خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ با مهربانی جواب تلفن را می‌دهد و وقت مصاحبه را می‌پذیرد. گفتار و برخوردش همان الگویی است که همیشه در ذهنمان از دارندگان چنین شغلی شکل گرفته است.
قرار دیدار و گفتگویم با معلمی است که 32 سال سابقه کار تربیتی دارد. در تمام این سال‌ها از لحظه لحظه‌های هستی خویش، در کام کویری دل شاگردانش، جرعه می افشاند و یک تنه، ذهنشان را شخم می زند، بذر می‌پاشد و از صحرای لم یزرع، باغ به بار می‌آورد.
حکايت دانش آموزانش، که به شوق ديدار و نشستن پای کلاس درس لحظه شماری می‌کنند، حکايت همان طفلان گريزپايی است که با زمزمه عشق و نوآوری معلم شان اگر پای بدهد، حتی جمعه‌ها را هم روی به مکتب و مدرسه می‌آورند.
«سیروس سورگی»، معلم 42 ساله تلاشگر و توانمند (برگزیده) کشوری از سرزمین آفتاب و دیار کویر است که با ديگر معلم‌ها تفاوت‌هايی آشکار دارد. تفاوتی از جنس خلاقیت و ايجاد فضايی که دانش آموزان همراه با درس مشق زندگی کنند و تجربه ای غنی از دوران تحصیل به دست بياورند.
ورودش به حرفه مقدس معلمی از سال 1366 با قبولی در مرکز تربیت معلم مشهد آغاز می شود و بعد از مدت دو سال تحصیل در مهر 1368 به عنوان مربی تربیتی در بیرجند مشغول به کار می شود. یک‌سال بعد در دانشگاه علامه طباطبایی در رشته مشاوره پذیرفته و برای ادامه تحصیل عازم تهران می شود. در این شش سال ضمن تدریس در مدارس تهران در رشته مشاوره ادامه تحصیل می‌دهد. پس از اتمام تحصیل و بازگشت به بیرجند با توجه به رشته تحصیلی‌اش به عنوان معلم و مشاور مشغول به کار در مدارس استعدادهای درخشان می شود.
مسئولیت مرکز مشاوره آموزش و پرورش خراسان جنوبی به مدت دو سال، مسئولیت اداره مشاوره اداره کل آموزش و پرورش، تدریس در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه بیرجند، فعالیت در مراکز مشاوره، مسئولیت مرکز مشاوره خانواده آموزش و پرورش، مسئولیت مرکز مشاوره دانشگاه فرهنگیان (پردیس شهید باهنر پسران) و همکاری با بنیاد شهید در زمینه مشاوره فرزندان شهدا تنها بخشی از سال‌های درخشان زندگی این معلم تلاشگر و توانمند کشوری است.
می گوید دو تا از برادرنش هم شغل شریف معلمی را انتخاب کرده‌اند و اکنون یکی از آنان بازنشسته شده است. همسرش نیز به عنوان مراقبت بهداشت در مدارس فعالیت می‌کند و در تمام این سال‌ها یار و یاورش بوده است.
«سیروس سورگی» که امسال به عنوان معلم تلاشگر و توانمند کشوری از خراسان جنوبی انتخاب شده است در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در بیرجند با ابراز رضایت قلبی از سال‌های معلمی و هنر آموختن به آینده سازان کشور، می گوید: از دبیرستان علاقه به معلمی داشتیم و همینگونه شغلی معلمی را انتخاب نکردم بلکه با آگاهی بوده و اگر دوباره به عقب برگردم باز هم معلمی و این مسیر را انتخاب می‌کنم.
وی می‌افزاید: این شغل واقعاً کاری انسان‌ساز است و تنها به تعلیم خلاصه نمی‌شود، بلکه باید تمام جوانب شخصیتی و روحی شاگردان را در نظر داشته باشیم.
شيرين ترين لحظه ها
بهترين لحظه‌ها برای معلم به گفته او وقت‌هايی است که نتيجه و ثمره کارش را می بيند: «شيرين ترين لحظه و خاطره برای من وقتی است که دانش آموزان قديمی ام را که پسر بچه های کوچکی بودند و حالابرای خودشان مردی شده اند، می بينم. خيلی از آنها دارای پست و مقام هستند و خيلی‌های شان به مدارج بالای علمی دست پيدا کرده اند و اکنون در دانشگاه و مدرسه جزو همکارانم هستند.
چند سالی سرگروه مشاوران استان بوده و با انجام فعالیت های پژوهشی، استاد راهنمای پایان‌نامه‌ها و کارورزی دانشجویان است. کسب رتبه برتر معلم پژوهنده کشوری در سال 83، پژوهشگر برتر استان در سال 91 و معلم نمونه شهرستانی و استانی را در کارنامه سوابق خدمتش دارد.
معلمی را با عشق و محبت عجین کرده و با مطالعه مداوم در جهت پر بار نمودن آن با علم و تخصص کوشیده است. دانش آموزان خود را با توجه به اصول روانشناسی می‌شناسد و با توجه به این مهم در جهت آموزش و تربیت فراگیران تلاش می‌کند و اینگونه گام‌های موفقیت در معلمی را برمی‌دارد.
