به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، زعفران از جمله کالاهای ارزآور برای کشورمان محسوب می شود که در سال های اخیر تولید آن رشد قابل توجهی داشته است و باعث شده تا ایران در رتبه نخست صادرات این کالا قرار گیرد. برنامه ریزی های فراوانی در این مسیر صورت گرفته است اما با وجود این برنامه ریزی ها اما برای تولید این محصول مشکلاتی نیز وجود دارد.
برای حل مشکلات موجود در این مسیر بورس کالا درابتدای سال گذشته در راستای کمک به اقتصاد ملی تصمیم گرفت با استفاده از پتانسیل‌های خود گامی عملی برای کمک به حل برخی از مشکلات موجود و گسترش بازار این محصول استراتژیک برداشت و بازار قراردادهای آتی بر پایه دارایی زعفران نگین را راه اندازی کرد. این اقدام یکی از اقدامات مثبت و مؤثر برای بهبود بازار زعفران و کمک به جهانی‌سازی این محصول بود.
قراردادهای آتی یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که بورس‌های کالا برای کمک به مدیریت ریسک نوسانات قیمتی در اختیار فعالان بازارهای کالایی قرار می‌دهند. قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند، بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.
قراردادهای قابل معامله در بورس باید از استاندارد و مشخصات معینی برخوردار باشند از این رو، هر دارایی که به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی در بورس کالای ایران انتخاب می‌شود باید شرایط خاص و استانداردهای لازم را داشته باشد. پس برای راه‌اندازی قرارداد آتی روی هر کالا باید آن کالا در هیأت پذیرش کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا مورد بررسی و پذیرش قرار گیرد.
بازار معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان است و از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی صورت می‌گیرد و این معاملات برای همه شرکت‌کنندگان در بازار به یک مفهوم عادلانه عرضه می‌شود. مسئولیت بورس‌ها ایجاد بازاری عادلانه، بانظم و امنیت معاملاتی است. تمام بورس‌های دنیا توسط مقام ناظر کنترل و اداره می‌شوند. معاملات در بورس‌ها در اتاق پایاپای تسویه و تضمین می‌شوند؛ اتاق پایاپای در برابر خریدار نقش فروشنده و در برابر فروشنده نقش خریدار را ایفا می‌کند.
حالا در ادامه این مسیر بورس کالا با صدور اطلاعیه ای از راه اندازی سر رسید جدید در قرارداد آتی زعفران نگین برای تحویل تیر ۹۸ خبر داد. بر اساس اطلاعیه مدیریت توسعه بازار مشتقه، قرارداد آتی زعفران نگین تحویل تیر ماه ۹۸ از روز چهارشنبه ۲۱ فروردین ماه راه اندازی شده و تا تاریخ ۲۵ تیر ۹۸ قابل معامله خواهد بود.
براساس اطلاعیه صادره از سوی مدیریت توسعه بازار مشتقه بورس کالا، قراردادهای آتی در نخستین روز معاملاتی بدون حد نوسان قیمتی، با دوره پیش گشایش به مدت ٣٠ دقیقه در ابتدای جلسه معاملاتی آغاز و پس از انجام حراج تک قیمتی راس ساعت ۱۰:۳۰ با دوره عادی معاملاتی و اعمال حد نوسان قیمت روزانه ادامه می‌یابد.
قیمت پایه قرارداد آتی، همان قیمت کشف شده در حراج تک قیمتی خواهد بود که مبنای حد نوسان قیمت روزانه برای ادامه معاملات در حراج پیوسته قرار خواهد گرفت. بدیهی است در صورت انجام نشدن معامله در حراج تک قیمتی، قرارداد آتی متوقف و مجدداً همین فرآیند، روز کاری بعد تکرار می شود.
مهم‌ترین مزایای راه‌اندازی این قراردادها برای فعالان بازار زعفران و کشاورزان به شرح زیر است:
اهرم مالی: یکی از مهم‌ترین مزایای قرارداد آتی برای سرمایه‌گذاران در مقایسه با بازار نقدی وجود اهرم مالی است. معاملات قراردادهای آتی دربرگیرنده ریسک بالایی بوده و به معامله‌گران فرصت به دست آوردن سود زیادی را می‌دهد؛ به این معنی که سرمایه‌گذار با اندکی سرمایه قادر است دارایی زیادی را تحت کنترل خود درآورد و با پرداخت مبلغ ناچیزی از کل ارزش یک کالا وارد یک قرارداد آتی می‌شود.
پوشش ریسک: پوشش ریسک به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار است که هدف از آن به حداقل رساندن یا از بین بردن ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است. در واقع سرمایه‌گذار می‌تواند با ورود به قرارداد آتی، دارایی خود را به قیمتی مشخص در آینده به فروش رساند. در این صورت نوسانات بازار، تأثیری بر قیمت دارایی خریداری‌شده نخواهد داشت و سرمایه‌گذار این دارایی را در زمان آینده، با قیمتی مشخص، به فروش خواهد رساند. با این شرایط کشاورز می‌تواند با ورود به قرارداد آتی زعفران، محصول خود را به قیمتی که مد نظر دارد، در آینده به فروش برساند و با این کار ریسک کاهش قیمت در زمان برداشت محصول را از بین ببرد.
تضمین معاملات: اتاق پایاپای هر بورس نقش مهمی را جهت تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله‌شده ایفا می‌کند و به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله است.
قیمت تسویه روزانه: قیمتی است که روزانه جهت به‌روزرسانی حساب‌ها توسط بورس محاسبه و اعلام می‌شود و بر اساس این قیمت تسویه سود و زیان معاملات مشتری محاسبه و به حساب وی واریز می‌شود.
هزینه اندک معاملات: معاملات قراردادهای آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه کمتری برخوردار است و مطالعات نشان می‌دهد که معاملات آتی هزینه‌ای معادل ۱/۰ درصد معاملات نقدی را دارد./
نظر شما