدای عضو در ایران به گفتگو نشسته ایم که ماحصل آن از نظرتان می گذرد:
سالانه در ایران چند نفر دچار مرگ مغزی می شوند و از این تعداد چند نفر را می توان برای اهدای عضو انتخاب کرد؟
در ایران سالانه حدود ۵ تا ۸ هزار نفر چار مرگ مغزی می شوند که حدود سه هزار نفر از آنها دارای قابلیت اهدای عضو می باشند و درسال ۹۶ که بیشترین اهدائ عضو را داشتیم ۹۲۶ نفر به اهداء رسیدند، یعنی کمتر از یک سوم افرادی که قابلیت اهداء داشتند به اهداء رسیدند. و حدود ۲ هزار مرگ مغزی که دارای قابلیت اهداءبودند به اهداء نرسیدند.
از هر مرگ مغزی چند عضو را می توان اهداء کرد؟
هر مرگ مغزی می تواند ۸ عضو خود را اهداء نماید، دو کلیه، دو ریه ، کبد، لوزالمعده، روده و قلب، ولی حداقل ارگانی که یک فرد در مرگ مغزی می تواند اهداء نماید سه ارگان می باشد، که اگر ما همین ۲ هزار نفری که دچار مرگ مغزی شدند ولی به اهداء نرسیدند را حساب کنیم در سال ۹۶ حدود ۶ هزار ارگانی که قابلیت اهداء را داشته است دفن کرده ایم.
چند نفر هم اکنون در لیست انتظار هستند و چگونه می توان افراد منتظر در صف را کاهش داد؟
در حال حاضر حدود ۲۵ هزار نفر برای دریافت عضو ثبت نام کرده اند، که تعدادی نیز به دلایلی ثبت نام نکرده اند از جمله قبل از تشخیص مشکل و فوت شده اند، از همین ۲۵ هزار نفر نیز هر ۳ ساعت یک نفر فوت می کند، یعنی روزی ۷ تا ۱۰ نفر و سالانه حدود ۳ هزار نفر فوت می کنند و اگر از آن سه هزار نفری که به دلیل مرگ مغزی فوت می کنند و ارگانهای آنها را دفن می کنیم ۵۰ درصد را بتوانیم به اهداء برسانیم هیچ کس در لیست انتظار فوت نمی کند. مهم ترین دلیل بالا نبودن تعداد اهدای عضو در ایران نهادینه نبودن فرهنگ اهدای عضو می باشد، هرچند دلایل دیگری نیز مانند مشکل در انتقال هوایی، داشتن مشکل در لیست انتظار، مشکل در سامانه ثبت بیماران نیازمند را داریم.
برنامه ها آتی انجمن اهدای عضو برای بیشتر شدن اهدای عضو چیست؟
در سال ۹۹ سامانه ملی ثبت بیماران نیازمند و افراد اهداء کننده را خواهیم داشت و هم فرایند ملی انتقال ارگان را به صورت هوایی خواهیم داشت، در سال ۸۴ آمار اهدای عضو در ایران زیر ۱۰ درصد بوده است در حالیکه الان ۷۴ درصد می باشد که مهم ترین عامل آن هم تلاش تمام نهادهای زیربط مثل صداو سیما، وزارت ارشاد، شخصیت های حقیقی مثل نام آوران و هنرمندان می باشد. ولی هنوز به سطح مطلوب نرسیده ام، ما به دنبال ایجاد یک پیوست رسانه ای اهدای عضو در کشور هستیم تا فرهنگ اهدای عضو گسترش یابد.
کدام کشور پیشرو در اهدای عضو است و دلیل آن چیست؟
الان ۲۶ سال است که اسپانیا رتبه اول را در اهدای عضو دارد، و میزان اهدای عضو در آن ۹۱ درصد می باشد در بیمارستانهای اهدای عضو به صورت مداوم فرایند ها مستند سازی می شود، و با هنرمندان در خصوص اهدای عضو مصاحبه می شود و روزی یک تا ۱۰ بار در خصوص اهدای عضو در رسانه ها صحبت می شود.
نقش رسانه ها در پیشبرد فرهنگسازی در این حوزه چیست و آیا از ظرفیت رسانه ها به خوبی استفاده شده است؟
رسانه ها نیز در ایران همراهی خوبی در راستای توسعه فرهنگ اهدای عضو داشته اند ولی ما به دنبال ایجاد یک پیوست رسانه ای می باشیم تا بر اساس آن چیزی که در سند چشم انداز ۱۴۰۴ دیده شده است بتوانیم از ۷۵ درصد ظرفیت اهدای عضو بهره مند شویم. در حالیکه در حال حاضر از ۳۰درصد اهدای عضو ایران استفاده می شود.
آیا ناوگان اختصاصی هوایی برای انتقال عضو در کشور وجود دارد؟
اولین انتقال هوایی در سال ۹۵ از خوزستان انجام شد، سپس بوشهر و شهرکرد و چهارمین انتقال هوایی از رشت به تهران صورت گرفت. انتقال هوایی یک فرایند بسیار ییچیده ای است و این که کدام ارگان باید به کدام گیرنده برسد کار چندان پیچیده ای نیست ولی با ناوگان هوایی مسافربری کشور نمی توان این انتقال ها را انجام داد و پرواز ما از بسیاری از استانها روزانه یکی دو بار است و یا ممکن است به صورت هفتگی باشد و نمی توان ارگانها را نگه داشت و ارگان به محض اینکه از بدن خارج می شود باید در عرض چند ساعت پیوند شود در نتیجه این نیاز به یک یا چند جت اختصاصی دارد تا این امر میسر شود. الان نقشه راه و سامانه انتقال هوایی ارگان در حال تدوین است و شهریور ماه توسط انجمن اهدای عضو تحویل وزارت بهداشت می شود، با اورزانس هوایی و ناجا برای تامین تجهیزات آن صحبت شده است و به امید خدا از سال ۹۹ به صورت اجرایی یک سیستم پیشرفته مانند کشورهای پیشرو در این حوزه داشته باشیم .
هادی دهقانی
نظر شما