سورگی با بیان اینکه اکنون وظیفه مشاوران در مدارس تدریس کتاب تفکر و سبک زندگی است، بیان می‌کند: در کلاس درس هدفم تنها انتقال محتوای کتاب به دانش آموزان نیست بلکه بیشتر کارگروهی و بحث و تبادل نظر را مدنظر قرار می دهیم.
راز موفقیت؛ کاری غیرمرتبط با معلمی انجام نمی دهم
راز موفقیتش را در این می‌داند که کار غیرمرتبط با معلمی انجام نداده و تمام وقتش را صرف شغل مقدس معلمی و مشاوره کرده است تا دانش خود را با مطالعه بروزرسانی کند چرا که معتقد است مشکلات و مسائل در گذر زمان تغییر می‌کند و اکنون روش‌های سنتی کارآیی کافی ندارد و باید در تدریس نوآوری باشد.
این معلم توانمند ادامه می‌دهد: در کلاس درس دانش آموزان باید فکر کنند تا تفکر انتقادی و قدرت ابراز وجود پیدا کنند چرا که خود همین فکر کردن مهمتر از این است که فقط یکسری مباحث را منتقل کنم لذا در تدریس سعی کردم خیلی حافظه محور نباشیم که بچه ها همان متن کتاب را بخوانند بلکه به دانش آموز کمک می‌کنم تا محتوای آموزشی را درک و تحلیل کنند.
معتقد است امروز صحبت و سخنرانی طولانی مدت برای جوانان و نوجوانان کارآیی زیادی ندارد برای همین در کلاس درس، پیام‌های کلیدی و آموزنده‌ای تربیتی را بر روی تخته سیاه می‌نویسد تا دانش آموزان در مورد آن نظر و پیشنهاد بدهند.
وی با اشاره به اینکه در پایان هر کلاس درسی از دانش آموزان در مورد روش کار و نحوه آموزش نظرخواهی می‌کند، می‌گوید: بازخوردهای آنان در مجموع به ما کمک می کند و هیچ اشکالی ندارد به عنوان معلم از دانش آموزان نظرخواهی کنیم.
این معلم باسابقه که پذیرش انتقاد دانش آموزان را دارد، می‌افزاید: البته گاهی شاید انتقاد خود را به صورت صحیح مطرح نکنند اما اصل موضوع خوب است و می توانیم بازخوردی که از دانش آموزان و دانشجویان می‌گیریم در اصلاح کارمان استفاده کنیم.
سورگی تاکید می‌کند هر معلمی باید جسارت داشته باشد گاهی به دانش آموزان بگوید «نمی‌دانم»، یعنی اینکه اکنون نمی توانم اطلاعات کافی به شما بدهم باید مطالعه بیشتر کنم؛ به نظرش در این امر آموزشی هم وجود دارد که معلمان باید همیشه در حال یادگیری باشند و مدعی نباشند که توان علمی بالایی دارند.
هماهنگی با دانش روز؛ راهکار حفظ جایگاه اقتدار علمی معلم
به گفته وی هر معلمی باید اعتقاد داشته باشد که هر دانش آموز منحصر به فرد است و نباید همه را با یک دیدگاه آموزش دهد لذا معلم موفق برای هر جلسه ای که به کلاس درس می‌آید باید یک طرح و برنامه داشته باشد و با آمادگی قبلی حضور یابد.
از نظر این معلم برگزیده خراسان جنوبی هر کلاس درسی با کلاس دیگر متفاوت است و نمی توان دقیقا مطابق الگوی قبلی عمل کرد. می‌گوید: یک زمانی در دوران گذشته معلم تنها مرجع علم و دانش بود و هر چه یاد می گرفتیم از معلم بود به همین دلیل معلمان از جنبه علمی اقتدار داشتند اما اکنون اینگونه نیست چون به دلیل فضای مجازی امکان دسترسی به اطلاعات برای همه افراد آسان شده است و دانش آموز می تواند دانش و اطلاعات را از تمام منابع خیلی سریع و راحت به دست بیاورد لذا در این شرایط در صورتی جایگاه اقتدار معلم حفظ می شود که بتواند خود را با دانش روز هماهنگ کنند؛ نه اینکه از روش‌های جدید عقب بمانند.
سورگی تاکید می‌کند: اگر معلم از روش‌های جدید جا بماند شاید نتواند با دانش آموز کنار بیاید و او را اقناع کند و اکنون معلمانی که بتوانند خود را بروزرسانی کنند و با دانش روز همراه باشند می‌توانند جایگاه علمی خود را حفظ کنند در غیر این صورت این مسئله یکی از چالش‌های معلمی است.
وی با بیان اینکه اکنون دانش آموزان کمبود دانش و اطلاعات ندارند بلکه باید تحلیل و تفکر انتقادی را در آنان تقویت کنیم، می افزاید: امروز خانواده‌ها و دانش آموزان انتظاراتشان از مدرسه و معلم بسیار افزایش یافته و مطالبه گر هستند و این موجب می شود که وظیفه معلم و مدرسه نسبت به گذشته سنگین‌تر شود.
در بحث مشاوره دانش آموزان اعتقادش بر این است که باید نگاه سیستمی باشد؛ بدین معنا که مشکلات هر فردی در اثر عوامل متعددی به وجود آمده است بنابراین در درمان و کمک به او هم باید از مجموع عوامل کمک گرفت تا مسئله به نتیجه مطلوبی برسد.
از انعطاف پذیری معلم تا چشم پوشی از خطای دانش آموزان
همیشه در کار مشاوره سعی می کند والدین را هم درگیر کند و به غیر از جلساتی که برای دانش آموزان دارد جلساتی نیز برای والدین برگزار می‌کند تا آنان را با اهداف و برنامه‌های مدرسه هماهنگ کند، وی معتقد است این شیوه بسیار پاسخ می دهد؛ به معلمان و همکارانش پیشنهاد می‌دهد که تعامل با والدین داشته باشند چرا که نمی‌توان در فضای کلاس بدون توجه به شرایط و طرز تفکر خانوادگی دانش آموزان در مسائل تربیتی و تحصیلی آنان را موفق کرد.
سورگی ادامه می‌دهد: معلم امروز باید انعطاف پذیرتر از گذشته باشد و شاید چشم پوشی از بعضی رفتارها و خطاهای دانش آموزان بهتر باشد چرا که اگر به اشتباهات دانش آموزان تمرکز کنیم احتمال خطای آنان را افزایش می دهیم لذا برای موفقیت آنان باید بر روی نقاط قوت آنان تاکید شود.
این معلم برگزیده استان با بیان اینکه فضای مجازی و عدم مدیریت و کنترل آن اکنون مسئله جدی است که والدین باید در مورد آنان بدانند، می‌گوید: از طریق فضای مجازی مجموع اطلاعاتی وارد ذهن دانش آموزان می شود که تعادل ذهنی آنان را برهم می‌زند و تعارض درونی نسبت به نگرش و جهت‌گیری آنان دارد لذا باید به آنان کمک شود تا اطلاعاتی که دریافت می‌کنند را به درستی تحلیل کنند.
به گفته وی در گذشته محیط تربیتی محدود بود اما اکنون ارتباطات باعث شده دانش آموزان از بسیاری منابع و فضاها متاثر باشد بنابراین خانواده‌ها و معلمان هم از نظر مدیریت با جوانان و نوجوانان مشکلات بیشتری دارند لذا کنار آمدن با جوانان و نوجوانان نیازمند مهارت، دانش و توانمندی بیشتری است.
هر معلم یک پژوهشگر
سورگی می گوید: باید فرایند یادگیری به گونه ای باشد که دانش آموزان از آن لذت ببرند و یادگیری برای آنان جذابیت داشته باشد، نه اینکه تحت فشار و استرس باشند.
از نظر او معلمان موفق بسیار زیاد هستند که ایده و طرح‌های جدید دارند و امیدوار است که معلمان جوان‌تر وارد سیستم آموزشی شوند تا بتوانند تحولات بهتری ایجاد کنند البته تاکید می کند معلمانی با سابقه بالای تدریس هم هستند که روش کار آنان متنوع و متناسب با نیاز روز است.
وی که اکنون دانشجوی دکتری رشته روانشناسی تربیتی است، می‌گوید: هر معلم باید یک پژوهشگر باشد و وضعیت خود و کلاس درس را بررسی کند و نقاط ضعف را اصلاح کند و ناظر بر کار خودش باشد.
در این سال‌ها به واسطه مشاوره در مدارس هنگامی که از وضعیت مشکلات خانوادگی و اقتصادی برخی دانش آموزان اطلاع پیدا کرده، رنج کشیده است و غمی درونش را فرا گرفته؛ اما هیچ چیز مانع نشده تا وظیفه و رسالت معلمی خود را انجام ندهد.
سورگی در پایان با ورق زدن خاطرات دوران تحصیلش، یاد معلم شهیدش «غلامرضا شریفی پناه » که الگویش است را گرامی می‌دارد و می‌گوید: همیشه انسان معلمان اثربخشی را که در زندگیش تاثیر گذار بودند و جنبه های رفتاری آنان جذابیت داشته را به خاطر می آورد.
سخن پایانی
شغل معلمی یکی از سخت ترین کارها می باشد و معلم راهنمای خوبی‌ها و نیکی‌ها و هدایتگر و بیدار کننده است. امام علیه السلام، همواره در مورد احترام معلم و آموزگار، سفارش می فرمود، و دیگران را، به ارزش و اهمیت احترام نمودن به آموزگاران، متوجه می ساخت. تا جایی که خود، با آن دریاى علم و دانشی که داشت همیشه مى فرمود: «کسی که به من یک کلمه بیاموزد، تا پایان عمر، غلام و بنده او خواهیم بود».
گفتگو: زهرا مهرور
نظر شما