برنامه راهبردی هند، تداوم همکاری با ایران

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری شبستان، ایران و هند سال های متمادی است که جزو شرکای تجاری یکدیگر محسوب می شوند به طوری که براساس آمارهای گمرک در بین مقاصد صادراتی ایران در سال ۹۵ هند جایگاه ششم را به لحاظ ارزش صادرات داشته است و حجم تجارت ایران و هند در سال ۲۰۱۷  بالغ بر ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار بوده که در مجموع، حجم تجارت خارجی ایران با هند در این سال، حدود یک و هشت دهم درصد از حجم کل تجارت خارجی ۷۴۰ میلیارد دلاری آن کشور را تشکیل داده‌است.

بنابراین گزارش پيوندهای اقتصادی و بازرگانی هند و ايران به صورت سنتی از واردات نفت خام ايران شكل گرفت. هند در خلال این سال ها به عنوان یکی از مهمترین واردکننده های نفت ایران محسوب شده است و توانسته تاکنون معافیت های خرید نفت از ایران را داشته باشد و به ادامه همکاری های نفتی خود با کشورمان بپردازد حتی حالا که امریکا اعلام کرده است که دیگر معافیتهای نفتی کشورها برای خرید نفت از ایران را تمدید نمی کند و به دنبال این است که صادرات نفتی ایران را به صفر برساند، هند بر تداوم همکاری های خود با ایران اصرار دارد و مقامات هند اعلام کرده اند که دهلی نو بر اساس برنامه های راهبردی و استقلال خود و در جهت تأمین منافع درازمدت این کشور، به همکاری ها با تهران ادامه می دهد.

طبق ترجمه ایرنا از روزنامه اکونومیک تایمز، مقامات این کشور افزودند: اگرچه هند قصد دارد نفت مورد نیاز خود را از منابع جایگزین تأمین کند، اما این کشور به دنبال ایجاد توازن در روابط خود با ایران و آمریکا هست.

یک مقام هندی گفت: تنها مسیر دسترسی هند به افغانستان، آسیای مرکزی و جنوب روسیه، از طریق چابهار ایران است. کشورهای آسیای مرکزی مانند ازبکستان و قزاقستان علاقه مند به گسترش روابط تجاری با هند و رشد اقتصادی خود هستند. بندر چابهار تنها مسیر قابل اعتماد پیش روی هند است.

ایران همچنین یک کشور بسیار مهم برای اتصال منطقه اوراسیا با اقیانوس هند است. دهلی نو امیدوار است از این طریق بتواند یک مسیر جایگزین در مقابل طرح «یک راه- یک کمربند» چین ایجاد کند.

کریدور بین المللی حمل و نقل شمال جنوب (INTC) که هم اکنون در دست بررسی است، شهر بمبئی هند را به سنت پترزبورگ روسیه متصل می کند. این امر از طریق مسیر کوتاه تر ایران میسر می شود. ایران همچنین در دراز مدت، منافع افغانستان را تأمین می کند.

با این حال، کارشناسان معتقدند که روابط هند با ایران می تواند عامل تنش زا در روابط دهلی نو با واشنگتن باشد.

تانوی مادان در مؤسسه بروکینگز در مقاله ای نوشت: تحریم های ایران و ونزوئلا در زمانی اجرایی می شود که مسائل دیگر در روابط هند و آمریکا رشد کرده اند. دو کشور دارای اختلافات تجاری هستند. دولت آمریکا اعلام کرده قصد دارد هند را از «نظام عمومی ترجیحات» (GSP) خارج کند. دلیل این تصمیم ادامه نگرانی های آمریکا در خصوص سیاست های تجاری هند است. مهلت شصت روزه دهلی نو در اواخر ماه مه (خرداد) به پایان می رسد.

بر اساس توافقنامه «نظام عمومی ترجیحات» بسیاری از کشورهای در حال‌ توسعه، فرصت می‌یابند با استفاده از مزیت تعرفه گمرکی صفر و یا ناچیز بر برخی اقلام صادراتی خود، اقتصادشان را بهبود بخشیده و از فقر خارج شوند.

وی افزود: از سوی دیگر، واشنگتن از روابط دفاعی هند با روسیه ناراضی است. هند با وجود تحریم ها به خرید های نظامی از روسیه ادامه داده است اما قراردادهای نظامی با آمریکا همچنان در مرحله مذاکره باقی مانده یا پیشرفتی نداشته اند. هند نیز نگران مذاکرات صلح آمریکا با طالبان و احتمال توافق این کشور برای به قدرت رسیدن طالبان با حمایت پاکستان است.

هند تاکنون در مورد مذاکره با طالبان و به قدرت رسیدن این گروه در افغانستان مخالف بوده است.

بنابراین گزارش، جمهوری اسلامی ایران و هندوستان برای تعمیق سطح مناسبات مشترک ، 15 سند و تفاهمنامه همکاری در سال 96 امضا کردند. این اسناد و یادداشت تفاهم همکاری در دهلی نو و در حضور حجت الاسلام  «حسن روحانی»، رئیس جمهوری و «نارندرا دامورداس مودی»، نخست وزیر هندوستان از سوی مقامات عالی رتبه دو کشور به امضاء رسید.

اسناد و تفاهم نامه های امضا و مبادله شده به این شرح است:

موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف.

یادداشت تفاهم لغو روادید سیاسی.

یادداشت تفاهم چارچوب همکاریها در زمینه کشاورزی.

یادداشت تفاهم همکاری در حوزه آنتی دامپینگ.

یادداشت تفاهم مدیریت موقت فاز اول بندر اول بندر چابهار.

یادداشت تفاهم همکاری بین شرکت پست جمهوری اسلامی ایران و اداره پست هند.

یادداشت تفاهم همکاری بین معاونت امور زنان ریاست جمهوری ایران و وزارت امور زنان هند.

موافقتنامه استرداد مجرمین(امور کنسولی).

موافقتنامه معاضدت قضایی در امور مدنی و تجاری.

یادداشت تفاهم همکاری های بهداشت، درمان و دارو بین وزارتین بهداشت دو کشور.

یادداشت تفاهم همکاری در حوزه طب سنتی بین وزارت بهداشت ایران و وزارت طی سنتی هند(آیوش).

 ب: فهرست اسناد؛

 یادداشت تفاهم صدور روادید الکترونیک.

یادداشت تفاهم همکاری اتاق بازرگانی ایران با اتاق بازرگانی فیکی(ficci).

یادداشت تفاهم همکاری اتاق بازرگانی ایران با اتاق بازرگانی آسوچم(asshocham).

یادداشت تفاهم اتاق بازرگانی ایران با اتاق بازرگانی پی. اچ. دی. چمبر (phd. chamber).

یادآور می شود: تجارت ایران و هند در سال 16-2015 معادل 9 میلیارد و 100 میلیون دلار بوده؛ این رقم در سال 17-2016 معادل 12 میلیارد و 900 میلیون دلار بوده و در سال 18-2017 به 13 میلیارد و 800 میلیون دلار رسیده است بنابراین روند تجارت این دو کشور رو به افزایش بوده است./