خبرگزاری شبستان-اصفهان: مدیریت جهادی؛ یعنی همان روحیه انقلابی، هم ذاتی با اساس انقلاب و هم ذات پنداری با فرهنگی که امام خمینی(ره)با اسلام ناب در این کشور پایه گذاری کردند و امروز این پرچم و عَلَم در دست مقام معظم رهبری است. اگر ارکان این مدیریت در جامعه به درستی تبیین گردد و مؤلفه های تأثیرگذار در آن که همه بر قاعده روحیه انقلابی و تلاش گر انسان های مؤمن، متعهد و مسئولیت پذیر استوار است و اضلاع آن اعتماد به خداوند، علم و اخلاص است با تلاش سرمایه های اصلی انقلاب که جوانان جهادگر هستند محقق گردد، فرهنگ این ملت عزیز و رسوخ ناپذیر وپیشرفت میسرخواهد شد.
حیات فرهنگ غنی اسلامی و ملّی ایران در گرو برنامه ریزی دقیق و مدیریت جهادی و نظارت صحیح است مدیران ارشد نظام و اندیشمندان، صاحب نظران، اصحاب صاحب تفکر بخصوص در حوزه های علوم انسانی، علوم اجتماعی و ارتباطات و علما و آیات عظام و همه کسانی که به نوعی بر افکار عمومی تأثیر گذاری بالایی دارند، باید با آگاهی بخشی و همچنین تلاش در جهت به کارگیری نیروهای انسانی کارآمد، انقلابی و جهادگر در عرصه مبارزه با تهاجم فرهنگی به قرارگاهی مطمئن برای استقلال فرهنگی جامعه دست یافته و در مسیر بسط و توسعه فرهنگ و روحیه جهادی در جامعه برای رسیدن به قله های استقلال و موفقیت، گام های بلندی بردارند.
این مهم با تأمل و تفکر و توجه ویژه به مؤلفه های مدیریت جهادی تحقق خواهد یافت که مهمترین آن عبارتند از:
تکیه بر علم
با حرکت عادی نمی شود پیش رفت. با حرکت عادی و احیاناً خواب آلوده و بی حساسیت نمی شود کارهای بزرگ را انجام داد. یک همّت جهادی لازم است. تحرّک جهادی و مدیریت جهادی برای این کارها لازم است. باید حرکتی که می شود، هم علمی باشد، هم پرقدرت باشد، هم با برنامه باشد و هم مجاهدانه باشد.
نیّت خدایی
اگر ما در بخش های گوناگون، روحیه جهادی داشته باشیم؛ یعنی کار را برای خدا، با جدّیت و به صورت خستگی ناپذیر انجام دهیم(نه فقط به عنوان اسقاط تکلیف)، بلاشک این حرکت پیش خواهد رفت.
احساس مسوولیت و خدمت به مردم
اگر هدف هر یک از مدیران جهادی به دور از انگیزه های شخصی و تنها خدمت به مصالح کشور، با نیّتی الهی همراه با احساس مورد سؤال واقع شدن در پیشگاه الهی باشد، برنامه ها حالت پیش رونده خود را در هر مقطعی حفظ خواهند نمود.
تجربه نشان داده است کسانی که به دنبال پست و میزهای مدیریتی هستند و با لابی گری های فراوان درصدد به دست آوردن پست و مقام می باشند نمی توانند مدیران کارآمدی بوده و نسبت به مسوولیتی که پذیرفته اند، از درون و وجدان احساس مسوولیت نمایند. در عوض آنانی که مدیریت به دنبال آنان می دود و با اتمام حجت و تکلیف مسوولیتی را می پذیرند مدیرانی کارآمد و با احساس مسوولیت بالا و وجدان کاری مضاعف انجام وظیفه خواهند نمود.
رعایت تقوا
پایه همه خیرات در جامعه، تقواست. تقوای فردی؛ یعنی هر کس بین خود و خدا سعی کند از جاده صالح و حق تخطی نکند و پا را کج نگذارد.تلاش همه تلاشگران و نیروهای مؤمن و معتقد به آرمان های الهی را به حساب آورده و از قدردان تلاش های خالصانه نیروهای تحت سرپرستی خود باشد.
وجدان کاری
وجدانِ کاری هم جزیی از فرهنگ عمومی جامعه است. وجدانِ کاری؛ یعنی هر یک از مدیران و کارگزاران و کارمندان و کسانی که به نوعی مسوولیت می پذیرند، خود را در قبالِ آن کاری که پذیرفته اند، متعهّد بدانند و نوعی احساس وجدان و تعهد درونی، نسبت به آن داشته باشند و سرِهم بندی و رفع تکلیف نکنند و آن کار را به صورت کامل انجام دهند.
