خبرگزاری شبستان: شعبان ماه بسیار شریفی است و به حضرت سیدانبیاء صَلَّی اللهِ عَلِیهِ وَ آله منسوب است و آن حضرت این ماه را روزه می‌گرفت وبه ماه رمضان وصل می‌کرد و می‌فرمود، «شعبان، ماه من است هر که یک روز از ماه مرا روزه بگیرد بهشت برای او واجب می‌شود» و از حضرت صادق علیه السلام روایت شده است که چون ماه شعبان فرا می‌رسید امام زین‌العابدین علیه السلام اصحاب خود را جمع می‌نمود و می‌فرمود، «ای اصحاب من می‌دانید این چه ماهی است؟ این ماه شعبان است و حضرت رسول صلی الله علیه و آله می‌فرمود شعبان ماه من است پس در این ماه برای جلب محبت پیغمبرخود و برای تقرّب به سوی پروردگار خود روزه بدارید. به حقّ آن خدایی که جان علیّ بن الحسین به دست قدرت اوست سوگند یاد می‌کنم که از پدرم حسین بن علی علیهماالسلام شنیدم که فرمود شنیدم از امیرالمؤمنین علیه السلام که هر که روزه بگیرد در ماه شعبان برای جلب محبّت پیغمبر خدا و تقرّب به سوی خدا؛ خداوند او را دوست می‌دارد ودر روز قیامت کرامت خود را نصیب او می‌گرداند و بهشت را برای او واجب می‌کند.»
سپس از حضرت صادق علیه السلام و ایشان ازامیرالمؤمنین علیه السلام نقل کرد که می‌فرمود: از زمانی که شنیدم منادی رسول خدا صلی الله علیه و آله ندا کرد در ماه شعبان، ترک نشد از من روزه شعبان و ترک نخواهدشد از من تا مدتی که حیات دارم ان شاء الله تعالی. سپس می‌فرمود که روزه دو ماه شعبان و رمضان توبه و مغفرت از خدا است.
روزه ماه شعبان؛
عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ علیهالسلام : قَالَ صِیَامُ شَعْبَانَ ذُخْرٌ لِلْعَبْدِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ مَامِنْ عَبْدٍ یُکْثِرُ الصَّوْمَ فِی شَعْبَانَ إِلَّا أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَمَعِیشَتِهِ وَ کَفَاهُ شَرَّ عَدُوِّهِ وَ إِنَّ أَدْنَى مَا یَکُونُ لِمَنْیَصُومُ یَوْماً مِنْ شَعْبَانَ أَنْ تَجِبَ لَهُ الْجَنَّةُ
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: روزه شعبان ذخیره روز قیامت بنده است و هر بنده اى که در ماه شعبان زیاده روزه بگیرد خداوند امر معیشت او را سامان بخشد و شرّ دشمن را از او دفع کند . (وسائل الشیعه ج : 10ص 505)
ماه شعبان ماهی خاص و از میان تمام ماه های سال تنها ماه متعلق به حضرت رسول الله صل الله علیه وآله است. احادیث فراوانی در مورد ارزش و پاداش روزه این ماه نقل شده است.
دعای ویژه ملائکه برای روزه داران پنج شنبه
رسول خدا صل الله علیه و آله فرمود: تَتَزَیَّنُ السَّمَاوَاتُ فِی کُلِّ خَمِیسٍ مِنْ شَعْبَانَ در هر پنج شنبه ماه شعبان آسمانها را تزیین می‌کنند. ملائکه عرضه می‌دارند: پروردگارا! روزه داران امروز را ببخش و بیامرز و دعای آنها را اجابت کن. (وسائلالشیعة 8/104)
در ادامه فرمود: هر کس تنها یک روز از این ماه را روزه بگیرد حَرَّمَ اللَّهُ جَسَدَهُ عَلَى النَّارِ؛ خداوند بدن او را بر آتش جهنم حرام می‌کند. (همان، 10/493)
پیامبر خدا صل الله علیه و آله، شفیع روزه دار شعبان
امام رضا علیه السلام فرمود: کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله یُکْثِرُ الصِّیَامَ فِی شَعْبَانَ؛ رسول خدا صلی الله علیه و آله در ماه شعبان بسیار روزه می‌گرفت و اگر همسران آن حضرت روزه قضایی(۱) از ماه رمضان گذشته داشتند آن را تا ماه شعبان به تاخیر می‌انداختند تا مبادا نیاز حضرت را رد کنند. رسول خدا صلی الله علیه و آله مرتب می‌فرمود: شعبان ماه من است و برترین ماههای خدا بعد از ماه رمضان است؛ پس هر کس یک روز از آن را روزه بگیرد من در قیامت شفیع او خواهم بود. (فضائلالأشهرالثلاثة، ص 55، ح33)
در روایت دیگری امام صادق علیه السلام فرمود: مَنْ صَامَ ثَلَاثَةَ أَیَّامٍ مِنْ شَعْبَانَ وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّةُ؛ هر کس سه روز از شعبان را روزه بگیرد بهشت بر او واجب شده و رسول خدا صلی الله علیه و آله در قیامت شفیع او خواهد بود. (فضائلالأشهرالثلاثة ص 61 ح42)
باز در روایت دیگری رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: شَعْبَانُ شَهْرِی وَ شَهْرُ رَمَضَانَ شَهْرُ اللَّهِ؛ شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه خداست. هر کس روزی از ماه مرا روزه بگیرد من در قیامت شفیع او خواهم بود و هر کس دو روز آن را روزه بگیرد گناهان گذشته او بخشیده می‌شود و اگر کسی سه روز آن را روزه گرفت به او گفته می‌شود اعمال خودت را از سر گیر. (الأمالیللصدوق، ص 19، مجلس6، ح 1)
روزه شعبان، روزه پیامبران و پیروان آنها
امام باقر علیه السلام فرمود: إِنَّ صَوْمَ شَعْبَانَ صَوْمُ النَّبِیِّینَ وَ صَوْمُ أَتْبَاعِ النَّبِیِّینَ؛ روزه شعبان، روزه پیامبران و پیروان آنهاست. پس هر کس در ماه شعبان روزه بگیرد پس به این ندای رسول خدا صلی الله علیه و آله لبیک گفته که فرمود: خداوند رحمت کند کسی را که مرا در ماهم یاری کند. (المقنعة ص 37)
رحمت، آمرزش و لطف ویژه الهی بر روزه داران شعبان
امام رضا علیه السلام فرمود: مَنْ صَامَ أَوَّلَ یَوْمٍ مِنْ شَعْبَانَ وَجَبَتْ لَهُ الرَّحْمَةُ هر کس روز اول شعبان را روزه بگیرد رحمت الهی برایش حتمی می‌شود و هر کس دو روز از ماه شعبان را روزه بگیرد، به طور قطع در روز قیامت، رحمت، آمرزش و کرم الهی شامل حال او خواهد شد. (فضائلالأشهرالثلاثة، ص 5، ح31)
آثار روزه شعبان
امام صادق علیه السلام فرمود: صِیَامُ شَعْبَانَ ذُخْرٌ لِلْعَبْدِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ؛ روزه شعبان، اندوخته ایست برای روز قیامت. اگر بنده ای در ماه شعبان زیاد روزه بگیرد به طور قطع خداوند متعال وضع معیشتی او را رو به راه کرده و او را از شر دشمنانش حفظ می‌کند. آنگاه فرمود: کمترین پاداشی که نصیب روزه دار یک روزه شعبان می‌شود این است که بهشت بر او واجب می‌شود. (الأمالیللصدوق، ص16، مجلس5، ح1)
توصیه جدی امام صادق علیه السلام به شیعیان در مورد روزه شعبان
زید شَحّام می‌گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: آیا کسی از نیاکان شما در ماه شعبان روزه می‌گرفت؟ فرمود: نَعَمْ کَانَ آبَائِی یَصُومُونَهُ وَ أَنَا أَصُومُهُ وَ آمُرُ شِیعَتِی بِصَوْمِهِ بله؛ در این ماه هم پدران من روزه می‌گرفتند هم من روزه می‌گیرم و هم به شیعیانم توصیه می‌کنم که از روزه این ماه غفلت نکنند. هر کس از شما شیعیان روزه‌های ماه شعبان خود را به ماه رمضان ختم کند قطعا خدا دو بهشت به او می‌دهد و هر شب به هنگام افطار فرشته ای از عرش او را ندا می‌دهد که تو پاک شدی؛ بهشت گوارای تو باد و تو را همین بس که رسول خدا صلی الله علیه و آله را بعد رحلتش شادمان کردی. (المقنعة، ص37)
روزه شعبان، داروی وسوسه‌های درونی و آشفتگی‌های روحی
امام صادق علیه السلام فرمود امیرالمومنین علیه السلام در جلسه ای با اصحابش برای آبادی دین و دنیای مومن چهارصد نکته به آنها آموختند که یکی از آن نکات این است صَوْمُ شَعْبَانَ یَذْهَبُ بِوَسْوَاسِ الصَّدْرِ وَ بَلَابِلِ الْقَلْبِ؛ روزه ماه شعبان وسوسه‌های درونی و پریشانی خاطر و آشفتگی‌های قلبی را از بین می‌برد. (الخصال 2/611)
پی‌نوشت‌ها:
(1) کسی که روزه قضا بر عهده اوست نمی‌تواند روزه مستحبی بگیرد.
(2) تعبیر «دو بهشت»، تعبیری است که در سوره الرحمن آیات 46 آمده است: «وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتانِ» و براى کسى که از مقام پروردگارش بترسد دو بهشت است. در اینکه این دو بهشت چه هستند مفسران قرآن کریم سخنها گفته اند اما نظری را که علامه طباطبایی ره آن را می‌پسندد این نظر است که: یک بهشت را به خاطر استحقاقى که شخص بهشتی دارد به او مىدهند، و یک بهشت دیگر را فقط به عنوان تفضل ارزانیش مىدارند. (المیزان، 19/109)
بهترین اعمال ماه شعبان
از روایات استفاده مى‌شود که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است و هرکه هر روز از این ماه هفتاد مرتبه استغفار کند مثل آنست که هفتاد هزار در ماههاى دیگر استغفار کند.
اعمال این ماه شریف بر دو قِسم است اعمال مشترکه واعمال مختصه.
اعمال مشترکه ماه شعبان؛
اوّل: هر روز هفتاد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُاللّهَ وَ اَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ
دوّم: هر روز هفتاد مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُاللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحیمُ الْحَىُّ الْقَیّوُمُ وَ اَتُوبُ ا ِلَیْهِ.
سوّم: تصدّق کند در این ماه اگرچه به نصف دانه خرمایى باشد تا حق تعالى بدن او را برآتش جهنّم حرام گرداند از حضرت صادق علیهالسلام منقول است که از آن جناب سؤ ال کردند از فضیلت روزه رجب فرمود چرا غافلید ازروزه شعبان، راوى عرض کرد یابن رَسول الله چه ثوابی دارد کسى که یک روز از شعبان راروزه بدارد فرمود به خدا قسم بهشت ثواب اوست عرض کرد یابن رسول الله بهترین اعمالدر این ماه چیست فرمود تصدّق و استغفار هر که تصدّق کند در ماه شعبان حق تعالى آنرا تربیت کند همچنانکه یکى از شما شتر بچّه اش را تربیت مى کند تا آنکه در روزقیامت برسد به صاحبش در حالتى که بقدر کوه اُحُد شده باشد.
چهارم: در تمام این ماه هزار بار بگوید لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَلانَعْبُدُ اِلاّ اِیّاهُ مُخْلِصینَ لَهُ الدّینَ وَ لَوُ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ که ثواب بسیار دارد از جمله آنکه عبادت هزار ساله در نامه عملشبنویسند .
پنجم: در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز کند درهر رکعت بعد از حمد صد مرتبه توحید و بعد از سلام صد بار صلوات بفرستد تا حق تعالی برآورد هر حاجتی که دارد از امر دین و دنیای خود و روزه اش نیزفضیلت دارد و روایت شده که در هر روز پنجشنبه ماه شعبان زینت می کنند آسمانها را پس ملائکه عرض می کنندخداوندا بیامرز روزه داران این روز را و دعای ایشان را مستجاب گردان و در خبر نبویاست که هر که روز دوشنبه و پنجشنبه شعبان را روزه دارد حقّتعالی بیست حاجت ازحوائجدنیا وبیست حاجت ازحاجتهای آخرت او را برآورد.
ششم: در این ماه صلوات بسیار فرستد
هفتم: در هر روز از شعبان در وقت زوال و در شب نیمه آن بخواند این صلوات مَرْویّه از حضرت امام زین‌العابدین علیهالسلام را:
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍشَجَرَةِ النُّبُوَّةِ وَمَوْضِعِ الرِّسالَةِ وَمُخْتَلَفِ الْمَلاَّئِکَةِ
خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد درخت نبوت وجایگاه رسالت و محل رفت و آمد فرشتگان
وَمَعْدِنِ الْعِلْمِ وَاَهْلِ بَیْتِ الْوَحْیِاَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ
و معدن دانش و خاندان وحی خدایا درود فرست بر محمدو آل
مُحَمَّدٍ الْفُلْکِ الْجارِیَةِ فِی اللُّجَجِالْغامِرَةِ یَاءْمَنُ مَنْ رَکِبَها وَیَغْرَقُ
محمد کشتی جاری در اقیانوسهای بیکران ایمن شود هرکه سوار آن کشی گردد و غرق شود
مَنْ تَرَکَهَا الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مارِقٌوَالْمُتَاَخِّرُ عَنْهُمْ زاهِقٌ وَاللاّزِمُ لَهُمْ
کسی که آن را واگذارد، هر که بر ایشان تقدم جوید ازدین بیرون رفته و کسی که از ایشان عقب ماند به نابودی گراید ولی ملازم ایشان
لاحِقٌ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِمُحَمَّدٍ الْکَهْفِ الْحَصینِ وَغِیاثِ
به حق خواهد رسید خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد آن پناه گاه محکم و فریادرس
الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکینِ وَمَلْجَاءِالْهارِبینَ وَعِصْمَةِ الْمُعْتَصِمینَ اَللّهُمَّ
بیچاره درمانده و پناه گریختگان و دستاویز محکم برای وسیله جویان خدایا درود
صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلوةًکَثیرَةً تَکُونُ لَهُمْ رِضاً وَلِحَقِّ
فرست بر محمد و آل محمد درود بسیاری که موجب خوشنودی ایشان گردد و حق
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ اَداَّءً وَقَضاَّءًبِحَوْلٍ مِنْکَ وَقُوَّةٍ یا رَبَّ الْعالَمینَ
محمد و آل محمد اداء گشته و انجام وظیفه ما شده باشد به جنبش و نیروی تو ای پروردگار جهانیان
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍالطَّیِّبینَ الاْبْرارِ الاْخْیارِ الَّذینَ
خدایا درود فرست بر محمد و آل محمد آن پاکان نیکوکار برگزیده آن کسانی که
اَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَفَرَضْتَ طاعَتَهُمْوَوِلایَتَهُمْ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی
حقوقشان را واجب کردی و اطاعت و دوستیشان را فرض نمودی خدایا درود فرست بر
مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاعْمُرْ قَلْبیبِطاعَتِکَ وَلا تُخْزِنی بِمَعْصِیَتِکَ
محمد و آل محمد و آباد کن دل مرا به اطاعت خود و به وسیله نافرمانیت رسوایم مکن
وَارْزُقْنی مُواساةَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْرِزْقِکَ بِما وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ
و روزی من گردان که کمک مالی دهم بر کسی که روزی ترا بر او تنگ کردی بوسیله آنچه بر من فراخ گرداندی از
فَضْلِکَ وَنَشَرْتَ عَلَیَّ مِنْ عَدْلِکَوَاَحْیَیْتَنی تَحْتَ ظِلِّکَ وَهذا شَهْرُ
فضل خویش و گستردی بر من از عدل خویش و مرا در زیرسایه ات زنده داشتی و این ماه
نَبِیِّکَ سَیِّدِ رُسُلِکَ شَعْبانُ الَّذیحَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَةِ وَالرِّضْوانِ
پیمبرت و آقای رسولانت ماه شعبان است که اطراف آنرا به رحمت و خوشنودی خود پوشاندی
الَّذی کانَ رَسُولُ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِوَالِه وَسَلَّمَ یَدْاَبُ فی صِیامِهِ
آن ماهی که رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم کوشش بسیار داشت در روزه
وَقِیامِهِ فی لَیالیهِ وَاَیّامِهِ بُخُوعاً لَکَفی اِکْرامِهِ وَاِعْظامِهِ اِلی مَحَلِّ
و شب زنده داریش هم در شبها و هم در روزهایش بخاطرفروتنی در برابر تو در مورد گرامی داشتن و بزرگداشتنش هم چنان
حِمامِهِ اَللّهُمَّ فَاَعِنّا عَلَی الاِْسْتِنانِبِسُنَّتِهِ فیهِ وَنَیْلِ الشَّفاعَةِ لَدَیْهِ
تا هنگام مرگش خدایا پس ما را کمک ده تا روش او رادر این ماه پیروی کنیم و به شفاعتی که نزد او است برسیم
اَللّهُمَّ وَاجْعَلْهُ لی شَفیعاً مُشَفَّعاًوَطَریقاً اِلَیْکَ مَهیَعاً وَاجْعَلْنی لَهُ
خدایا قرار ده او را برای من شفیعی پذیرفته و راهی بسویت که همواره باشد و مرا پیرو او گردان
مُتَّبِعاً حَتّی اَلْقاکَ یَوْمَ الْقِیمَةِ عَنّیراضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبی غاضِیاً قَدْ
تا به جایی که در روز قیامت تو را در حالی دیدارکنم که از من خوشنود باشی و گناهانم را نادیده گیری
اَوْجَبْتَ لی مِنْکَ الرَّحْمَةَ وَالرِّضْوانَوَاَنْزَلْتَنی دارَ الْقَرارِ وَمَحَلَّ الاْخْیارِ
و برای من واجب کرده باشی از جانب خود رحمت وخوشنودی را و مرا در خانه همیشگی (بهشت جاویدان) و منزلگاه نیکان فرود آری
نظر شما