به گزارش خبرنگار شبستان، رسانه و به ویژه مطبوعات و خبرگزاری ها در دنیای امروز، نقش اثرگذار خود را به همگان اثبات کرده اند؛ زندگی در دنیای جدید زندگی در دنیای رسانه هاست؛ رسانه هایی که کمتر اتفاقی را نادیده می گیرند و کمتر اتفاقی است که در ایجاد، دوام و به نتیجه رسیدن، با رسانه ها پیوند نداشته باشند.
هجدهمین نمایشگاه بین المللی مطبوعات و خبرگزاری ها بهانه ای شد تا رسانه و مطبوعات را موضوع گفتگوی خود با حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا زائری قرار دهیم. ایشان دانش آموخته حوزه علمیه و از کارشناسان فعال در صداوسیما و دیگر رسانه های تصویری و مکتوب هستند.
شبستان: با توجه به برگزاری هجدهمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها نقش اصلی مطبوعات در یک جامعه را چگونه ترسیم می کنید؟
زائری: مطبوعات در هر جامعه ای نقش آگاهی بخشیدن، هشدار دادن و آموزش افراد را بر عهده دارند؛ جهت دادن به مسیر افکار عمومی، کنترل و هدایت افکار عمومی از وظیفه های اصلی مطبوعات است.
شبستان: آیا نقش مطبوعات در یک جامعه اسلامی نیز همینطور خواهد بود؟
زائری: بله، در جامعه اسلامی نیز همینطور است، نقش مطبوعات همیشه برای هدایت افکار حساس و تعیین کننده بوده و هست. مطبوعات در جامعه اسلامی نیز باید نسبت به مشکلات و انحرافات هشدار دهند چرا که مطبوعات معلمان و مربیان جامعه هستند، البته چه بسا نقش حساس مطبوعات توسط مخاطبان درک نگردد و به ضرورت آن پی برده نشود اما طبق بیان مقام معظم رهبری مطبوعات خوراک فرهنگی مردم را فراهم می کنند و مردم باید به این نیاز توجه نمایند و اگر غافل هستند باید آنها را به ضرورت کار مطبوعات و اهمیت فعالیت مطبوعات توجه داد.
شبستان: اساساً تفاوتی میان وظیفه مطبوعات در جامعه دینی با جامعه غیردینی وجود دارد؟
زائری: مهمترین عنصر و شاخص و تعیین کننده ترین مولفه این است که در جوامع غیراسلامی، مطبوعات ممکن است صرفاً با اهداف اقتصادی و مادی و یا برای رضایت مخاطب و ارضای خواسته های مخاطبان فعالیت کنند ولی در جامعه اسلامی انگیزه مطبوعات کاملاً الهی است. البته توجه داشته باشید که مطبوعات در جامعه دینی و به ویژه اسلامی باید پارامترهای حرفه ای خود را نیز رعایت کنند و در کنار آن نقش روشنگری و خدمت رسانی به مردم را ایفا نمایند.
شبستان: به عنوان کارشناس مسائل دینی و فعال حوزه رسانه، وضعیت مطبوعات و کار مطبوعاتی در ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
زائری: واقعیت این است که برای ارزیابی وضعیت به آمار، اطلاعات و مطالعات دقیق و تخصصی نیاز است و به طور عمومی قضاوت در این عرصه مقدور نیست اما در یک جمع بندی کلی باید بگویم که مع الاصف وضعیت مطبوعات در ایران مطلوب نیست ما با وضعیت مطلوب فاصله داریم و هنوز به وضعیت شایسته خود نرسیده ایم.
شبستان: ضعف کار مطبوعاتی در پایبندی به شاخصه های حرفه ای خویش است یا ضعف آن را در بهره گیری رسانه در عرصه دینی می دانید؟
زائری: اقتضای کار حرفه ای به تناسب موضوع و مخاطب، سطحی از کار کمی و کیفی است که در مطبوعات ما هرگز محقق نشده است، مطبوعات به تناسب جمعیت کشور پیشینه و سابقه فرهنگی و تمدنی ایران و به تناسب نیازهای جامعه، وضعیت مطلوب را محقق نکرده اند و لازمه تحقق این امور تلاش و کار جدی و درازمدت است، البته وضعیت فعلی ناامیدکننده نیست اما استمرار و تلاش بسیار می خواهد.
شبستان: آیا شما نیز باور دارید که مطبوعات ما با سطحی نگری به مضامین دینی و پرداختن به ظواهر دین، ابتذال معارف عمیق دینی و اسلامی را دامن زده اند؟
زائری: بله، این انتقاد تا حد زیادی وارد است و من با آن موافقم، من متوجه هستم که بخشی از کمبودهای ما در حوزه رسانه ای به اقتضائات رسانه برمی گردد و اجتناب ناپذیر است اما پیش از اینها معتقدم که ما در عرصه مفاهیم دینی کم تجربه ایم و در گذر زمان آزموده خواهیم شد و اطمینان دارم که گذشت زمان به جبران کاستی ها کمک خواهد کرد.
شبستان: مهمترین راه کمبودهای رسانه را چه می دانید؟
زائری: نیاز به آموزش و پژوهش و کار مطالعاتی داریم، باید با آزمون و خطا معیارها، قواعد و اصول کار را بشناسیم و پیش برویم.
شبستان: به عنوان یک دانش آموخته حوزوی توجه حوزه به موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟
زائری: در مسیر آموزش های حوزوی فقه، اصول و دیگر علوم اسلامی مانند تفسیر، فلسفه و علوم قرآنی مورد توجه قرار دارند و در مسیر اصلی تحصیلات حوزوی به موضوع رسانه پرداخته نمی شود اما برخی نهادهای وابسته به حوزه علمیه در سال های اخیر شروع به حرکت های جدیدی کرده اند که تربیت و تمرین طلاب برای آشنایی با رسانه ها و ارتباط با مخاطب را موضوع اصلی خود قرار داده اند، حوزه ها از قدیم مهد ارتباط نزدیک با مردم بوده اند و از قدیمی ترین و جدی ترین رسانه هایی که مستقیماً با مخاطب عمومی ارتباط دارد منبر است ولی فضای رسانه ای مدرن در دنیای جدید با فضای سنتی تفاوت دارد و این مساله کار جدی را طلب می کند.
شبستان: تا چه اندازه به مطبوعات دولتی و رسانه دولتی معتقدید؟
زائری: مخالف هستم؛ زیرا در عمل رسانه ها باید مصلحت جامعه و مردم در نظر گرفته شود و رسانه وابسته به دلیل وابستگی خود، هم در محتوا و هم در ساختار خویش کار حرفه ای را فراموش می کنند و این امر راه را برای نشریات خصوصی و مردمی نیز ناهموار می سازد.
شبستان: پس عقیده دارید که دست مطبوعات و رسانه ها باید از دامن دولت کوتاه باشد؟
زائری: ارتباط میان مطبوعات و رسانه ها با دولت ضروری است ولی نقش دولت باید نقش نظارتی و حمایتی باشد، دولت باید به طور مستقیم روند حرکت مطبوعات را کنترل کند و با حمایت خود به رشد و تقویت نشریات مستقل و خصوصی کمک نماید.
پایان پیام/
نظر شما