جهاد کاری
کسالت، کم کاری و تنبلی، یک انسان را، یک خانواده را، یک سیستم منسجم را، یک جامعه و در نهایت یک ملت را تباه می کند. برای مدیریت جهادی، برخورداری از روحیه مردمی و حضور دائم در جمع مردم و کسب نظرات ایشان، کار و مجاهدت خستگی ناپذیر لازم است.
خودباوری
وقتی فردی خود باوری پایینی داشته باشد، احساس افسردگی و ناامیدی می کند؛ چنین احساس می کند که دنیا محیطی بد و مملوّ از افرادی است که آن ها یا از وی سوء استفاده می کنند و یا وی را نادیده می گیرند و تصوّر می کند که توانایی انجام هیچ کاری را ندارد. او خود را قربانی می بیند، در نتیجه با دیگران به صورت دشمنانی بالفطره رفتار خواهد کرد، حال آن که یک مدیر جهادی باید عوامل انسانی کارآمد را جذب نموده و با کمک افراد با اراده به هدف خود نائل آید و توانمندی های خود را باور داشته باشد.
یکی از مصادیق ضعف خودباوری فرهنگی، تهاجم دشمن است. قرآن ناطق، حضرت علی(ع)می فرماید: هر ملّتی که درون خانه خود مورد هجوم قرار گیرد، ذلیل خواهد شد.
هجمه فرهنگی به یکی از معضلات جوامع امروزی تبدیل شده است و برای رهایی از نتیجه چنین تهاجمی - به فرمایش حضرت علی(ع)- باید به راه کارهای قرآن و مفاهیمی که از اهل بیت(علیهم السلام) به ما رسیده متوسل شد که همگی در پی ابراز یک مفهوم هستند و آن مفهوم خودباوری است؛ مفهومی که باید نهادینه شود و در سازمان ها و جامعه ما به عنوان یک فرهنگ گسترش یابد.
یکی از آثار مهم ضعف یا فقدان خودباوری، ناامیدی است؛ مفهومی که در قرآن و روایات با عنوان قنوط یا نومیدی و یأس از آن یاد می شود. قرآن کریم می فرماید: لاتَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ الله إِنَّ الله یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ
پیامبر(ص)می فرماید: شخص بدکار و فاجری که به خدای تعالی امید دارد، از عابد مأیوس به خدا نزدیک تر است.
کار آفرینی
یکی از شاخص های مدیر جهادی در کنار بسیاری از فعالیت ها و اقدامات جهادی،کارآفرینی می باشد.مدیر جهادی با استفاده از ظرفیت ها به خلق فرصت ها با تکیه بر قدرت ریسک پذیری و حرکت به سمت ارزش آفرینی با تمرکز بر اقدام وعمل حرکت می کند.مدیر جهادی در این مسوولیت، به نوآوری و ارائه روش های جدید با استفاده از منابعی دیگر می پردازد که می تواند منجر به رشد و توسعه و حرکت به سمت اهداف مورد نظر در حوزه مسوولیت سازمانی گردد.
اعتماد به نفس
اعتماد به نفس را می توان ایمان به توانایی و ظرفیت ها و استعدادهای ذاتی و فطری خویش و ایمان به یاری خداوند در پرورش و گسترش آن ها دانست که خداوند در آیه های متعدد با بیان جایگاه والا و کرامت انسان در راستای شکوفایی ظرفیت های وجودی او برای حرکت در مسیر سعادت و کمال، هدایت گری نموده است: فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکلْ عَلَی اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یحِبُّ الْمُتَوَکلین
اما هنگامی که تصمیم گرفتی، (قاطع باش!) بر خدا توکل کن! زیرا خداوند متوکلان را دوست دارد.
اعتماد به کمک الهی
"و من یتق الله یجعل له مخرجاً " اعتماد یکی از مهم ترین ارکان و پایه های فرهنگ و مدیریت جهادی است و کاهش یا از بین رفتن این اعتماد نیز یکی از مهم ترین آفت های فرهنگ و مدیریت جهادی است. اعتماد به رسیدن به هدف با مدد الهی و با تکیه بر استعداد و ظرفیت های درونی جامعه، بخصوص نسل جوان و مولد که سرشار از انرژی و توانمندی است، بیش ترین تأثیر را در سرعت حرکت پویا و مجاهدانه انسان دارد که بدون شک فتح قله های موفقیت و رسیدن به آرمان های بلند و متعالی را میسر خواهد نمود.
یادداشت از «حسن محسنی» دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه آزاداسلامی اصفهان
نظر شما