دستی که آتش جهنم به آن نخواهد رسید

خبرگزاری شبستان، گروه مهدویت و غدیر: در مناسبات اسلام کارگر از حقوق والایی برخوردار است که بیش از پیش توجه به حقوق بشر در اقشار مختلف در این دین مبین را نشان می دهد؛ از این رو، به مناسبت فرا رسیدن یازدهم اردیبهشت، روز جهانی کارگر مروری اجمالی داشته ایم بر نظام حقوق کارگر در آموزه های اسلام که باید در سبک زندگی منتظرانه به آن توجه شود.

بر پایه روایتی، حضرت عیسی(ع) خطاب به حواریون خود فرمود: «برتر از شما حورایون کسی است که با دست خود کار می کند و از دستاورد کسب اش می خورد.»1

هنگامی که رسول خدا(ص) از جنگ تبوک بازمی گشت، سعد انصاری به استقبال حضرت(ص) شتافت. پیامبر(ص) با او مصاحفه کرد و چون زبری و خشنی دست های او را احساس کرد از کارگر انصاری پرسید: «چرا دست هایت اینچنین کوفته و خشن است؟» سعد انصاری عرض کرد: ای رسول خدا(ص)! با بیل و طناب کار می کنم و هزینه زندگی خانواده ام را تامین می کنم،. پیامبر(ص) دست او را بوسید و فرمود: «این دستی است که آتش جهنم به آن نخواهد رسید.»2

رسول خدا(ص) همچنین فرموده اند: «پاکیزه ترین درآمد کار با دست است.»3

نکته: کارگری غیر از مزدوری است، آدمی هرگز به اجیر شدن و مزدور دیگری بودن ترغیب نشده است. آنچه مورد اهتمام اسلام است، اصل کار کردن است و لازمه آن، این است که هر کس برای خود کار کند و در تجارت، صنعت، زراعت، باغداری، دامداری و ... مستقل باشد.

وظایف کارفرمایان

کارفرما با محاسه شرایط کاری و جلب رضایت کارگر دو وظیفه دارد:

تعیین مزد: رسول خدا(ص) فرمودند: «هر گاه خواستید کارگری را به کار بگیرید، مزدش را به او بگویید.»4

پرداخت به موقع مزد: پیامبر(ص) فرمودند: «دستمزد کارگر را پیش از خشکیدن عرق او بپردازید.»5

آثار ظلم به کارگر

نپرداختن تمام حقوق کارگر یا بخشی از آن یا نپرداختن به موقع آن، ظلم به کارگر شمرده می شود و در روایات، تعبیرهایی هشداردهنده درباره آن آمده است؛ مانند:

گناه بزرگ: پیامبر(ص) فرمود: «ستم به کارگران در پرداختن کارمزد از گناهان بزرگ است».5

عدم آمرزش گناهان: رسول خدا(ص) فرمودند: «خدا بخشاینده همه گناهان است، مگر گناه بدعتگزار در دین، غاصب مزد کارگر و آنکه آزادی را به بردگی بفروشد.»6

مستوجب لعنت شدن: رسول خدا(ص) فرمودند: «لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر کسی باد که مزد کارگر و آنکه آزادی را به بردگی بفروشد.»7

محرومیت از بوی بهشت: در حدیثی آمده است: «هر کس از ستم مزد اجیری را نپردازد، خدا اعمالش را باطل کرده، بوی بهشت را بر وی حرام می کند.»8

اسلام، همان طوری که از استثمار کارگر به شدّت، نهی می‌کند؛ از تحت فشار قرار دادن او در کار یا به کارگماردن او در ساعات بیشتر و طولانی تر و یا وادار کردن وی به کاری که توانایی انجام آن را ندارند، نیر نهی می‌کند. از پیامبر اکرم(صلّی الله علیه و آله) نقل شده است که فرمودند:«: «آنان را به چیزی که برایشان سخت و دشوار است، وادار نکنید، اگر چنین کردید، به آنان یاری رسانید.»9

پی نوشت ها:

1-بحارالانوار، ج14، ص276؛

2-اسدالغابه، ج2، ص185؛

3-الجامع الصغیر، ج1، ص170؛

4- الجامع الصغیر، ج1، ص67؛

5- الجامع الصغیر، ج1، ص175؛

6- بحارالانوار، ج100، ص170؛

7-عیون اخبارالرضا(ع)، ج2، ص33؛

8-تفسیرالقمی، ج2، ص276؛

9- سنن کبری، ج9، ص42.

*برگرفته از مفاتیح الحیات حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی