به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر در سال های اخیر در تمامی کشورهای دنیا در راستای کاهش آلودگی های زیست محیطی با استفاده از سوخت های سنتی و رو به اتمام بودن ذخایر انرژی های تجدید ناپذیر مورد توجه قرار گرفته است. این انرژی ها در قالب هایی چون خورشیدی، باد، انرژی های گرمایی زمنی در نیروگاه های ایجاد شده مرود بهره برداری قرار می گیرند. در کشور ما نیز با توجه به شرایط اقلیمی این نوع از انرژی ها به وفور یافت می شود و از این رو ایران دارای کشورهای با پتانسیل بالا در حوزه انرزی های تجدیدپذیر نیز به شمار می رود.
یکی از انواع انرژی ها که در تولید برق بیشترین استفاده از آن می شود انرژی باد است. در ایران با توجه به وجود مناطق بادخیز طراحی و ساخت آسیابهای بادی از ۲۰۰ سال پیش از میلاد مسیح رایج بوده و هم‌اکنون نیز بستر مناسبی برای گسترش بهره‌برداری از توربینهای بادی فراهم است.
مطالعات و محاسبات انجام شده در زمینه تخمین پتانسیل انرژی باد در ایران نشان داده‌اند که تنها در ۲۶ منطقه از کشور (شامل بیش از ۴۵ سایت مناسب) میزان ظرفیت اسمی سایتها با در نظر گرفتن یک راندمان کلی ۳۳ درصد در حدود ۶٫۵۰۰ مگاوات است و این در شرایطی است که ظرفیت اسمی کل نیروگاه‌های برق کشور تا سال 94 حدود 74٫۰۰۰ مگاوات بود.
در سال ۲۰۰۴ میلادی تنها ۲۵ مگاوات از ۳۳٫۰۰۰ مگاوات برق تولید شده در ایران با استفاده از انرژی بادی تولید شده بود. در سال ۲۰۰۶ میلادی سهم برق تولید شده در ایران با استفاده از انرژی بادی ۴۵ مگاوات بود (رتبه سی ام در دنیا) که به نسبت سال ۲۰۰۵ رشد چهل درصدی را نشان می‌داد. در سال ۲۰۰۸ میلادی نیروگاه بادی منجیل (در استان گیلان) و بینالود (در استان خراسان رضوی)، ظرفیت ۸۲ مگاوات برق را داشته‌اند. ظرفیت برق بادی در ایران در سال ۲۰۰۹ میلادی ۱۳۰ مگاوات ساعت بوده‌است و در سال های اخیر میزان بهره از این نوع از انرژی برای تولید برق بیش از گذشته شده است.
میزان ظرفیت نصب شده برق بادی تا اوایل سال ۱۳۸۷ بالغ بر ۱۲۸ مگاوات بوده‌است، که تولید ۳۰۷ گیگاوات ساعت برق را طی دوره ۱۳۷۳-۸۴ را به همراه داشته‌است. این میزان برق تولیدی سبب صرفه جویی ۴۲۵ هزار بشکه معادل نفت در بخش نیروگاهی شده و در جای خود موجب کاهش یک میلیون تن انواع آلاینده‌های زیست محیطی در فاصله ۱۳۷۳-۱۳۸۴ شده‌است.
با استفاده از اطلاعات واقعی ماهیانه بادر در استان‌های کشور و با بهره‌گیری ازمعادله چگالی وایبول، پتانسیل قابل استفاده باد در استان‌ها محاسبه شده و در نهایت کل پتانسیل برق بادی به میزان ۳٫۶ گیگاوات تخمین زده شده‌است. البته محاسبات دیگر تا حد ۶ گیگاوات ظرفیت را برآورد کرده‌اند. بر اساس سیاست‌های فعلی انرژی کشور، ارزش حال خالص و نرخ بازده داخلی پروژه‌های باد در سه استان گیلان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی محاسبه شده‌است که تأییدکننده این واقعیت است که پروژه‌های برق بادی در این سه استان از نظر اقتصادی مقرون به صرفه هستند.
استفاده از این نوع از انرژی های تجدیدپذیر علاوه بر اینکه صرفه جویی قابل توجهی را در حوزه انرژی برای کشورمان ایجاد کرده است در کنار آن باعث اشتغالزایی مناسبی را نیز در پی داشته است تا جایی که بر اساس مطالعات مقایسه‌ای برآورد میزان اشتغال در نیروگاه‌های بادی کشور و جهان که از سوی ساتبا و توسط دانشگاه تهران انجام شده است، مشخص شد که میزان آمار اشتغال ایجاد شده در این نیروگاه‌ها در ایران بالاتر از متوسط جهانی بوده است.
ایسنا در گزارشی در این باره آورده است: «بر اساس ارزیابی صورت گرفته این مسئله می‌تواند ناشی از نوپا بودن این صنعت یا پایین بودن شاخص بهره‌وری نیروی کار در ایران نسبت به کشورهای صنعتی باشد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که اشتغال ایجاد شده در طول زنجیره ارزش یک نیروگاه بادی ۵۰ مگاواتی بومی، به ایجاد ۶۶۸ شغل مستقیم و ۱۶۷۰ شغل غیرمستقیم در زمان راه‌اندازی و همچنین ۴۸ شغل مستقیم و ۱۲۰ شغل غیرمستقیم در زمان بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری منجر شده است.
در طی سال‌های اخیر، اشتغالزایی یکی از اصلی‌ترین مزایای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در سراسر جهان بوده است و بر اساس مطالعات آژانس بین‌المللی انرژی‌های تجدیدپذیر (IRENA)، حدود ۱۰.۳ میلیون نفر در سال ۲۰۱۷ میلادی در بخش تجدیدپذیرها مشغول به کار بوده‌اند. در این سال میزان اشتغال جهانی در بخش انرژی باد به رقم ۱.۱۵ میلیون نفر و میزان ظرفیت نصب شده انرژی باد به بیش از ۵۳۹ گیگاوات رسیده و بررسی‌ها حاکی از آن است که تا سال ۲۰۵۰ میلادی بیش از ۳.۸ میلیون شغل بواسطه توسعه نیروگاه‌های بادی ایجاد می شوند.»
گفتنی است: در حال حاضر ۱۹ نیروگاه بادی با ظرفیت ۲۸۲.۶ مگاوات در کشور نصب شده و حدود ۱۰۰ مگاوات دیگر نیز در حال نصب است. طبق برآوردهای صورت گرفته حداقل ۳۰ هزار مگاوات ظرفیت احداث نیروگاه بادی در ایران شناسایی شده است که همین رقم حدود نیمی از اوج بار را تأمین می‌کند.
برخی از نیروگاه های بادی فعال کشور به شرح زیر است:
نیروگاه بادی منجیل
نیروگاه بادی منجیل نام نیروگاه بادی در شهر منجیل استان گیلان است. این نیروگاه انرژی جنبشی باد را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. اوایل دهه هفتاد با تصمیم دولت اقدام به خرید و نصب نیروگاه بادی از کشور دانمارک شد. در سایت رودبار ۸۷ درصد روزهای سال، باد وجود دارد که در کل ۲/۴میلیون کیلو وات ساعت برای یک توربین می‌توان بدست آورد.
این نیروگاه دارای ۱۷۱ توربین است. توربینها از سه پره به طول تقریبی ۱۷ الی ۲۳ متر (قطر روتور ۳۵الی ۴۷ متر) ساخته شده‌اند و انرژی جنبشی باد را توسط ژنراتورهایی که در پشت پره‌ها قرار دارد، به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. در شرایطی که وزش باد مناسب باشد، با چرخش هر کدام از این پره‌ها مناظر زیبا و دیدنی را بوجود می‌آورد که توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
مزرعه بادی کهک
مزرعه بادی کهک نام اولین مزرعه تولید برق با استفاده از انرژی باد در ایران می‌باشد؛ که در سال ۱۳۹۲ در ۵ کیلومتری شهر تاکستان در استان قزوین راه‌اندازی گردید. این مزرعه در مرحله اول با ظرفیت ۲٫۵ مگاوات به بهره‌برداری رسیده‌است؛ و در صورت تکمیل پروژه ظرفیت تولید برق آن تا تابستان ۹۳ به ۲۰ مگاوات افزایش خواهد یافت. برق تولیدی ایننیروگاه بادی در پست رازی در پنج کیلومتری شهر تاکستان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
توربینهای نصب شده در این مزرعه بادی برای نخستین بار در ایران و توسط شرکت مپنا تولید شده‌اند. توربینهای نصب شده در این مرکز بزرگ‌ترین توربین بادی کشور محسوب می‌شوند به‌طوری‌که هر کدام ۸۵ متر ارتفاع و دارای ۳۰۰ تن وزن می‌باشند. توربینها ۳ پره‌ای بوده و طول هر پره ۵۳ متر می‌باشد. هر کدام از این توربینها ظرفیت تولید ۲٫۵ مگاوات برق را داراست. این توربین بادی شامل سه بخش پایه یا برج، موتورخانه و روتور است.
نیروگاه بادی بینالود
نیروگاه بادی بینالود (در استان خراسان رضوی در نزدیکی شهر نیشابور و در مسیر جاده ۴۴، تأسیس ۱۳۸۱)، یکی از نیروگاه‌های ایران و از نیروگاه‌های بادی با ظرفیت تولید ۲۸٫۲مگاوات که شامل ۴۳ توربین ۶۶۰ کیلوواتی است. مساحت این نیروگاه حدود ۷۰۰ هکتار است. پروژه بنیان این نیروگاه در سال ۱۳۸۱ آغاز شد و در سال ۱۳۸۶ تعداد توربین به ۴۳ عدد رسید. ساخت این نیروگاه توسط سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا) بوده‌است. اکنون برنامه افزایش ۵۰ عدد توربین بادی دیگر (افزایش ظرفیت به ۶۱٫۲ مگاوات) در حال بررسی و اجراست.
نیروگاه بادی عون‌بن‌علی
نیروگاه بادی عون بن علی یا عینالی (در ارتفاعات عون بن علی شهر تبریز، تأسیس بهمن ۱۳۸۸)، یکی از نیروگاه‌های ایران با ظرفیت تولید ۶۶۰ کیلووات ( ۰٫۶۶ مگاوات) است که شامل مجموعه‌ای از توربینهای بادی است. هم اکنون تعداد توربینهای بادی این نیروگاه ۳ عدد می‌باشد که تا ۲۰ عدد افزایش خواهد یافت. اولین توربین از این مجموعه در ۲۹ بهمن ماه ۱۳۸۸ توسط سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا) به بهره‌برداری رسید./
نظر شما